همدان

 
 

مسجد شورین

sheverin-mosque02

مسجد قدیمی شورین در بخش مرکزی و در روستایی به همین نام قرار دارد این مسجد به مسجد امیر افخم حسام الملک هم معروف است این مسجد از لحاظ خصوصیات کل با ابنیه های دوره قاجار قابل مقایسه است و دارای دو شبستان است و شبستان بزرگ در قسمت شرق و شبستان کوچک در دیگر سوی درست در مقابل شبستان بزرگ قرار دارد این مسجد کاملا” آجری بوده و شبستان بزرگ آن برروی ۴ ستون سنگی ظریف استوار گردیده است تنوع در اندازه قوسهای شبستان و آجرکاری زیبای آن این بنا ساده را چشم انداز کرده است مهمترین کارکرد آجری مسجد کارکرد استحکامی و تزئینی آن است اگر چه ظاهری خشن دارد اما هم سویی ساختار و تزئینات آجری در بافت طاقها و آجر چینی دیوارها آرایشی است برای بالا بردن ارزش و روح بخشیدن به آن . بی شک چنین تعادلی میان ارزشهای مشهود شورین و پیرایه ها همیشه حفظ شده است این ویژگی ذاتی آرمان ناقص تعریف شده ای است که دچار تنوع مصالح موجود رقابتهای فنی، و سلیقه های متنوع آن به خوبی آشکار است.

موزه لطفعلیان ملایر

ir2345-3

خانه تاریخی لطفعلیان در خیابان شهید مصطفی خمینی شهرملایر قرار دارد که بخشی از یک مجموعه مسکونی به یادگار مانده از دوره قاجار است.سازنده و مالک اولیه خانه مرحوم محسن مصدقی معروف به مصدق الممالک بوده که در عصر فتحعلیشاه قاجار واسطه رابطه خویشاوندی که به دربار داشته با بهره گیری از معماران زبده آن دوره اقدام به ساخت این مجموعه نموده است.بخش های سه گانه این مجموعه عبارتند از: اندرونی، حسینیه، خانه و اصطبل. خانه کنونی، حسینیه این مجموعه بوده که بعدها توسط مرتضی خان لطفعلیان خریداری شد و کاربری مسکونی یافت.این خانه در ۲ طبقه ساخته شده است، سقف طبقه همکف پوشیده از طاق های آجری زیباست و پوشش طبقه فوقانی آن به صورت مسطح با تیر چوبی است.زیباترین بخش بنا حوض خانه است که با طاق نماهای زیبای آجری به شیوه چهار بخشی پوشیده شده است.جریان آب قنات و وجود ۲ حوض سنگی در کف، هوا و فضای بسیار خنک و فرح بخشی را جهت گذر از گرمای تابستان برای ساکنین ایجاد کرده است.از دیگر ویژگی های این بنا می توان به تزئینات لمبه کوبی چوبی در سقف طبقه اول و وجود درهای ارسی با شیشه ای الوان اشاره کرد.خانه لطفعلیان،اکنون با کاربری موزه، معرف آداب و رسوم و تاریخ و فرهنگ مردم شهرستان ملایر است. همچنین اداره سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ملایر نیز در این مکان دایر است. خانه تاریخی لطفعلیان در سال ۱۳۸۰ با شماره ۴۸۹۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

پل شکسته خسروآباد همدان

پل-شکسته-یا-پل-خسرو-آباد-1-770x480

پل شکسته خسروآباد مربوط به دوره صفویه و در شهرستان اسدآباد، بخش مرکزی، روستای خسروآباد در مسیربزرگراه کربلا و جاده اسدآباد-کنگاور واقع شده ، این اثر در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شمارهٔ ثبت ۱۸۷۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این پل در روستاى خسروآباد و بر روى رودخانهٔ شهاب (شاه آب) احداث شده و داراى دو چشمهٔ اصلى و دو چشمهٔ کوچک در طرفین چشمه هاى اصلى است. طاق هاى هر چهار چشمه جناغى است که تا بلندى ۱۵۵ سانتى متر از تخته سنگ هاى لاشه اى ، به ابعاد مختلف و با ملاط گچ ساخته شده و روى سنگ ها سه رج آجر چهارگوش چیده شده است. به نظر مى رسد که بعد از ساختن پایه ها ، ابتدا قسمت هاى مرکزى طاق چشمه ها را ساخته اند و پس از آن ، آجرهاى افقى را چیده و پل را تمام کرده اند؛ زیرا این دو قسمت به هیچ طریقى درهم قفل و بست نشده است. مصالح ساختمانى این پل آجرهایى به ابعاد ۵×۲۱×۲۱ ، سنگ لاشه هایى با ابعاد مختلف ، سنگ تراش ، قلوه سنگ و گچ است. پل فاقد تزئینات بوده و فقط در وسط چشمه ها نوعی آجر کاری سنتی به شیوه نو در آن دیده می شود. در ادوار مختلف تعمیرات موضعی روی آن انجام گرفته است. از بانی و مؤسس پل تا کنون اطلاعات دقیقی به دست نیامده است.

