یکشنبه, اردیبهشت ۱۶ام, ۱۳۹۷

 

روستایی از سالمترین شهر جهان

a16329516274102a

رهورد، روستای کوچک و بکری است که برای دیدن آن باید به یکی از سالمترین شهرهای جهان سفر کنید. قوچان، شهری که از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از هزار شهر سالم معرفی شده است. از قوچان، باید سری به بخش باجگیران و دهستان دولتخانه بزنید تا بتوانید از روستای رهورد و تپه های تاریخی آن دیدن کنید. روستایی با یک شهر مدفون شده به نام “شهر زر” و ده ها اثر باستانی که از روزگار اشکانیان به جا مانده است. رهورد روستایی است سرسبز با آب و هوای کوهستانی که در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان قوچان واقع شده است. این شهرستان استان خراسان رضوی امسال از سوی. به گفته کارشناسان، نام رهورد برگرفته است از ره ورد یعنی راه گل (شقایق) که در اردیبهشت ماه نمای بهشتی واقعی را به خود می گیرد یا به روایتی دیگر برگرفته از کلمه رهبر به علت شرایط حاکمیتی تاریخی و سیاسی جغرافیایی حاکم بر پیرامون خود است.

روستای باستانی : وسط روستا تپه ای بلند از گل رس با حفره های باریک، راهها و اتاقهایی مجلل وجود دارد که بیانگر دوره های متوالی و طولانی مدت تاریخی شهر مدفون شده «شهر زر»  یا «شهر فیروزه» بوده است. معماری و اشیاء بدست آمده از این تپه گویای تمدنی بسیار پیشرفته است. سیری در تاریخ دولت اشکانیان و مرکزیت قوچان (آساک قدیم) به عنوان قلب دولت اشکانیان نشان می دهد که شهر زر جایگاه شخصیتهای اصلی و خانواده حاکمان دولت اشکانیان بوده است. دور تا دور رهورد را حصار بلندی از تپه ها و کوه های بلند احاطه کرده است. تپه های اطراف طوری انتخاب شده اند که تسلط کامل برای حفاظت و دیدبانی تپه مرکزی شهر زر را داشته باشند. در این روستا تپه ای مدفون شده در میان تپه های باستانی وجود دارد. همچنین قرار گرفتن سردابه ای که تنها در زمان کشف حدود ۵۰ جسد و خطوط حکاکی شده بر روی دیوارهای آن شناسایی شد از دیگر شگفتیهای این روستا است اما متاسفانه در زمان کشف تپه مرکزی و تپه ها و آثار باستانی مجاور آن بسیاری از اشیاءعتیقه پیدا شده در آن منطقه توسط دلالان و کلاهبرداران با ارزانترین قیمت به موزه های اروپا قاچاق شدند و اکنون تعداد اندکی از آنها در موزه آستان قدس رضوی موجود است. با وجود برخورداری روستا رهورد از جاذبه های مختلف تاریخی و سیاحتی و واقع شدن آن در بهترین نقطه از شهرستان قوچان تا کنون از سوی سرمایه گذاران بخش گردشگری مورد توجه قرار نگرفته و اکنون در این منطقه گردشگری هیچ اقامتگاهی اعم از هتل، هتل آپارتمان، متل و … وجود ندارد.

