اسلامی

 
 

مقبره دعبل خزاعی

دعبل

شهر باستانی شوش از مراکز تمدن قدیم، از معروف‌ترین شهرهای دنیا، پایتخت چند هزار ساله مملکت عیلام و همچنین پایتخت زمستانی امپراطوری هخامنشی بوده‌ است. شوش در دوره اسلامی نیز مدت‌ها از شهرهای پرجمعیت و پررونق بود. از بناهای تاریخی و مذهبی و جاهای دیدنی شوش می‌توان به آرامگاه دعبل خزاعی اشاره کرد که شاعر معروف شیعه و مداح اهل بیت (ع) است. نام اصلی او، محمدبن علی خزاعی است که ابوعلی یا ابوجعفر هم به او می‌گفتند، شاعر مشهور شیعه و در رده اول شاعران عرب بود که در سال ۱۴۴ هجری شمسی در زمان امام جعفر صادق (ع)، در کوفه به دنیا آمد. روز و ماه تولد ايشان مشخص نيست. دعبل از سن نوجوانی سرودن شعر را آغاز كرد. خاندانش از شیعیان قدیمی و راوی حدیث و شاعر بودند و برادرش علی و پسر عمویش ابوالشیص نیز، همگی شاعر بودند. در اوايل جوانی دعبل بود كه به درخواست هارون‌الرشيد خليفه عباسی به دربار او رفت تا شعر بسرايد. اما پس از مدتی از دربار هارون‌الرشيد خارج شد. مسير زندگانی دعبل از اين زمان عوض شد. او بيش از گذشته شيفته اهل بيت شده بود و از اين زمان به بعد شروع به سرودن شعر در مدح اهل عصمت (ع) کرد.

دعبل خزايی به‌طور مخفيانه و محرمانه به دليل هجوياتی كه در مورد خلفای عباسی سرود و برای فرار از ماموران خلفای عباسی، ميان شهرها رفت و آمد می‌كرد. دعبل خزاعی در خوزستان در يكی از روستاهای اطراف شوش پس از نماز مغرب و عشا توسط تیری زهرآگین کشته شد. او در سن ۹۸ سالگی در سال ۲۳۹ هجری شمسی به دستور مالک بن طوق به شهادت رسید. برای دعبل خزاعی ۵ قبر ذكر شده بود. آن هم به دليل اينكه شيعيان سخت شيفته دعبل و ايثار و مبارزات ايشان بودند و قبر واقعی ايشان كه در شوش بود را مخفی نگه داشتند تا مورد توهين بنی عباس قرار نگيرد و اين شايعه را پخش كردند كه قبر دعبل در خراسان، آفريقا، شادگان، و بين راه اهواز و آبادان قرار دارد. شهرستان شوش مدفن دعبل خزاعی شاعر معروف شیعه و مداح اهل بیت (ع) در زمان حکومت عباسیان است. یکی از بناهای تاریخی و مذهبی شهرستان شوش، آرامگاه دعبل خزاعی است. آرامگاه دعبل خزایی در مرکز شهر شوش کنار مجتمع فرهنگی دعبل خزاعی و در ۲۵ کیلومتری جنوب شهر دزفول واقع شده است. در بخش شمالی شهر باستانی شوش، در قبرستان قدیمی این شهر و در کنار بقعه امامزاده عبدالله بن علی، آرامگاه این چهره‌ بزرگ فرهنگی جهان تشیع قرار دارد. معماری فضای بقعه و محوطه آجری آن به همراه گنبد خاص، علاوه بر فضای فرهنگی و معنوی حال و هوای خاص سنتی و معماری دلنشینی دارد. از لحاظ جغرافیایی، این آرامگاه در منطقه مسطح و در دشت وسیع شوش از جلگه خوزستان قرار گرفته است. آرامگاه دعبل خزاعی از لحاظ فضای درونی بدلیل دارا بودن بافتی سنتی و مذهبی برای اجرای امور فرهنگی بسیار مناسب است. بقعه دعبل از لحاظ آب و هوایی در منطقه‌ای گرم سیری قرار گرفته است كه در زمستان آب و هوایی معتدل و تابستانی گرم دارد. به گفته سازمان اوقاف و امور خیریه شهرستان شوش، این بقعه بدلیل اینكه در مدت مدیدی ساخته شد، سبب شد كه این مكان مهجور واقع شود و افراد كمتری نسبت به شخصیت عظیم دفن شده در این مكان به آن سر بزنند. بنای فعلی بقعه متبرکه، به دستور مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای و توسط وزارت مسکن و شهرسازی بازسازی شده است.

