یکی از زیباترین آبشارهای ایران آبشار شِوی یا آبشار تَله زنگ نام دارد که از جاهای دیدنی دزفول در استان خوزستان است. این آبشار، بزرگ‌ترین آبشار طبیعی خاورمیانه محسوب می‌شود که در میان کوه‌های زاگرس جای گرفته است. آبشار شوی در سال ۱۳۹۳ به‌عنوان نخستين اثر طبيعی استان خوزستان و سی و پنجمين اثر طبيعی كشور در فهرست میراث ملی و طبیعی کشور به ثبت رسید. در مسیر راه‌آهن سراسری تهران-جنوب و در دره‌ای بین کوه «چهل ‌و ‌یک» و «سالن ‌کوه»، آبشاری تماشایی در میان درختان بادام و بلوط گرفته است که به نیاگارای ایران معروف است. این آبشار که یکی از بزرگ‌ترین آبشارهای خاورمیانه محسوب می‌شود، شوی نام دارد. آبشار شوی در مرز دو استان لرستان و خوزستان واقع است و از نظر تقسیمات کشوری از توابع شهرستان دزفول و استان خوزستان به حساب می‌آید.  آبشار شوی از سطح دریا حدود ۴۵۰ متر ارتفاع دارد. ارتفاع خود آبشار از محل سرچشمه نزدیک به ۱۰۰ متر و عرض آن ۷۰ متر است که به نوبه خود، یکی از بلندترین آبشارهای ایران به حساب می‌آید. آب این آبشار مرتفع از دل کوهی که چورویک نام دارد و به اشتباه آن را چهل‌ و یک تلفظ می‌کنند، به پایین می‌ریزد و به‌صورت پله پله تا کف رودخانه جریان دارد و با عبور از صخره‌ها و مسیرهای پرپیج‌وخم، سرانجام به رود دز سرازیر می‌شود. حجم آب خروجی آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است و در فصل بهار به حداکثر خود می‌رسد. در دامنه کوه و خروجی آبشار، غاری وجود دارد که طول آن نامشخص است و به گفته محلی‌ها کیلومترها طول دارد. توصیه می‌شود بدون داشتن مهارت غارنوردی و تجهیزات لازم وارد غار نشوید. در اطراف آبشار شوی درختان بید، انجیر، مو، زبان‌گنجشگ، افرا، کیکم و بلوط دیده می‌شوند. در زير آبشار و روی ديواره‌های آن نیز انواع گياهان آب‌دوست روييده‌اند. منطقه‌ای که آبشار شوی یک در آن واقع است، یکی از زیستگاه‌های اصلی و مهم گونه در خطر انقراض سمندر امپراطور محسوب می‌شود. این آبشار در ۲۹ دی‌ماه ۱۳۹۳ به‌عنوان نخستين اثر ثبت شده طبيعی استان خوزستان و سی و پنجمين اثر طبيعی كشور در فهرست میراث ملی قرار گرفت. در کنار آبشار شوی، آبشار دیگری وجود دارد که به «آبشار دوم شوی» یا «سنگ مار» معروف است. این آبشار ۴۰ دقیقه با آبشار اصلی فاصله دارد. میزان آب این آبشار نیز بسیار متغیر است. نزدیک این آبشار حوضچه‌های متعددی برای آبتنی و شنا وجود دارد. بهتر است بدانید که در هنگام کم آبی در کنار آبشار دوم فضایی برای اطراق فراهم می‌شود.

وجه تسمیه آبشار شوی : ساکنان اطراف آبشار شوی از قوم لر و بختیاری هستند. این آبشار در گویش محلی به تاف شوی معروف است که به‌معنای لطافت است. تله زنگ نیز نام دیگر آبشار شوی است که اسم ایستگاه قطاری است که در ۱۰ کیلومتری آن قرار دارد.

