شنبه, خرداد ۱۹ام, ۱۳۹۷

 

غار چله خانه

201632713332962890a

به فاصله ۲۷ کیلومتری شهر برازجان و در شمال آن روستا/ شهر سعدآباد قرار گرفته است. ۷ کیلومتر بعد از سعدآباد، روستای زیرِآب قرار دارد که رودخانه دائمی شاپور در غرب آن از داخل تنگه​ای با دیواه​های عمودی و مسیری به طول بیش از یک کیلومتر درون دیواره​های صخره جاری است. صخره​های این مسیر، دیوارهایی به ارتفاع ۲۰۰ متر دارند. در روزگاران گذشته شهر باستانی تَوَج در این مکان قرار داشته است که آثار خرابه​های آن به خوبی دیده می​شود. احتمالاً مردم شهر توج زمانی که در تنگنای حمله مهاجمین قرار می​گرفته​اند، از دژصخره چله خانه برای دفاع از خود استفاده می​کرده​اند، این غارهای دفاعی بر روی دیواره عمودی ساحل غرب رودخانه، به فاصله حدود ۵۰ متری از کف، درون سنگ​هایی از جنس ماسه سنگ و رُسِ متراکم ساخته شده​اند. این دژصخره در زمان آبادانی و پیش از فروریزی بخش بیرونی آن بر اثر فرسایش، دارای ۴۰ اتاق بوده است (چهل خانه) که این نام به مرور و برای آسان گویی درگرگون شده و به چله خانه تبدیل شده است. آب مورد نیاز ساکنان از راه چاه و کانال انتهای آن، که به رود شاپور متصل بوده، تأمین می​شده است.
ساختمان : چله خانه دارای سه آشکوب است. آشکوب نخست ۹ دهانه آشکوب دوم ۷ دهانه، و آشکوب سوم یا بالایی دارای ۴ دهانه است. پشت دهانه​ها اتاق​هایی با طول و عرض مختلف وجود دارند. بعضی از اتاق​های وسیع ستونی در مرکز اتاق دارند، بعضی اتاق​ها دارای تاقچه​اند، و همه آن​ها محل​هایی برای قرار دادن پیه سوز جهت روشنایی دارند. اتاق​های هر طبقه از طریق ایوانی باریک که جلو اتاق​ها قرار داشته به هم راه پیدا می​کرده​اند و طبقات به وسیله نردبان یا طناب به هم مرتبط می​شده​اند. در جلوی دهانه​های بیرونی ایوان​هایی دیده می​شوند، این​ها باقی مانده اتاق​هایی هستند که بخش جلویی آن​ها ریزش کرده و باقی مانده آن​ها به شکل ایوان درآمده است. اتاق​های نوزده گانه دارای حدود ۵۰۰ متر مربع مساحت اند که در مواقع تنگنا بیش از ۲۰۰۰ نفر پناهجو را در خود جای می​داده​اند. البته سه مجموعه غار دفاعی دیگر در پایین دست و در ساحل شاپور وجود دارند که هیچ کدام به اهمیت چله خانه نیستند. در زمان دایر بودن دژصخره و پناه گیری مردم در آن، آب مورد نیاز پناهجویان با بهره گیری از چاهی که تا کف رودخانه ادامه داشته، تأمین می​شده است. به علت قرار گرفتن دژ در کنار رودخانه​ای دائمی و پرآب و در نتیجه دسترسی به آب فراوان، در هیچ یک از بخش​های آن آب انبار وجود ندارد.

