باغ

 
 

باغ فتح آباد کرمان (باغ بیگلربیگی)

fathabad-garden-kerman

باغ‌سازی در ایران پیشینه‌ی بس طولانی دارد و یکی از مکان‌هایی که  باغ‌ها در آن ساخته شده کنار قنوات و چشمه‌هایی بوده که با طراحی بسیار هوشمندانه‌ای با استفاده و مدیریت صحیح آب در تاریخ ایران مکانی زیبا و مفرح را برای ساکنین شهرها ایجاد کرده‌اند. باغ عمارت بیگلربیگی (فتح آباد) باغی مربوط به دوره قاجار است که در ۲۵ کیلو متری شهر کرمان، روستای اختیارآباد واقع شده است. این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۲۸۴ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. باغ فتح‌آباد که به آن باغ بیگلربیگی هم می‌گویند، باغی زیبا و آباد بوده که توسط فضل‌علی‌خان بیگلربیگی از حاکمان کرمان ساخته شد و زمان ساخت این باغ نیز به سال ۱۲۵۵ ه ق تخمین زده می‌شود. این باغ تاریخی یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های ایران و محل حکمرانی یکی از حاکمان کرمان بود که رفته رفته به فراموشی سپرده شد و به ویرانه‌ای تبدیل شد. عبور آب قنات از وسط این باغ مجلل و وجود عمارت‌های چهار فصل و عمارت مرکزی و برج و بارو از این باغ مکانی زیبا و مفرح ساخته است.

در فرش كهن ایرانی الگوی باغ‌های ایرانی قابل مشاهده است. چهار باغ كوروش و مینیاتورهایی كه از یك حوض مركزی  به چهار طرف آب  می‌ریزد، نمونه‌هایی از باغ‌های كهن ایرانی است. غلبه نقش آب بر مالكیت زمین و تبلور میزان آب دردسترس، تعیین حدود باغ است. همچنین شكل‌گیری فرم نهایی باغ ایرانی، هخامنشیان و چهار باغ كوروش و ساسانیان و محوریت نقش حوض از جمله باغ‌های كهن ایرانی محسوب می‌شوند. در باغ فتح‌آباد نیز حوض مقابل عمارت همین ویژگی‌ها را دارا است و نقش آب نیز در شکل‌گیری باغ بسیار موثر بوده است به طوری که نبود آن باعث تخریب باغ و عمارت موجود در آن شده است. حوضی بزرگ به ابعاد ۶۰ در ۵ متر در سر در این بنا احداث شده و درختان دو سمت باغ را فرا گرفته‌ بودند و ساختمان دو طبقه مشرف به حوض وسط بنا نمایی زیبا به این باغ داده بود اما رفته رفته به دلیل خشک شدن قنات، این باغ خشک می‌شود و در نهایت یکی از حاکمان ماهان، عمارت باغ شاهزاده ماهان را که هم اکنون ثبت جهانی است، با اقتباس از باغ فتح‌آباد احداث می کند.

باغ امیرآباد بیرجند

1485887207_amir-abad-garden-9

باغ امیرآباد واقع در استان خراسان جنوبی در روستای امیرآباد در حاشیه جاده بیرجند به خوسف و در فاصله ۵ کیلو متری شهر بیرجند واقع شده است ، احداث این بنا به دوره قاجاریه بر می‌گردد. کوشک امیرآباد دارای دو طبقه است که در طبقه اول دو ایوان با ستونهای متفاوت در دو ضلع شرقی و غربی بنا نظر هر بیننده ای را به خود جلب می‌کند. اجزای آن شامل باغ، کوشک و محل اسکان خدمه است ، باغ دارای خیابانهای متعددی است که در جهات گوناگون امتداد دارند. بنای اصلی (کوشک) در وسط باغ و در دو طبقه ساخته شده است، این بنا دارای پلان هشت ضلعی است و ورودی آن در ضلع شرقی واقع است. پس از ورودی فضای پله کان که به طبقه فوقانی راه دارد ، قرار دارد . در امتداد ورودی ، دالانی قرار دارد که به یک حوضخانه در بخش مرکزی بنا منتهی می‌شود. طبقه فوقانی دارای یک شاه نشین با پلان چلیپایی است که دارای درگاهها و پنجره هایی با طاق نیم دایره است، نمای کوشک دارای تزیینات آجری از نوع هندسی است. باغ و کوشک امیرآباد به شماره ۱۹۶۹در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