آبشار شوی کجاست؟ آبشار شوی یکی از جاهای دیدنی استان خوزستان است که در مرز این استان با استان لرستان قرار دارد. این آبشار در رشته‌کوه‌های زاگرس در نزدیکی کوه سالن و در دهستانی به نام شوی جای گرفته است. آبشار شوی تا دزفول حدود ۱۰۰ کیلومتر و تا ایستگاه قطار تله زنگ ۱۰ کیلومتر فاصله دارد.

از طریق دو مسیر ریلی و ماشین‌رو، می‌توانید به دیدن آبشار شوی بروید:

ایستگاه راه‌آهن تله زنگ : اگر از سمت تهران به آبشار شوی می‌روید، می‌توانید قطار عادی تهران- اهواز را سوار شوید و در ایستگاه تله زنگ پیاده شوید. این ایستگاه سه ساعت بعد از ایستگاه دورود لرستان قرار دارد و یک ایستگاه فرعی است که فقط قطار محلی و قطار عادی در آن توقف می‌کنند. معمولا قطار‌های عادی ساعت ۱:۳۰ بامداد به ایستگاه تله زنگ می‌رسند و می‌توانید شب را در مسجد کنار ایستگاه راه‌آهن سپری کنید. بهتر است بدانید که این قطار قبل از رسیدن به تله زنگ در ایستگاه‌‌های متعددی چون بیشه، سپیددشت، چم سنگر، کشور، تنگ هفت و تنگ پنج توقف دارد. این مسیر ریلی در فصل بهار و پاییز مناظر بی‌نهایت دل‌انگیزی دارد که شما را پای پنجره میخکوب خواهد کرد. این قطار در کنار رودخانه خروشان سزار پیش می‌رود و از میان تونل‌های طویل و متعدد و ارتفاعات اشترانکوه عبور می‌کند.  یک امکان دیگر این است که در شهرستان دورود استان لرستان قطار محلی سوار شوید و به تله زنگ بروید. این قطار ساعت دو بعد از ظهر از دورود به‌سمت اندیمشک حرکت می‌کند و بعد از چهار ساعت به ایستگاه تله زنگ می‌رسد. جالب است بدانید این قطار در طول مسیر هرجا که مسافر در کنار خط آهن ایستاده باشد، توقف می‌کند.

منطقه سردشت دزفول و پیرچل : در مسیر دوم با خودرو امکان دسترسی به آبشار شوی وجود دارد. این راه ۱۳۰ کیلومتری از شهر دزفول شروع می‌شود و از سمت منطقه سردشت دزفول و پیر چل به آبشار منتهی می‌شود. برای شروع باید از دزفول به‌سمت منطقه شهیون بروید. در پنج کیلومتری منطقه‌ای به نان پیر یا گوشه، مسیری وجود دارد که تا حوالی آبشار می‌رود. از محل توقف خودرو تا پای آبشار دو ساعت کوهنوردی و پیاده‌روی ساده پیش رو خواهید داشت. از جاده دزفول به روستای پامنار تا پشت آبشار ۳۵ کیلومتر جاده خاکی وجود دارد که با یک ساعت پیاده‌روی به آبشار می‌رسید.

مسیر پیاده روی آبشار شوی : برای رفتن به آبشار شوی آماده یک سفر ماجراجویانه و البته پر خطر باشید؛ چراکه بعد از رسیدن به ایستگاه تله زنگ برای رفتن به پای آبشار شوی پیاده‌روی طولانی و سختی در حدود ۵-۴ ساعت پیش‌رو خواهید داشت. از آنجا که این منطقه گرم است، توصیه می‌شود برنامه پیاده‌روی را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که یکی دو ساعت قبل از طلوع خورشید به‌سمت آبشار حرکت کنید. توجه داشته باشید که در طی مسیر از از داخل تونل عبور نکنید؛ چراکه هر لحظه خطر رسیدن قطار وجود دارد. هنگام عبور از روی پل معروف تله زنگ نیز مراقب عبور قطار و بخش معلق پل باشید.

