از جمله علل توجه مردم به این چشمه، خاصیت درمانی آن به دلیل وجود مواد معدنی است که در این چشمه وجود دارد و از قدیم الایام تا به حال برای درمان بیماری های پوستی و استخوانی از آب این چشمه نیز استفاده می شده است. در مسیر رسیدن به چشمه هفت رنگ مجن شاهرود، بوی خاصی به مشامتان خواهید رسید که دلیل آن وجود مواد معدنی است که در این چشمه وجود دارد و گازهای ساطع شده از آن می باشد. کارشناسان و افراد اهل فن می توانند با آزمایشات مختلف نوع آنها را تشخیص داد و به کمک آنها مواد معدنی اصلی را شناسایی کرد. در اطراف منطقه، چشمه هایی در حال جوشش است که دارای مواد معدنی جیوه دار بوده و از آنها بخار جیوه بلند میشود که این موضوع به آسانی قابل تشخیص است. آب چشمه هفت رنگ مجن شاهرود با رنگ های گوناگون در مسیر خود با هم ترکیب شده و آب صابون مانندی را تشکیل می دهند و با آب سفید چشمه تلاقی می یابد. رنگ آب این چشمه ها هر چقدر از محل دورتر می شوند به سفیدی گراییده تا جایی که جهت استفاده کشاورزی در منطقه گرآب (گرو) اثری از رنگ و بوی آن دیده نمی شود.
کوهنوردی
آبشار گرمه لرستان
آبشار گرمه در ۲۳ کیلومتری جنوب غرب شهر دورود و در امتداد راهآهن شمال به جنوب واقع شده است. این آبشار در در نزدیکی روستای چم چیت در مسیر رودخانه سزار قرار دارد. در مسیر رسیدن به این آبشار زیبا، با آبشارهای پلکانی کوچکی روبهرو خواهید شد که در طبیعت سرسبز و متراکم این منطقه همچون الماسی درخشان بهنظر میرسند. با طی کردن مسیری چند کیلومتری از روستای چم چیت که بخشی از آن شنی، اما صاف و هموار است، به آبشار گرمه میرسید که در میان بیشهای پر درخت در دامنه غربی کوهی به نام «بشه» جاری است. طول این آبشار از بلندترین نقطه تا جایی که به رودخانه سزار میپیوندد، ۵۰۰ متر است. ارتفاع این آبشار بیش از ۲۰ متر است و عرض تاج آن به ۱۰ متر میرسد. آبشار گرمه در نزدیکی آبشار مشهور بیشه قرار دارد و به همین دلیل کمتر مورد توجه قرار گرفته است. آبشار بیشه با تنها ۱۰ کیلومتر فاصله از آبشار گرمه، با صدای گوشنواز قطرات الماس مانند آب، صخرههای بلند و چشماندازهای روستایی در قلب دورود، هر سال میزبان هزاران گردشگر است. اگر به طبیعتگردی و ماجراجویی علاقه دارید، بازدید از آبشار گرمه را در سفر به دورود از دست ندهید. رودخانههای فصلی و دائمی رشتهکوه زاگرس پس از گذشتن از مسیرهای صخرهای و تختهسنگها به آبشارهای دورود میرسند.