باغ و عمارت اکبریه، میراث جهانی در بیرجند

IMG15493801

باغ‌­های تاریخی استان خراسان‌جنوبی، ویژگی­‌های منحصر به فردی دارند که همین ویژگی­‌ها موجب شده یکی از باغ‌ها به نام باغ اکبریه در میراث جهانی به ثبت برسد. باغ و عمارت اکبریه مجموعه تاریخی در انتهای خیابان معلم در مرکز استان یعنی بیرجند و در داخل محدوده‌ی روستای تاریخی اکبریه قرار گرفته است. تفاوت ویژگی‌های معماری در بخش‌های مختلف این بنا نشان‌دهنده‌ی ساخت بنا طی چند دوره است به نحوی که ساخت این مجموعه از اوایل دوره قاجار تا اواخر این دوره و در چند مرحله انجام شده است. این مجموعه شامل چند عمارت است که هرعمارت شامل طبقات متعددی است که به‌وسیله دالان‌های متعدد به یکدیگر راه دارد. در بخش‌هایی از این اتاق‌ها، تزئینات گچی دیده می‌شود و بخش‌هایی از آن نیز فاقد هرگونه تزئین است. هم‌چنین درهای موجود در این عمارت چوبی بوده که با شیشه‌های رنگی تزئین شده‌اند. وجود درختان بلندقامت کاج در دو طرف خیابان اصلی عمارت مرکزی این مجموعه، بر زیبایی و طراوت باغ و نمای آن افزوده است. در طبقه‌ی هم‌کف عمارت مرکزی، تالار زیبا با تزئینات گچی با طرح‌های اسلیمی و درب‌های چوبی وجود دارد هم‌چنین میانه‌ی خانه این عمارت در قسمت ساختمان مرکزی آن قرار دارد. بخش اداری این عمارت که جدیدترین قسمت آن است، در اوایل دوره‌ی پهلوی احداث شده، درختان و گیاهان استفاده شده در این باغ به دو نوع کلی تزئینی و میوه‌­دار تقسیم می ­شوند که شامل درختان کاج، بوته‌های شمشاد هم‌چنین درختان زردآلو، پسته، انار و توت است. از بخش مرکزی که در دوره قاجار احداث شده به‌عنوان موزه‌ی باستان‌شناسی و مردم‌شناسی استفاده می‌شود. بخش ساخته شده در دوره‌ی پهلوی کاربری اداری دارد و بالاخره دیگر بخش‌ها به‌عنوان سفره‌خانه و چایخانه سنتی اختصاص یافته است.