پل پهلوی دژ

2016523223142319770a

این پل بر روی گرگان رود ، در شهرستان آق قلعه (پهلوی دژ) و حدود ۱۸ کیلومتری شمال گرگان واقع گردیده و از آثار دوره صفوی است که در دوره اخیر تعمیرات و مرمت هایی در آن صورت گرفته و اکنون نیز مورد استفاده است. پل آق قلا به طول حدود ۷۰ متر و عرض گذرگاه حدود ۳۰/۴ متر و حداکثر ارتفاع حدود ۱۴ متر – از سطح آب – یکی از نمونه های منحصر به فرد در این منطقه است. مصالح اصلی پل ، آجر و ملات گچ و آهک بوده و در تعمیرات دوره اخیر ، از سیمان و مصالح جدید نیز در آن استفاده شده است. پل مزبور دارای چهار دهانه با طاق جناغی و پایه هایی مستحکم است. پایه های پل در جهت شرقی (مخالف جریان آب) برای شکستن فشار آب به صورت مثلثی (موج شکن) شکل گرفته و در جهت غربی (موافق جریان آب) به صورت نیم دایره است. موج شکن های پل که اندازه هر یک از اضلاع مثلثی آن به ۴۵/۳ متر می رسد ، در دوره اخیر با سیمان اندود شده است. بخش نیم دایره پایه ها در نمای غربی ، علاوه بر اینکه به عنوان پشتیبان بدنه پل است ، با تمهیدات درنظر گرفته شده و آجرکاری زیبا ، به صورت عامل تزیینی درآمده است. موج شکن های مثلثی و پشتیبان های نیم دایره پل تا نزدیک سطح پل بالا آمده است. در بالای تعدادی از پشتیبان های پل ، قاب های مستطیل شکلی تعبیه شده که امروزه دو عدد از آنها باقی است. این قاب ها احتمالاً برای تزیین یا قرار دادن کتیبه درنظر گرفته شده است. سطح گذرگاه پل که از طرفین با جان پناهی به ارتفاع ۱۰/۱ متر و پهنای ۵۰ سانتی متر محدود شده است ، در گذشته سنگ فرش بوده ؛ ولی در دوره اخیر با آسفالت پوشش یافته است. پهنای گذرگاه پل (فاصله بین جان پناه ها) از ۲۰/۴ تا ۴۰/۴ متر متغیر است. جان پناه های پل نیز در دوره اخیر با سیمان اندود شده است. این تغییرات ، به اصالت تاریخی پل لطمه وارد ساخته است. عرض دهانه های پل ، از شمال به جنوب به ترتیب : ۵/۷ ، ۶ ، ۷ و ۴۰/۶ متر است. ارتفاع دهانه ها نیز از تیزه قوس تا سطح آب ، به ترتیب : ۷۵/۹ ، ۴۰/۱۱ ، ۱۲ ، ۷۰/۱۰ متر و ضخامت بخش فوقانی پل ، از تیزه طاق ها تا لبه پل ، به ترتیب : ۱۰/۲ ، ۸۰/۲ ، ۴۰/۲ و ۲ متر است. درون اولین چشمه از جهت شمال غربی ، سکوی مستطیل شکل و بلندی به عرض ۱۰/۲ متر با آجر ساخته اند که ظاهراً همزمان با احداث پل بوده و به عنوان صفه ای جهت استراحت و نشیمن به کار می رفته است. پل آق قلا به شماره ۹ به ثبت تاریخی رسیده است.

آبشار پالیزوک

102069

آبشار پالیزوک در استان سیستان و بلوچستان واقع است. آبشار پالیزوک یکی دیگر از جاذبه های گردشگری ناهوک می باشد که درغرب ناهوک ودر ۱۲کیلومتری آن قرار دارد. روستای ناهوک از توابع بخش جالق شهرستان سراوان ، با مختصات جغرافیایی ۶۲ درجه و ۲۰ دقیقه طول شرقی و ۲۷ درجه و ۳۷ دقیقه عرض شمالی ، در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال غربی جالق و در ۳۵ کیلومتری سراوان قرار گرفته است. این روستا از غرب، به روستای کشوک و از جنوب غربی به روستای کوپک محدود می شود. روستای ناهوک با ارتفاع ۱۳۰۰ متر از سطح دریا، اقلیمی گرم و خشک دارد. رودخانه فصلی ناهوک از مرکز روستا عبور می کند. از تاریخچه این روستا، اطلاع دقیقی در دست نیست ولی سنگ نگاره های بسیار قدیمی و بدیع پیرامون آن نشانگر قدمت آن است. ناهوک نگارخانه ای از سنگ نبشته ها و نقوش حکاکی شده بر سنگ است که بر اساس آن، مورخین و باستان شناسان، عمر روستا را بیش از هزار سال تخمین می زنند. مردم روستای ناهوک به زبان بلوچی سخن می گویند، مسلمان و اهل تسنن هستند. انتهای دشت وسیع آبرفتــــی سر دشت ناهوک در میان دره ای پر آب وبا صفا مجموعه ای کم نظیر وشاید بی نظیر از نقش ونگارکنده برروی سینه سنگها وصخره بچشم می خورد که شاید از نظر تعداد وتراکم نقوش در یک محدود کوچک ( که به بیش از هزاران نقش می رسد) بتوان آنرا ” بزرگترین مجموعه معرفی وشناخته شده سنگ نگاره درایران” معرفی نمودواین دره را باید در واقع نگار خانه ای زیبا وجالب توجه از نگار گران هزاران سال گذشته دانست. نقوش دره نگاران را میتوان درسه دوره قدیم ومیانه وجدید مورد مطالعه قرارداد کهن ترین نقوش آن متعلق به هزاره های چهارم تا هشتم قبل از میلاد ولی عمده نقوش آن متعلق به دوره میانه آن یعنی هزار تا هزار پانصد سال قبل از میلاد میباشد.