مسجد ملا احمد قیامتى

018

پس از انتقال آب کوه آبیدر و مجموعه رشته قنات های پیرامون آن به مسجد دارالاحسان، خانه آصف و مسجد والی و امتداد یافتن این آبرسانی به بازار آصف سنندج و پایان مراحل ساخت این بازار طی چند نوبت، کم کم اهالی بازار و معتمدین شهر تصمیم به احداث مسجدی در قلب بازار و مجاور میدان اصلی شهر گرفتند. و به این ترتیب با همت جمعی و با مدیریت داماد مرحوم حاج شیخ شکراله شهبازی از عارفان و مشاهیر زبده سنندج، همت ساخت این مسجد در ضلع غربى بازار سنندج، کنار ورودى غربى بازار سرانجام در دوره صفویه به نتیجه رسید. و بنام مسجد ملا احمد قیامتى شهرت پیدا کرد. بر اساس شواهد عینی از عناصر معماری مربوط به اواخر دوره صفویه است که در دوره قاجار نیز بازسازی و تغییر در الحاقات آن به وجود آمده است و اسکلت سازه نیز همچنان پابرجا و دارای ابهت خاص و ویژگی معماری منحصر به فرد است. مسجد ملا احمد قیامتى به سبک شبستانى و در یک طبقه ساخته شده. و در مجاورت آن یک واحد مسکونی جهت اقامت پیش نماز و خادم پیش بینی گردیده. دیوار چینی حیاط مسجد بوسیله خشت و آجر انجام شده است. وسط حیاط به سبک معماری بومی مناطق کردنشین حوض آبی قرار گرفته، با یک آب نمای سنگی. در ضلع شمالی آن سکوی کوتاهی همراه با جایگاه وضو گرفتن احداث شده، شایان ذکر است کماکان آب حوض از سیستم آبرسانی قنات آبیدر تغذیه می شود. مصالح عمده به کار رفته در بنای مسجد ملا احمد قیامتى سنگ، آجر، خشت و چوب است که غالبا از اطراف سنندج تامین می شده. هر چند پاره ای از نقاط مسجد طی این سالها مورد مرمت و بازسازی مجدد قرار گرفته است. پیش از ورود به صحن اصلی مسجد ایوان ستون داری تعبیه شده که به حیاط و مسجد چشم انداز دل نشینی دارد و از آن جهت اقامه نماز در ایام غیر شرعی مسجد استفاده می شود. همچنین از این ایوان پنجره هایی نیز به صحن اصلی مسجد ملا احمد قیامتی راه دارد. در طرفین ایوان و صحن اصلی دو راهرو تعبیه شده، که به بام مسجد راه پیدا می کند. صحن مسجد با دیوارهای قطور ورودی و خروجی کم ارتفاع و رعایت اصول معماری ایرانی که توسط استاد کاران بومی با مصالح بوم آورد و طرح معماری ایرانی و بومی اجرا شده است. چهار ستون سقف مسجد را برپا داشته اند. یکی از تفاوت های اساسی این مسجد با دیگر مساجد تاریخی در سبک طراحی صورت گرفته برای ستون هاست. قاب بندی و سر ستون های گچبری و چوبی از عناصر دوره صفویه بر روی تک تک آنها به اجرا درآمده، نقشی از دسته های گندم و گل های کوچک و ابزار کاری های ساده و خطی بر روی ضلع های ستون ها به صورت چشم نوازی خودنمایی می کند. خود بدنه ستون ها نیز با شیارهایی مارپیچی و به وسیله هنر رنگ آمیزی زینت خاصی بخود گرفته. در میانه ستون ها با توجه به اهمیت ویژه ای که به نور و جلوه های آن در این امکان داده می شد، نور گیر رنگی تعبیه شده که تابش زیبایی را به داخل شبستان مسجد داده است. یکی از ویژگى هاى مسجد، وجود کتیبه هایى به خط ثلث از یکى خطاطان مشهور به نام ملا حسن حزین کردستانی است که در دیوار شبستان و ایوان نصب شده است. ملا حسن سالیان سال در این مسجد مستقر بودند در کنار دیگر طالبین شریعت در امر خوشنویسی خالصانه فعالیت داشته و با تاکید ایشان اکثر آثار خود را در قاب های گچی بدنه صحن مسجد کار گذاشته و اینک به صورت نمایشگاهی از آثار این فقیه ارزنده به یادگار مانده است.

پاتوق بزرگان

Gol-1

این جا هنوز هم مثل گذشته پاتوق بسیاری از نویسندگان، شاعران و بزرگان علم و ادب شهر است؛ انگار که در سرنوشت این کافه نوشته شده که همیشه باید بزرگان شهر را در خود جای دهد. کافه رستوان «گل رضاییه» آن روزها همپای کافه نادری در خیابان جمهوری، یکی از مهم ترین پاتوق های روشنفکران بود. این کافه ۸۰ ساله مشتریان پر و پا قرصی مثل رضا براهنی، فروغ فرخزاد، صادق هدایت و… داشته که بر اهمیت آن می افزاید. اگر می خواهید لحظاتی از هیاهوی تهران راحت شوید و به سال های قبل برگردید، کافه «گل رضاییه» را به شما پیشنهاد می کنیم. دکوراسیون قدیمی، عکس های روی دیوار، موزیک آن سال ها، ظروف گل گلی، سیستم پذیرایی و… هنوز همان است که بود. البته این روزها ظاهر کافه را کمی بازسازی کرده اند. اما این کافه هنوز همان است که بود اما یان بار با نسل جدید از آدم های قدیم. با وجود فضای قدیمی تا حد زیادی از مدرنیته این روزها دور مانده. جاذبه نوستالژیک این جا آن قدر قوی است که هنوز هم باید منتظر بمانید تا جا برای نشستن پیدا کنید. چای تان را که در کافه نوشیدید، باید راه بیفتید.