سفر ‌به ‌بزرگ‌ ترین ‌باغ‌ انار جهان در استان یزد

باغ پهلوان پور905

در جنوب استان یزد، شهرستانی معتدل و بیابانی وجود دارد كه مهریز نام دارد. این شهرستان دارای یك بخش با مركزیت مهریز و پنج دهستان شامل‌ بهادران، ارنان، تنگ چنار، خورمیز و میانكوه است. مهریز شهرستانی است كه به جهت ادامه ارتفاعات شیركوه در بخش غربی آن و تشكیل سفره‌های آب زیرزمینی، هوایی معتدل‌تر از دیگر شهرستان‌های استان یزد دارد و به باغ شهر یزد مشهور شده است؛ البته باید گفت در این گستره، از شمال به جنوب و از غرب به شرق از میزان بارندگی كم می‌شود و خشكی محیط بیشتر خود را نشان می‌دهد. نبود توفان‌های شن در این منطقه برخلاف دیگر مناطق كویری، شرایط مناسب‌تری را برای سفر و گردش در این منطقه كویری ایجاد كرده است. بزرگ‌ترین باغ انار جهان با ۳۰۰ هكتار در مهریز قرار دارد. منابع طبیعی ازجمله چشمه‌ها و كوه‌های زیبا، گردشگری طبیعی این منطقه را رونق بخشیده و بازدیدكنندگان را آرامشی دوباره می‌بخشد. از كوه‌های این منطقه می‌توان به امتداد شیركوه، كوه لاخسه، كوه سیاه و كوه مدوار اشاره كرد كه سرچشمه بیشتر جویبارهای فصلی این شهرستان، طبیعت منطقه را زیبا و لطیف كرده است. چشمه بزرگ، پرآب و زیبای غربال‌بیز در نزدیکی روستای مدوار با چشم‌انداز طبیعی شگفت‌انگیز و آرامش‌بخش، چشمه دامگاهان (دون گاهون) در محلی به نام دون گاهون، منطقه تفریحی كوه ریگ، از مکان‌های تفریحی و گردشگری شهرستان است که مسافران و خانواده‌های بسیاری را سوی خود کشانده ‌است. سرو کهنسال مهریز با ارتفاع نزدیک به ۱۵ متر و حدود ۱۰۰۰سال‌عمر از شگفتی‌های طبیعی شهرستان به‌حساب می‌آید که دیدن آن خالی از لطف نیست. رودخانه فصلی منشاد با گذر پلکانی شکل خود از میان دو کوه، دره سرسبز و بسیار قشنگی ایجاد کرده و در روزهای تعطیل پذیرای گردشگران بسیاری است که از طبیعت لذت می‌برند. از دیگر جاذبه‌های منطقه، دره آدروشک است که سرسبز و خوش آب و هوا با چند چشمه طبیعی، فضایی مناسب را برای گردش و تفریح سالم ایجاد كرده است. این دره دارای یخچالی طبیعی است که در فصل تابستان پوشیده از برف است و برای گردشگران منطقه‌ای زیبا را به نمایش گذاشته است. باغ زیبای تاریخی پهلوان‌پور از دوره قاجار در محله مزویرآباد نیز از باغ‌های قشنگی است که با جاری بودن کاریز حسن‌آباد در دو مسیر باغ، باغی همیشه سبز و با طراوت است و نیز در اطراف آن چنارهای بلند و سرسبز دیده می شود که بازدید آن خالی از لطف نیست. عمارت کوشک یا شربخانه در میان باغ، جاذبه طبیعی را به همراه جاذبه تاریخی همزمان برای گرشگر به نمایش می‌گذارد. نکته‌ای که دانستن آن برای مسافران این دیار خالی از لطف نیست، وجود بلندترین برج بادگیر دنیا با بلندای ۵۵٫۵ متر در مهریز است. مجموعه مهر پادین این مجموعه در شهرستان مهریز از توابع یزد و در فاصله ۳۰ کیلومتری از این شهر و در خیابان مصطفی خمینی و محله مهر پادین واقع شده است. مجموعه دارای یک ایوان و یک مناره است که مناره آن در حال حاضر تنها دارای دو ردیف تزئینات کاشی به رنگ‌های فیروزه‌ای، لاجوردی و سیاه و سفید بر زمینه آجر در قسمت‌های بالایی آن و یک نقش لوزی از کاشی‌های فیروزه‌ای و لاجوردی به همراه دو چلیپای کوچک فیروزه‌ای در پایه منار است. براساس شواهد موجود می‌توان استنباط کرد که این مجموعه از آثار دوره آل‌مظفر در قرن هشتم هجری باشد. دیدن قلعه‌ای که مانند شهری کوچک ‌با اتاق‌ها، خانه‌ها، خیابان‌ها و مغازه‌هایی که از اعماق تاریخ به همان صورت حفظ شده ‌است ناخودآگاه ضربان قلب هر بیننده‌ای را بالا می‌برد. قدمت این قلعه مربوط به قرن هشتم و اساس آن از خشت بوده و دارای دو دیوار استحفاظی است که از این نظر شبیه به قلعه ابراهیم‌آباد است حس جنگ در قلعه مهر پادین این قلعه در فاصله یک کیلومتری مجموعه مهر پادین قرار گرفته است. اگر به دنبال دیدن بخشی از تاریخ هستید که هنوز دست نخورده مانده و دوست دارید هیجان حضور در قلعه‌ای واقعی را ، همان‌طور که در فیلم‌های تاریخی دیده‌اید حس کنید حتما از این قلعه بازدید کنید. دیدن قلعه‌ای که مانند شهری کوچک ‌با اتاق‌ها، خانه‌ها، خیابان‌ها و مغازه‌هایی که از اعماق تاریخ به همان صورت حفظ شده ‌است ناخودآگاه ضربان قلب هر بیننده‌ای را بالا می‌برد. قدمت این قلعه مربوط به قرن هشتم و اساس آن از خشت بوده و دارای دو دیوار استحفاظی است که از این نظر شبیه به قلعه ابراهیم‌آباد است. هر دیوار قلعه چهار برج دیده‌بانی دارد که در مجموع دو ردیف دیوارها، هشت برج ساخته شده است. این قلعه تقریبا سالم مانده و در اطراف آن باغ‌های انار و زمین‌های کشاورزی واقع شده است. در ورودی به قلعه دارای ایوان کنگره‌داری است که از طریق آن می‌توان به قلعه وارد شد. در بالای دیوارهای قلعه کنگره‌هایی ایجاد کرده‌اند که احتمالا کاربرد دیدبانی و تیراندازی از فواصل آن را داشته است با این حسن که شخص تیرانداز و مدافع قلعه مورد اصابت تیرهای دشمن قرار نگیرد. تنها کمی تخیل لازم است تا با دیدن این کنگره‌ها، سربازانی را تجسم کنید که از فاصله‌های بین کنگره‌ها به دشمن تیر‌اندازی می‌كردند و مردمی نگران‌که از داخل قلعه به آن چشم دوخته بودند. در پشت ورودی قلعه ساختمانی سه طبقه وجود دارد که احتمالا محل استقرار قراولان و محافظان دروازه بوده و از پشت آن به بافت قلعه که شبیه یک شهر کوچک با خیابان‌بندی‌های منظم است، وارد می‌شویم.‌ در این خانه‌ها که بعضی حیاط‌دار بوده ‌است ، تعداد زیادی چاه حفر شده بود که آب قلعه را تامین می‌کرد. غذاهای محلی مردم کویرنشین مهریز غذاهای محلی و سنتی گوناگونی دارند که برخی از آنها برای مراسم ویژه پخته می‌شود. آش ماش در منشاد در زمستان و برای ناشتایی می‌پزند و نیز در مراسم سوگواری و روز دفن مرده، برای خانواده سوگوار می‌برند. آش گندم ویژه شب‌های زمستانی اسفند ماه است كه در آن از حبوباتی چون نخود، لوبیا، عدس و گندم پوست کنده ‌‌به همراه سرکه استفاده می‌شود. جالب است بدانید این آش را در منشاد، «آش جه‌جه» می‌خوانند و در بهادران، شب اسفندی می‌گویند. از دیگر غذاهای این منطقه؛ آش رشته یا شولی (آشی که در همه جای استان یزد پخته می‌شود)، آش انار، آش پرک، آش جو، حلیم (آش تنوری) و اشکنه را می‌توان نام برد.