تالاب هور مزرعه

201653011341383490a

هور مزرعه بین دو رودخانه دز و کرخه ( در جنوب دزفول) قرار گرفته است و بخشی از آب رودخانه شاوور به آن می ریزد. آب هور مزرعه در فعالیت های کشاورزی ساکنین محل ( عشایر مزرعه و تنیس ) نقش مهمی دارد و نوعی برنج محلی ؛ معروف به برنج حویزه در حاشیه کمربندی این هور کشت می شود. رودخانه های مهم جلگه خوزستان رودخانه های کارون ، دز ، کرخه و جراحی هستند. این رودخانه ها از سلسله رودهای زاگرس سرچشمه می گیرند و راه های پر پیچ و خم طولانی در استانهای اطراف جلگه خوزستان همچون چهارمحال و بختیاری ، ایلام ، لرستان، کهگیلویه و بویر احمد را سپری می کنند تا به جلگه خوزستان وارد شوند . در روزگاران خوش قبل از بحران کنونی محیط زیست، که در حدود دو دهه است که شروع شده است و این روزها در اوج خود بسر می برد، این رودخانه ها با جریان پرآبشان علاوه بر تأمین آب شرب مناسب و آب مصارف کشاوزی ، منبع اصلی و شریان حیات تالابهای جلگه خوزستان محسوب می شوند. در جلگه خوزستان پایین بودن سطح زمین نسبت به سطح دریا سبب شده است تا از روزگاران قدیم آبهای رودخانه های اقلیم احواز در مناطقی وسیع جمع شود و هور العظیم ، هور الفلاحیه ، هور مزرعه و تالاب شیمبار را بوجود آورد.

پل چم نمشت

2016523222835929890a

بقایای این پل در حدود ۴ کیلومتری شمال شهرستان دره شهر ، بر روی رودخانه سیمره واقع گردیده است. این پل به هنگام آبادانی ، سیمره و طرهان را به یکدیگر مربوط می ساخته و به نظر می رسد که از ساخته های دوره ساسانی و مرتبط با آثار ساسانی دره شهر باشد. ابودلف – جهانگرد عرب – در سفرنامه خود (۱۳۴۱ ه. ق) در توصیف این پل می نویسد : « میان سیمره و طرهان ، پل بزرگ و زیبا و عجیبی برپا می باشد که دو برابر پل خانقین است ». یاقوت حموی نیز از این پل با عبارت « از عجایب پل های عالم » یاد می کند. این پل امروزه به صورت ویرانه ای درآمده و رودخانه نیز مسیر خود را از زیر آن تغییر داده است. پل چم نمشت ، در قسمت عریض تر مسیر رودخانه احداث شده و در اصل حدود ۱۸ دهانه داشته که عرض هر یک از آنها به ۱۵ متر (این مقدار ظاهراً با احتساب قطر پایه ها است و با توجه به طول پل ، دهانه ها نمی توانستند چنین عرضی داشته باشند) و طول تمام پل به ۲۷۰ متر می رسیده است. هر پایه پل ۶×۹ متر وسعت داشته و بر بالای تعدادی از پایه های شمالی ، دهانه های کوچکتری تعبیه شده بوده است. تخته سنگ هایی که در ساختمان پایه ها به کار رفته ، تا یک متر عرض و بیش از آن طول داشته است. طاق های پل با آجر برپا شده بوده اند.