جالب است بدانید که بلندترین، زیباترین و عریضترین آبشارهای ایران در استان لرستان قرار دارند و آبشار گرمه قطعا یکی از منحصربهفردترین آنها است. مسیر دسترسی خاکی آبشار گرمه در نزدیکی تالاب ازگن یا تالاب قارون، یکی از تالابهای زیبای این منطقه، دلیل بکر و دستنخوردهبودن این آبشار است. درخشش آب زیر تلالو پرتوهای خورشید در درهای فوقالعاده زیبا چشم شما را به خود خیره خواهد کرد. آبوهوای مساعد در اطراف آبشار گرمه، شرایطی مناسب برای رویش گونههای مختلف گیاهان مانند گلهای نرگس، زنبق، میخک وحشی، نعناع، پونه و درختان بلند فراهم کرده است. از گونههای مختلف جانوری این منطقه نیز میتوان به خرس قهوهای، پلنگ، گرگ، گراز، اسبهای وحشی و بز کوهی اشاره کرد. تمام مسیر آبشار تا بالا در احاطه سایه درختان است و در برخی از نقاط، قطرات آب چون بارانی بیرحم و تند بر سر شما میبارند. جالب است بدانید که آب آبشار نسبت به تونل برفی ازنا، بزرگترین تونل برفی ایران در زمان یکسان، چند درجه گرمتر است. مسیر رسیدن به آبشار گرمه، مسیری آسان و بیدردسر است؛ اما اگر قصد دارید که به بالای آن صعود کنید، باید بدانید که مسیری دشوار در پیش دارید که لازمه آن، آمادگی بدنی و مهارتهای اولیه کوهنوردی است. پس اگر بچههای کوچک یا افراد مسن بههمراه دارید، در مسیر صعود به بالای آبشار مراقب آنها باشید. بافت صخرهها در این منطقه در قسمتهایی سخت و صیقلی و در بخشهای دیگر نرم و رسوبی هستند، پس در حین بالا رفتن مواظب باشید که لیز نخورید. همان طور که بالاتر اشاره شد، بخشی از مسیر را باید بهصورت پیاده و از روی تپهها طی کنید، پس بهتر است کفش مناسب کوهنوردی همراه داشته باشید. بازدید از آبشار بیشه و تالاب ازگن در نزدیکی این منطقه را بههیچوجه از دست ندهید، زیرا زیبایی آنها، هوش را از سر شما خواهد پراند و خاطرهای بهیادماندنی برای شما رقم خواهد زد.
چشمه هفت رنگ مجن
چشمه هفت رنگ مجن در شهر شاهرود و در دامنه ی جنوبی رشته کوه البرز شرقی در شمال شهرستان شاهرود نیز واقع شده است. این چشمه روبروی باغ های منطقه ی گردشگری فرحزاد در فاصله ی ۵ کیلومتری از سه راهی مجن قرار دارد و همین سبب شده تا چشم انداز ویژه ای در این منطقه پدید بیاید. چشمه هفت رنگ مُجن از نوع چشمه های گوگردی محسوب می شود و در ۲۵ کیلومتری شمال شاهرود در میان شکاف دره های دامنه قله ۴۰۰۰ متری شاهوار واقع شده که این دره به دو دره کوچکتر نیز تقسیم می شود. در یکی از این دره ها، آب شفاف و زلال چشمه جاری است که از آن به عنوان آب آشامیدنی هم استفاده می شود، تفاوت عمده ی این چشمه با دیگر چشمه های شاهرود قرارگیری آن در دره ای رنگارنگ است. از لحاظ اقلیمی منطقه ی چشمه هفت رنگ مجن جزء مناطقی با آب و هوای نیمه خشک و سرد محسوب می شود. از همین رو به دلیل ویژگی های خاص اقلیمی که دارا می باشد، از تنوع گیاهی زیادی برخوردار بوده، به طوری که ضمن رویش مراتعی در این منطقه نمونه گردشگری، گونه های گیاهی جنگلی هم در آن رشد می کند. علاوه بر گونه های مختلف گیاهی در این منطقه از شهر شاهرود زمانی که شما برای بازدید از چشمه هفت رنگ شاهرود می روید می توانید گونه های جانوری هم در این منطقه مشاهده کنید که بسیار هم برای محیط زیست منطقه حائز اهمیت است. علاوه بر تنوع نسبی گونه های جانوری پستانداران در این منطقه شاهد پرواز پرندگان به ویژه در محدوده ی چشمه هفت رنگ و باغات و مزارع فرحزاد را هم خواهید دید که جلوه ی خاص و بی نظیری به این منطقه از شهر شاهرود بخشیده اند.