منطقه حفاظت شده زرین کوه

543

منطقه حفاظت شده زرین کوه در موقعیت جغرافیایی N3616 E5103 در استان البرز واقع است. دره شرقی ـ غربی طالقان در غرب شهرستان کرج و در جنوب البرز غربی قرار گرفته است. کوههای منطقه طالقان از شرق و جنوب به گردنه عسلک و قلل ناز و کهار و از شمال به کوههای منطقه تخت سلیمان و علم کوه متصل هستند. رودخانه طالقان رود از دامنه کوههای این منطقه سرچشمه گرفته و در طول مسیر شرق به غرب خود باغ های سرسبز آبادی های منطقه را مشروب می سازد. شهرک , مرکز طالقان, با فاصله تقریبی کیلومتر از کرج بزرگترین آبادی منطقه می باشد. قله زرین کوه با ارتفاع ۴۲۰۰ متر از جمله مرتفع ترین قلل این منطقه بوده و در انتهای شرقی دره طالقان و در امتداد خط الراسهای جنوبی منطقه تخت سلیمان قرار دارد. زرین کوه واقع در انتهای دره شرقی – غربی طالقان با ارتفاع ۴۱۹۸ متر ، قله کهار در جنوب و تخت سلیمان و علم کوه در شمال آن واقع گردیده است. زرین کوه در امتداد خط الراس جنوبی منطقه تخت سلیمان و بنامهای ماسه چال و آببند نیز شناخته شده است. از طرف شمالغرب به قله سیالیز با ارتفاع ۳۹۷۵ متر متصل است.

حیات وحش : از گونه های حیات وحش شاخص در منطقه زرین کوه می توان بز کوهی، خرس قهوه ای، پلنگ، سیاه گوش، گرگ، گراز، شغال، روباه، خرگوش و… و از گونه های پرندگان به پرندگان شکاری، کبک، کبک دری و… از گونه های خزندگان به انواع مارمولک ها، مارها، لاک پشت ها و… از گونه های دوزیستان وزع و قورباغه و از گونه های ماهیان می توان ماهی سفید رودخانه ای، زردپر، قزل آلاو… را نام برد.

پوشش گیاهی : از گونه های گیاهی این منطقه نیز می توان به گونه هایی چون بومادران، گل گندمی، شنگ آبی، کنگر، پونه، مریم گلی، گوش بره، کاکوتی کوهی، آلاله و… اشاره کرد.

موزه لطفعلیان ملایر

ir2345-3

خانه تاریخی لطفعلیان در خیابان شهید مصطفی خمینی شهرملایر قرار دارد که بخشی از یک مجموعه مسکونی به یادگار مانده از دوره قاجار است.سازنده و مالک اولیه خانه مرحوم محسن مصدقی معروف به مصدق الممالک بوده که در عصر فتحعلیشاه قاجار واسطه رابطه خویشاوندی که به دربار داشته با بهره گیری از معماران زبده آن دوره اقدام به ساخت این مجموعه نموده است.بخش های سه گانه این مجموعه عبارتند از: اندرونی، حسینیه، خانه و اصطبل. خانه کنونی، حسینیه این مجموعه بوده که بعدها توسط مرتضی خان لطفعلیان خریداری شد و کاربری مسکونی یافت.این خانه در ۲ طبقه ساخته شده است، سقف طبقه همکف پوشیده از طاق های آجری زیباست و پوشش طبقه فوقانی آن به صورت مسطح با تیر چوبی است.زیباترین بخش بنا حوض خانه است که با طاق نماهای زیبای آجری به شیوه چهار بخشی پوشیده شده است.جریان آب قنات و وجود ۲ حوض سنگی در کف، هوا و فضای بسیار خنک و فرح بخشی را جهت گذر از گرمای تابستان برای ساکنین ایجاد کرده است.از دیگر ویژگی های این بنا می توان به تزئینات لمبه کوبی چوبی در سقف طبقه اول و وجود درهای ارسی با شیشه ای الوان اشاره کرد.خانه لطفعلیان،اکنون با کاربری موزه، معرف آداب و رسوم و تاریخ و فرهنگ مردم شهرستان ملایر است. همچنین اداره سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ملایر نیز در این مکان دایر است. خانه تاریخی لطفعلیان در سال ۱۳۸۰ با شماره ۴۸۹۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.