کاخ سلیمانیه عمارتی است که بوی خانه می‌دهد. پله‌های فیروزه‌ای رنگش، پنجره‌های بلند و نورگیر و اتاق‌های تو در تو یادگاری از زندگی در گذشته هستند. کاخ سلیمانیه در محدوده مرکزی شهر قدیم کرج استان البرز و حدفاصل بلوارهای شهید چمران و امامزاده حسن، در محل کنونی دانشکده کشاورزی بنا شده است. این بنا در بین سال‌های ۱۲۲۵ تا ۱۲۲۷ هجری قمری در دوران فتحعلی‌شاه قاجار، به فرمان یکی از پسران وی به نام سلیمان‌میرزا، برای اقامت تابستانی در باغ بزرگی بنا شده است. این بنا توسط محمد حسین خان نظام الدوله اصفهانی (صدر اصفهانی) ساخته شده است. برای رسیدن به کاخ سلیمانیه ابتدا باید خود را به میدان امام حسین (ع) کرج برسانید. سپس وارد بلوار هفتم تیر شوید. پس از ورود به بلوار، ورودی کاخ در اولین کوچه از سمت راست به نام کوچه شهید کیانپور، جنب مدرسه استقلال واقع شده است.

معماری کاخ سلیمانیه : ساختمان کاخ سلیمانیه بنایی است آجری، متقارن و کشیده به نسبت پنج به یک با سقف شیروانی و دارای تمامی مشخصه‌ها و مولفه‌های سبک معماری دوران قاجار که می‌توان آن را از جمله ساده‌ترین، زیباترین و با احساس‌ترین ساختمان‌های دوران خود دانست. تالارها، ارسی‌ها، نقاشی‌ها، آیینه‌کاری‌ها، قوس‌های نیم دایره نما، سقف شیروانی، تناسبات نما و نقشه، دواشکوبه (طبقه) بودن آن، همگی از جمله خصوصیات بارز کاخ سلیمانیه بوده که در ترکیب نهایی و بسیار ساده خود و در کنار مجموعه ساختمان‌ها و باغ پیرامونی، منجر به شکل‌گیری ساختمانی دوست‌داشتنی، با هویت و صمیمی شده است. این ساختمان از آجر و خشت با تیر‌ها و مهاربندهای چوبی ساخته شده است. تالارها و فضاهای داخلی از انواع تزئینات، شامل نقاشی‌های دیواری بزرگ و آینه‌کاری‌ها با سقف چوبی و همچنین تزئینات گچی اندود شده و نمای بیرونی ساختمان دارای قاب‌های آجری، جرزها اندود گچ و خاک و اندکی نقش و نگار دارد.

تزئینات بنا : در تالار این بنا، دو نقاشی از عبدالله‌خان نقاش‌باشی روی دیوارها کشیده شده که یکی تصویر آقا محمدخان و دیگری تصویر فتحعلی‌شاه و اطرافیانشان است. ساختمان کاخ آجری است و نمای آن تزیینات ویژه‌ای ندارد. بنای این کاخ روی پیلوت ساخته شده که در زمان خود نوعی نوآوری به شمار می‌رود. در شرق ساختمان کاخ برجی در پنج طبقه ساخته شده بوده که هم‌اکنون تنها ویرانه‌های طبقه همکف آن باقی‌مانده است.

کاخ سلیمانیه چگونه نام‌گذاری شد؟ یکی از پسران فتحعلی شاه که سلیمان میرزا نام داشت، فرمانروای منطقه کرج بوده و این قصر هم مقر اقامت او بوده است. بنابراین، طبیعی است که نام او بر روی این قصر گذاشته شود.صدر اصفهانی، بانی آن نیز پدر زن سلیمان میرزا بوده است . علاوه بر این در یکی از تابلوهای نقاشی تالار اصلی کاخ، دریای تخت فتحعلی‌شاه تاریخ (سند ۱۲۲۸) خوانده می‌شود. می‌توان احتمال داد که ساختمان بنای اولیه در سال ۱۲۲۵ آغاز شده ودر سال ۱۲۲۷ فتحعلی‌شاه دستور تکمیل و گسترش این مجموعه را داده است که با این حساب در این سال بنای اصلی (کاخ ) به بنای اولیه الحاق شده است و در سال ۱۲۲۸ ه.ق با تکمیل تزیینات داخلی به پایان رسیده است. کاخ سلیمانیه از جاهای دیدنی کرج به شمار می‌رود و در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۲۷ با شماره ثبت ۳۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این کاخ زیبا که هم اکنون در محدوده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران قرار دارد تبدیل به یکی از منحصربه‌فردترین موزه‌های جانور‌شناسی کشور شده است که دارای مجموعه جالبی از گروه‌های مختلف جانوری شامل پستانداران، پرندگان، خزندگان، آبزیان خصوصاً حشرات و گونه‌های زیان‌آور و یا مفید کشاورزی را در خود جای داده و در کنار آن روش‌های مبارزه با حشرات نیز به نمایش گذاشته شده است. برای نمونه می‌توان به نگهداری زرافه شش‌متری، مورچه‌خوار، ببر، مار بوآ و کانگورو به صورت تاکسیدرمی در این موزه اشاره کرد.