آرامگاه ابوعلی سینا همدان

Avicenna Mausoleum

شاعران و دانشمندان زیادی در ایران دیده‌ می‌شوند که در این سرزمین چشم به جهان گشودند و در آن زندگی خود را آغاز کرده و پرورش یافتند. این بزرگان برای رسیدن به موفقیت، سختی‌های زیادی را به جان خریدند و پله‌های موفقیت را یکی پس از دیگری پشت‌سر گذاشته‌اند تا به مفاخر ایران زمین تبدیل شوند. در حال حاضر  خاک این مرز و بوم آن‌ها را در آغوش خود کشیده و همچون گنجینه‌ای گرانبها از آن‌ها در دل خود نگهداری می‌کند. ابوعلی حسین بن عبدالله مشهور به ابوعلی سینا، ابن سینا، بوعلی سینا و ملقب به شیخ‌الرئیس از دانشمندان معروف ایرانی است که در بخارا پایتخت سامانیان چشم به جهان گشود و در سال ۴۱۶ هجری در همدان وفات کرد. ابوعلی سینا از مشهورترین و تأثیرگذارترین فیلسوفان و دانشمندان ایران زمین به شمار می‌آید که آثارش در زمینه‌ی پزشکی و فلسفه ارسطویی ایران و جهان اهمیت بسیاری دارد. کتاب قانون و شفا از مهمترین آثار بوعلی سینا محسوب می‌شوند. کتاب قانون که در زمینه‌ی پزشکی نوشته شده در کشورهای زیادی ترجمه و در چند دوره به چاپ رسیده است. جرج سارتن (پدر علم تاریخ) از ابوعلی سینا در کتاب تاریخ علم خود به عنوان یکی از بزرگترین دانشمندان پزشکی جهان یاد می‌کند. آرامگاه ابوعلی سینا یکی از دیدنی‌های همدان است که در خیابانی به همین نام (خیابان بوعلی) قرار دارد. بنای آرامگاه توسط هوشنگ سیحون با تلفیق معماری ایران باستان و اسلامی طراحی شده است. برج آرامگاه به سبک گنبد قابوس و باغچه‌های آن متأثر از باغ‌های ایرانی و آب‌نمای محوطه با الهام از حوضخانه‌های سنتی ایران ساخته شده است. آرامگاه بوعلی سینا صرفا یک مقبره نیست بلکه از بخش‌های مختلفی همچون موزه، کتابخانه، تالار، تندیس و غیره تشکیل شده است که از آن‌ها نیز می‌توانید بازدید کنید. در تالار جنوبی بنا موزه‌ای را مشاهده می‌کنید که در آن سکه‌ها، سفال‌ها، برنز و سایر اشیا کشف شده به هزاره‌‌ی قبل از میلاد و دوران اسلامی بر می‌گردد. تالار شمالی آرامگاه بوعلی کتابخانه‌ای با ۸۰۰۰ جلد کتاب چاپی و خطی نفیس ایرانی و خارجی را در خود جای داده است و با رفتن به این کتابخانه می‌توانید از غرفه‌هایی که مربوط به آثار بوعلی سینا و شعرا و نویسندگان همدانی است دیدن کنید. با ورود به بنای آرامگاه ابوعلی سینا محوطه‌ی مربع شکل پیش روی شما قرار می‌گیرد که بر دیوارهای داخلی آن بیت‌هایی از قصیده‌ی عینیه (معروفترین اشعار ابوعلی سینا) را مشاهده می‌کنید که بر روی لوح‌های سنگی نگاشته شده است. این قصیده‌ی بیست بیتی سیر روح انسانی و ارتباط با عالم جهانی را بیان می‌کند. برج آرامگاه بر ۱۲ ستون استوار شده است و حکایت از ۱۲ دانشی دارد که ابن‌سینا بر آن مسلط بود. همچنین در بین مردم محلی همدان ۱۲ ستون این آرامگاه، نشانگر شیعه مذهب بودن بوعلی سیناست. ارتفاع کلی بنای آرامگاه بوعلی سینا ۲۸ متر و ستون‌ها از کف زیرزمین تا گنبد ۲۳ متر است. در سمت ورودی آرامگاه مقبره بوعلی سینا و مقبره ابوسعید دخدوک که از دوستان ابن سینا بود در سمت چپ این دانشمند بزرگ دیده می‌شود. در حیاط شرقی و در نزدیکی در ورودی و مقابل خیابان بوعلی مقبره ابوالقاسم عارف قزوینی، شاعر ملی ایران قرار گرفته است. اطراف بنای بوستانی بوعلی به شکل نیم‌دایره همراه با فضای سبز است. در ضلع شرقی آن تندیسی از ابن سینا را می‌بینید که کتابی در دست دارد. این تندیس بر روی پایه‌ای با ارتفاع ۳ متری که از جنس سنگ مرمر یکپارچه و سفید قم ساخته شده است و بر روی پایه‌های آن ابیاتی که به خط نستعلیق نگاشته شده به چشم می‌خورد. برای دیدن آرامگاه بوعلی سینا در استان همدان باید به آدرس میدان امام خمینی خیابان بوعلی و میدان آرامگاه بروید.