مسجد نظر بیگ

2016313234126673263a

مسجد حضرت علی (ع) معروف به مسجد نظربگ واقع در بلوار هگمتانه در نزدیکی تپه هگمتانه واقع شده است این بنا از آثار دوران زندیه به شمار می رود طبق سنگ قبرموجود در ضلع شمالی بنا تاریخ ۱۳۷۹ ه.ق و به نام محمد جعفر بیگ به چشم می خورد که به گفته اهالی محل بانی مجلس نظر بیگ بوده است این مسجد دارای وسعتی در حدود ۷۱۳ متر مربع می باشد و دربخش داخلی صحن اصلی دارای ۱۰ ستون سنگی در دو ردیف ۵ تایی با طاق و قوس جناقی به هم متصل گردیده اند و طاق نماهایی در قسمت نمای بیرونی ایجاد گردیده که جهت تزئین بوده است این بنا به شماره ۱۸۶۴ مورخ بیست ویک اردیبهشت ماه ۱۳۷۶ در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسیده است مسجد بری از هرگونه تزئینات خاص است و سادگی آن در عین زیبایی است تنها قسمتی که در این مسجد دارای تزئینات است مهراب آن است که طی سالهای اخیر همراه با مرمت مسجد بدین صورت تزئین یافته است.

امامزاده باباعلی فرسفج

2016313235250755293a

از تویسرکان به سمت درۀ قلقل رود حرمت نموده و حدود ۲۵ کیلومتر را طی می کنیم تا به روستای فرسفج می رسیم. اکنون این روستا بسیار گسترده شده و تبدیل به شهر گردیده است. به داخل فرسفج می رویم. داخل شهر امامزاده ای است که آن را باباعلی می نامند. این امامزاده به علی شهرت دارد و یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع) در فرسخ تویسرکان است. فرسفج را در جای دیگر این نوشتار معرفی کرده ایم. در این فراز صرفاً اجمالی از آن را ذکر می نماییم. فرسفج در ۲۵ کیلومتری غرب تویسرکان و در منطقه ای خرم و آباد قرار گرفته است. منطقه به لحاظ اقلیمی دارای آب و هوای سردسیری کوهستانی می باشد. رودخانه قلقل رود از آن عبور می کند. اغلب مردم این روستا (شهر) به شغل کشاورزی اشتغال دارند و شغل های دامپروری و امور خدماتی اداری نیز از دیگر شغل های منطقه است. در ۲۵ کیلومتری تویسرکان فرسفج واقع شده که معنی فارسی آن، (اسب در گودال) می باشد. معروف است که در این روستا باتلاقهای فراوان بود و بیشتر محل چراگاه اسبهای افراسیاب بوده است. چندین رأس اسب در میان باتلاقها مفقود شده که روی همین اصل نام آن را فرسفج نامیده اند. حدوداً تا صد سال پیش که بزرگان تعریف کرده اند، در فرسفج و اطرافش برنج کشت می شده و تمام زمین های اطراف آن پر از آب بوده است. در همین محل شاه عباس صفوی چندین بنای تاریخی دارد. ۱- کاروانسرای خیلی بزرگ با بنای محکم ۲- پلی بر روی رودخانه که دارای سه طاق بزرگ برای عبور سیلاب در نظر گرفته شده است که هنوز هم آباد و قابل استفاده می باشد. ۳- حمام خزینه ای که تقریباً تا حدود ۱۵ سال پیش قابل استفاده بوده است. روایت دیگری در چگونگی نامگذاری این روستا وجود دارد و وجه تسمیه این روستا این است که فُرس به معنای سال می باشد. «فج» به معنای جا و محل بوده و به علت اینکه در گذشته اهالی این روستا برای تحویل سال جدید در نزدیکی شهر تویسرکان در امامزاده ای بسر می بردند این جایگاه و محل را محل تحویل سال گفته اند که همان فُرسفج می باشد. کل محوطه امامزاده در حدود ۱۵۰۰ متر مربع می باشد که حدود ۳۰۰ متر مربع آن به حرم و رواق امامزاده پیر علی تعلّق دارد. فرسفج دارای گورستانی قدیمی است که شایسته است تحقیقات باستانشناختی بر روی این گورستان و محوطه های اطراف آن صورت پذیرد. امامزاده دارای گنبد، حرم و مرقدی زیبا می باشد. بر روی قبر امامزاده صندوقی قرار دارد و بر روی صندوق نیز ضریحی آماده کرده اند که در سال ۱۳۸۲ با نظارت اداری اوقاف و امور خیریه و با همکاری هیئت امناء و همیاری مردم خیّر این ضریح آماده و نصب شده است. اندازۀ ضریح ۳×۲ متر می باشد و ساخت ضریح سازان اصفهانی است. براساس طرح جامع این امامزاده، در سال ۱۳۸۲ اقدام به بازسازی آن شد. نمای بیرونی و کف حرم سنگ کاری است که بسیار زیبا طراحی شده دیوار داخلی تا نیمه سنگ و بقیه گچکاری است و فضای مصنوعی نیز در اطراف آن برای بهره گیری زائران و مسافران تعبیه شده است. در داخل حرم امامزاده چند قطعه فرش بزرگ و چند زیلو وجود دارد. در تمام فصول سال بویژه در ایام سوگواری ائمه هدی (ع) و شبهای جمعه اهالی این روستا و روستاهای اطراف به فرسفج می آیند تا به زیارت و برگزاری مراسم دعا اقدام نمایند. یکی از مراسم این امامزاده، مراسم ویژۀ علی است. مردم به این امامزاده اعتقاد فراوان دارند و همواره نذورات خود در مرقد امامزاده و یا صندوق نذورات اهداء می کنند.