از ایستگاه تله زنگ حدود سه ساعت طول خواهد کشید تا به روستای سرسبز شوی برسید. از روستای شوی تا پای آبشار نیز دو مسیر وجود دارد:

مسیر اول: در این مسیر باید از عرض رودخانه عبور کنید. در فصول کم آبی به‌راحتی می‌‌توانید از رودخانه عبور کنید؛ اما هنگام پر آبی باید برای عبور از رودخانه شنا کنید و حتی در فصول پرآب دوبار باید از آن بگذرید. توجه داشته باشید هرچه به تنگه نزدیک‌تر شوید، امکان عبور از رودخانه کمتر و خطرات آن بیشتر خواهد شد. اگر به تاریکی هوا برخوردید، توصیه می‌کنیم شب را در روستا چادر بزنید یا در منزل یکی از اهالی سپری کنید. از روستای شوی امتداد جوی آب را در پیش گیرید تا به تنگه برسید که پرخطرترین بخش مسیرتان خواهد بود؛ به همین دلیل، بخشی از کوه را سیم بکسل بسته‌اند تا بتوانید با کمک آن از تنگه عبور کنید. از این مکان حدود یک ساعت و نیم تا پای آبشار فاصله دارید.

مسیر دوم: هنگامی که به روستای شوی رسیدید، می‌توانید به‌جای عبور از رودخانه از کوه صعود کنید. هرچند اگر این مسیر راه را انتخاب کنید، کمی راهتان دور می‌شود؛ اما کم خطرتر و راحت‌تر از مسیر اول است و حتی عشایر منطقه نیز برای جابه‌جایی احشام خود از آن استفاده می‌کنند.

بهترین زمان بازدید از آبشار شوی : با توجه به شرایط آب‌وهوایی آبشار شوی و مسیر مشکل و طولانی دسترسی به آن، بهترین زمان بازدید از آبشار شوی اواخر اسفند و بهار و به‌ویژه نیمه فروردین تا نیمه اردیبهشت ماه است. در این ایام، شوی هوای خنک و با طراوتی دارد و طبیعت پیرامون آن نیز سرسبز و تماشایی است. در فصل تابستان پیاده‌روی در هوای گرم سخت است. میزان آب آبشار در تابستان کمتر خواهد بود و گزش حشرات نیز آزار دهنده است. بنابراین اواخر زمستان و اوایل بهار را برای رفتن به این مکان انتخاب کنید تا سفری به‌یادماندنی و خاطره‌انگیز را تجربه کنید.

نکاتی که قبل از رفتن به آبشار شوی بهتر است بدانید :