مسجد النبی (سلطانی) قزوین

6745356

یکی از بزرگترین و با شکوه ترین مساجد ایران است که با ۱۴۰۰۰ متر مربع مساحت از نظر گستردگی صحن و شبستان ها، شیوه معماری و استواری بنا در قزوین و ایران منحصر به فرد به شمار می رود. براساس کتیبه ها و منابع معتبر، بنیان مسجد را باید به وسیله فتحعلی شاه قاجار بدانیم هر چند بعضی صفوی بودن اساس مسجد را مطرح کرده اند . سه در ورودی شمالی، غربی و شرقی با سردرهای رفیع و شکوهمند که با کاشی های لاجوردی و خطوط ممتاز نستعلیق و ثلث آراسته اند به حیاط وسیعی باز می شوند که به شکل مربع مستطیل و از شمال به جنوب گسترده است و حوض سنگی بزرگی در میانه آن، ایوان های بلند شمالی و جنوبی را با آسمان مینایی انعکاس می دهد. چهار ایوان که با دو گوشواره در هر طرف به رواق های هشتگانه مسجد می پیوندند و تزیینات کاشی و کتیبه های نفیس را بر پیشانی خود دارند، جلوه ای خاص به مسجد بخشیده اند. هر یک از رواق های شمالی و جنوبی دارای چهار طاقنماو رواق های شرقی و غربی دارای نه طاقنما هستند که هر شبستان ۲۸ طاق کوچک دارد که وسعت هر کدام ۱۶ متر مربع است و به فاصله شش متر از همدیگر، روی ۱۸ ستون استوار شده اند. ارتفاع هر یک از ستون ها ۲۵/۲ متر است. برفراز مقصوره جنوبی، گنبد بزرگ و زیبایی به قطر دهانه ۱۵ متر قرار دارد. این گنبد به صورت دو پوسته پیوسته ساخته شده و ارتفاع تیزه داخلی آن تا کف بنا ۸۳/۲۰ و ارتفاع راس خارجی آن تا کف حدود ۲۵/۲۳ متر است.

ضخامت بدنه گنبد در پاکار نیز حدود ۷۰/۱ متر، سطح خارجی آن با کاشی پوشیده شده و دارای طرح های هندسی و خطی است. پیش از این در طرفین گنبد، مناره رفیعی قرارداشته که مادام دیولافوا به آنها اشاره کرده است. سردر شمالی مسجد بسیار مجلل و رفیع است و سرتاسرآن با کاشی های مینایی و اسلوب بدیعی تزیین گردیده و دارای کتیبه ای از کاشی لاجوردی به خط نستعلیق ممتاز به تاریخ ۱۲۰۲ هـ . ق است و به ایوانی می پیوندد که سطح زمین آن به شکل کثیر الاضلاع مخمس به مساحت ۸۲ متر بنا شده و بربالای آن ماذنه بزرگی ساخته اند. این مسجد نیز همانند مسجد جامع دارای شبستانی زیرزمینی است که اینک به عنوان کتابخانه نبویه از آن استفاده می شود.

مسجد شورین

sheverin-mosque02

مسجد قدیمی شورین در بخش مرکزی و در روستایی به همین نام قرار دارد این مسجد به مسجد امیر افخم حسام الملک هم معروف است این مسجد از لحاظ خصوصیات کل با ابنیه های دوره قاجار قابل مقایسه است و دارای دو شبستان است و شبستان بزرگ در قسمت شرق و شبستان کوچک در دیگر سوی درست در مقابل شبستان بزرگ قرار دارد این مسجد کاملا” آجری بوده و شبستان بزرگ آن برروی ۴ ستون سنگی ظریف استوار گردیده است تنوع در اندازه قوسهای شبستان و آجرکاری زیبای آن این بنا ساده را چشم انداز کرده است مهمترین کارکرد آجری مسجد کارکرد استحکامی و تزئینی آن است اگر چه ظاهری خشن دارد اما هم سویی ساختار و تزئینات آجری در بافت طاقها و آجر چینی دیوارها آرایشی است برای بالا بردن ارزش و روح بخشیدن به آن . بی شک چنین تعادلی میان ارزشهای مشهود شورین و پیرایه ها همیشه حفظ شده است این ویژگی ذاتی آرمان ناقص تعریف شده ای است که دچار تنوع مصالح موجود رقابتهای فنی، و سلیقه های متنوع آن به خوبی آشکار است.

مسجد جامع فیروزآباد

15665e53-40e7-4004-8d66-f5a7f9ef5f52

این مسجد در مرکز فیروزآباد واقع شده است و گنبد آجری خوش طرحی دارد. بالای سر در بزرگ ورودی کتیبه ای چوبی به خط نسخ وجود دار د . در ستون سمت چپ همین مدخل یک لوحه کاشی به اندازه ۲۵*۳۰ سانتی متر موجود است که منظومه ای است در رثای قاسم شهید. در بالای محراب ایوان تابستانی آن نیز کتیبه ای وجود دارد با کاشی معرق و منفرد از محراب که به خط نسخ است و متضمن آیه ای قرآنی است. در زیر همین کتیبه ، یک قطعه کاشی کاری معرق قرار دارد که با نقش گل و بوته از قرن نهم هجری کار شده است. دو شمسه از کاشی معرق هم در دو طرف محراب ساخته اند .این مسجد تعداد کثیری قرآن های قدیمی و کتاب های تفسیر و مباحث دیگر دینی دارد که در انباری آن نگهداری می شود.