«موزه سلیمانیه» (Sulaymaniayh Museum) از موزه های ناحیه کردستان عراق و یک موزه باستان شناسی است. موزه سلیمانیه مسلماً بهترین موزه باستان شناسی در منطقه کردستان عراق بوده و پس از موزه ملی عراق در بغداد، دومین موزه بزرگ این کشور است. این مجموعه کار خود را به طور رسمی از ۱۴ جولای سال ۱۹۶۱ با مدیران و کارکنان متعهد خود آغاز کرد. یونسکو برای حفاظت و ترویج میراث ملی چند ملیتی در عراق با معرفی و به اشتراک گذاری موزه های معتبر بین‌المللی به دولت منطقه ای پذیرفته شده کردستان کمک هایی کرد؛ علاوه بر این، هر ماه کمک های سخاوتمندانه ای از سوی اتحادیه میهنی کردستان و خانم “هرو طالبانی” (Mrs. Hero Talabani) یکی از رهبران آن ها که همسر رئیس جمهور سابق عراق، آقای جلال طالبانی نیز هست، صورت می گیرد. با توجه به شرایط حال حاضر کشور عراق، وضعیت این مجموعه نسبت به دیگر موزه‌های این کشور بهتر بوده و برای گردشگران خارجی، تورهای گردشگری و همچنین مردم محلی بدون هیچ محدودیتی به راحتی قابل دسترس است. هر یک از آثار این مجموعه دارای توضیحاتی به زبان های عربی، کردی و انگلیسی است. کافه یا رستورانی در داخل این مجموعه وجود ندارد. زمانی که مصنوعات موزه باستان شناسی سلیمانیه را تماشا می کنید متوجه می شوید که بر روی بسیاری از مصنوعات برچسب  IM زده شده است، این برچسب نشان دهنده آن است که این ها به موزه عراق تعلق دارند اما عده ای هم معتقدند که این مصنوعات به طور موقت قرض گرفته شده و در موزه به نمایش گذاشته شده است. در این موزه بخشی وجود دارد که در آنجا اشیای تازه کشف شده را مورد بررسی قرار می دهند، آن ها را بازسازی می کنند و بر روی آن ها تحقیقاتی انجام می دهند، در واقع اینجا یک اتاق تحقیقاتی است. گردشگران نمی توانند از بخش تحقیقاتی دیدن کنند و تنها پرسنل بازسازی و تحقیقاتی مصنوعات موزه اجازه رفت و آمد به این بخش را دارند.

هنگامی که وارد ساختمان می شوید، سالن های اصلی را روبه روی خود خواهید دید و اولین اشیایی که با آن مواجه خواهید شد، تکه سنگی از غار کیز کاپان (cave of Kiz Kappan) است که در کنار تکه سنگ هایی از کوه های ربان (Rabana) و میر کولی (Meer Quli) قرار دارد؛ این سه قطعه سنگ ارائه کننده و یادآور نشانه های تاریخی دولت سلیمانیه است. پس از ورود به محوطه اصلی، اگر به سمت راست سالن بروید، محوطه کوچکی را می بینید که اخیراً توسط یونسکو بازسازی شده است. این سالن شامل مصنوعاتی است که مربوط به دوران پیش از تاریخ اسلام تا دوره اسلامی عباسیان به شمار می رود. بسیاری از مهمترین و قابل توجه ترین مصنوعات موزه در این بخش در معرض نمایش قرار داده شده است. در پشت این سالن، موزه به دو سالن بلند متصل شده است. مصنوعات این بخش نیز با توجه به تاریخچه آن ها در تاریخ بین النهرین، جداگانه نمایش داده می شود؛ برخی از مصنوعات نیز متعلق به دولت های محلی امروزی کردستان عراق است. مخروط های باستانی مربوط به زمانی بابلی ها نمونه هایی از مصنوعات مربوط به موزه است، بر روی این مخروط ها می توان نوشته هایی را دید که اطلاعاتی از ساخت و ساز معبد Numushda شهر Kiritab  که توسط پادشاه Enlil-bani، شاه Isin  ساخته شده بود را در بر دارد. مجسمه عبادت کننده سومری (از جنوب بین النهرین مربوط به قرون وسطی؛ ۲۸۰۰ تا ۲۳۰۰ قبل از میلاد)، بلوک کوچکی از برج پیکولی (Paikuli Tower)، لوح گیلگامش (Gilgamesh Tablet)، گوشواره های طلایی، استوانه ای سنگی از Iddi-sin، گرم کن یا مشعل بخور دادن Hurrian، Door Lintel، گردنبندهای مطابق با نمونه اصل و یک لوح رسی با نوشته های باستانی نمونه های برجسته دیگری از اشیای این مجموعه فرهنگی هستند.

ساعات کار و آدرس موزه سلیمانیه عراق : این مجموعه در خیابان سلیم شهر واقع شده است. ساعت کار آن در روزهای یکشنبه تا چهارشنبه ۹:۰۰ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر و پنجشنبه ها ۱۲:۰۰ ظهر تا ۴ بعد از ظهر است. در روزهای جمعه و شنبه تعطیل می باشد. ورود رایگان بوده و نیازی به خرید بلیط نیست. با بازدید از موزه سلیمانیه تاریخ این سرزمین را لمس کنید.