كاخ چهلستون – اصفهان

11-30-2012_01-19-41_

باغ چهلستون در شرق خيابان چهار باغ عباسی و غرب ميدان نقش جهان واقع شده است . باغ چهلستون با وسعتي حدود ۶۷۰۰۰ متر مربع وسعت يكی ديگر از زيباترين باغ های ايرانی در شهر اصفهان است . مساحت خود كاخ نيز حدود ۲۱۲۰ متر مربع مي باشد . محل بنای عمارت يك متر از سطح باغ بلندتر است . در مورد نام زيبا و خاص اين كاخ روايات مختلفی هست از آنجايي كه از زمان گذشته در ايران مرسوم بود كه تعدد را با عدد ۴۰ مشخص می نمودند محتمل ترين وجه تسميه كاخ چهل ستون ستون های زياد اين كاخ می باشد كه نزديك به ۲۰ عدد هستند . البته انعكاس تصوير اين ۲۰ ستون در آب استخر روبروی كاخ نيز از طرفی ديگر مفهوم چهلستون را در بر دارد . ايوان بزرگ جلوی كاخ ۳۸ متر طول ۱۷۰ متر عرض و ۱۴ متر ارتفاع دارد كه ۱۸ ستون از چوب كاج و چنار روي آن قرار گرفته است . بالای اين ايوان كتيبه (شاه عباس دوم) قرار دارد كه بر اساس آن بنا در سال ۱۰۵۷ هجری قمری ساخته شده است.
هر كدام از بيست ستون روی ايوان تنه يك درخت چنار بوده كه تخته رنگ شده ای بر روی آنها قرار گرفته و در گذشته آئينه های رنگی نيز بر روی اين ستونها قرار داشته است. ديوارهای اين عمارت نيز با آئينه های قدی و شيشه های رنگی و نقاشی های دلفيب زينت داده شده و همه درها و پنجره ها از خاتم ساخته شده و منبت كاری بوده. سقف روی ايوان چهل ستون و سقف آيينه كاری تالار اين بنا نيز از شگفتی های معماری ايرانی اسلامی در عهد صفوی به حساب می آيد . داخل كاخ با شش نقاشی زيبا و پر شكوه روی ديوارهای تالار تزئين شده اند كه جشن شاه عباس در زمان پذيرايی وی از (ولی محمد خان) شاه تركستان را نشان می دهد. در اين تابلو بهترين تصوير از شاه عباس اول در كنار فرمانروای تاكستان و همراهان آنها وجود دارد. اين عمارت با شكوه به شماره ۱۰۸ در فهرست آثار تاريخی ايران به ثبت رسيده است.