• در سفر به آبشار شوی داروهای ضروری و کمک‌های اولیه را به‌همراه داشته باشید.
• هوا در فصل بهار کاملا غیرقابل پیش‌بینی است. ممکن است بارندگی تند و سیل‌آسا شما را غافلگیر کند. توصیه می‌شود نکات ایمنی را در نظر بگیرید و برای محافظت از خودتان کاور ضدآب سبک و کم حجم یا پانچو همراه داشته باشید.
• کلاه و کرم ضدآفتاب را فراموش نکنید. اقامت طولانی در کوهستان (بیش از چند ساعت) باعث آفتاب سوختگی خواهد شد.
• آبشار شوی فاقد هرگونه امکانات رفاهی مانند رستوران، فروشگاه و سرویس بهداشتی است پس خوراکی‌ لازم به‌همراه داشته باشید.
• آب آبشار شوی از دل کوه بیرون می‌آید و فاقد آلودگی میکروبی یا شیمیایی است. امکان اینکه برای چند روز با خودتان آب بیاورید به‌دلیل سنگینی بار وجود ندارد. اگر به شرب آب کاملا بهداشتی اعتقاد دارید، می‌توانید آب را بجوشانید یا از قرص‌های کلر استفاده کنید.
• از هنگامی که ایستگاه تله زنگ را ترک می‌کنید، جایی برای شارژ باطری دوربین عکاسی یا فیلمبرداری وجود ندارد. قبلا پیش‌بینی‌های لازم را تدارک ببینید.
• • در آبشار شوی تلفن همراه آنتن نمی‌دهد. سیستم تلفن ماهواره‌ای در روستای شوی موجود است، اما معمولا کار نمی‌کند. بنابراین بعد از خروج از ایستگاه قطار تله زنگ روی ارتباط تلفنی حساب نکنید.
  • اگر قصد اقامت شبانه دارید بهتر است بدانید که فضای مناسب، وسیع، بدون شیب، مسطح و سایه برای اطراق کردن کم پیدا می‌شود. احتمال وجود جانوران وحشی را نیز در نظر داشته باشید و بهتر است بدانید بقایای خون، خوراکی‌های پخته شده یا سرخ‌کردنی که در اطراف چادر پخش شده باشند، حیوانات را بیشتر به‌سمت شما هدایت خواهند کرد.
  • مراقب وسایل باارزش و قیمتی خود باشید و در شب آن‌ها را در کیسه خواب یا زیرسرتان قرار دهید. البته حواستان به کفش‌هایتان نیز باشد، چون در این محل دورافتاده مهم‌ترین وسیله محسوب می‌شوند.
  • برای روشن کردن آتش از شکستن شاخه‌های درخت خودداری کنید و به طبیعت آسیب نرسانید. در امتداد رودخانه تکه‌های کوچک چوب برای این منظور پیدا می‌شود. البته توصیه می‌شود از کپسول‌های سفر استفاده کنید که کوچک و سبک هستند.
  • محلی برای دفن زباله وجود ندارد، برای حفظ پاکیزگی طبیعت از ریختن زباله خودداری کنید و حتی اگر زباله‌ای در اطراف شما مشاهده می‌شود، آن‌ها را نیز با زباله‌های خود به محل مناسب منتقل کنید.

تالاب چکر ایلام ،درغرب شهرستان ایلام ودر منطقه بولی و در ناحیه چکر واقع شده است  مساحت آن در حدود ۳ هکتار و ارتفاع آن ۶۰۰ متر است. عمق آن در حدود ۵/۲ متر است . این تالاب در منطقه گرمسیری قرار دارد ولی آب آن دایمی است .عمق آن بستگی به میزان بارش در طول سال دارد. منبع آب آن نزولات جوی و چند چشمه جوشان میباشد .متوسط دمای آن ۲۴ درجه سانتی گراد است. این تالاب در منطقه گرمسیری قرار دارد ولی آب آن دایمی است .عمق آن بستگی به میزان بارش در طول سال دارد. منبع آب آن نزولات جوی و چند چشمه جوشان میباشد. اطراف تالاب را نیزار فرا گرفته است.

حیات وحش : تالاب مذکور مأمن و مأوای مناسبی برای زمستان گذرانی تعداد زیادی از پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی به شمار می رود . این تالاب محل زیستگاه پرندگانی هم چون چنگر، کشیم، حواصیل خاکستری، اردک ارده ای و اردک سر سبز است. این تالاب هر ساله پذیرای پرندگان مهاجر از مناطق آسیای میانه، قفقاز و سیبری است که در ماه های سرد به این منطقه مهاجرت میکنند.

پوشش گیاهی : پوشش گیاهی سطح تالاب علفی است که به صورت گیاهان آبزی در داخل آب رشد کرده است. گیاهان مرتعی، گیاهان علفی و گرامینه تیره جگن و نی از پوشش گیاهی غالب در تالاب محسوب می شوند. پوشش گیاهی اطراف آن چشم انداز زیبایی را بوجود آورده و زیستگاه بسیار مناسبی برای حیات وحش فراهم نموده است.