قلعه کاظم داشی اورمیه
اثر باستانی قالا داشی یا قلعهی کاظم داشی در روستای گورچین قلعه در ۷۰ کیلومتری ارومیه واقع شده است که در زمانهای مختلف از جمله جنگ جهانی اول، پناهگاه اهالی هفت روستای اطراف بوده است و نام آن به یاد «کاظم خان»، فرمانده افراد محافظ روستا که خود اهل قوشچی بوده، نامگذاری شده است. نام کاظم داشی در اصل، قالا داشی میباشد و در قدیم به قیرخلار (۴۰ نفر) نیز معروف بوده است. بخش قلعه بر فراز کوه مخروطی شکل ناقصی استوار است که در ۲ کیلومتری سمت جنوب غربی و نزدیک ساحل دریاچهی ارومیه، مشرف به جلگهای خرم و سبز، واقع شده است. کاظم داشی، صخرهای طبیعی است که به علت موقعیت خاص جغرافیایی، مسیر صعبالعبور، پرتگاههای مخوف و برتری ژئوپلیتیک در طول تاریخ، خصوصا در زمان جنگ و ناآرامی، همواره مورد استفادهی مردمان منطقه قرار گرفته است. از اینرو بر اساس کاوشهای باستانشناسی، قدمت آثار تاریخی به دست آمده در این صخره به هزارهی اول پیش از میلاد باز میگردد. به روایت کهن سالان منطقه، گویا در سالهای دور، چهل نفر از اهالی از دست حاکمان ظالم گریخته و در صخره پناه میگیرند. از آن پس و تا پیش از حضور کاظم خان، این صخره با عنوان قیرخلار قالاسی (قلعهی چهل نفر) و قالا داشی (قلعهی سنگی) شناخته میشد. از اوایل قرن بیستم، کاظم خان با پناه بردن به صخره، به مقاومت و مبارزه با اشغالگران روس و دفاع از مردم منطقه میپردازد. مبارزات کاظم خان تا سالها پس از خروج روسها در ناآرامیهای داخلی و غائله جیلوها ادامه داشته است. این صخرهی طبیعی به شکل یک کلاه نظامی است. از شگفتیهای طبیعت این است که صخرهی دیگری با شباهت حیرتانگیز و در اندازهای کوچکتر، در جوار کاظم داشی وجود دارد، به طوریکه از آن به عنوان قل دیگر کاظم داشی یاد میشود. سنگ نگاره خان تختی، متعلق به دوران ساسانیان از جمله آثار مهم تاریخی منطقه است که در فاصلهی کمی از کاظم داشی قرار دارد.
غار کبوتر مراغه
غار هامپوئیل که در میان مردم محلی به «غار کبوتر» معروف است، در ۱۵ کیلومتر جنوب شرقی مراغه و در حوالی روستای «گشایش» واقع شده است. این غار در کمرگاه کوهی صخرهای، رو به جنوب قرار گرفته است و از بستر رودخانه «موردی چای» حدود ۱۶۰۰ متر ارتفاع دارد. عرض دهانه غار ۸ متر است و ارتفاع آن به ۲۵ تا ۴۰ متر است. طول و عرض میدان اول غار تقریباً ۴۰ در ۶۰ متر است. در ابتدای ورود به غار، کتیبهای به زبان روسی دیده میشود که تاریخ آن مربوط به سال ۱۹۲۵ میلادی است. اهمیت غار کبوتر به خاطر وجود چاههای عمیق و مخوفی است که به صورت تنورههای سنگی و تالارهای بزرگ دیده میشود. این غار بیش از غارهای دیگر مورد توجه غارشناسان، محققان و کوهنوردانی است که همه ساله برای بازدید از آن به این منطقه سفر میکنند. از دهانه غار که وارد میشویم به محوطه وسیعی میرسیم که در سقف آن دو حفره جالب توجه وجود دارد. در قسمت شمال شرقی انتهای میدان اول، راهرویی بسیار تنگ وجود دارد که راه ورود به میدان دوم است. در میدان دوم، چهار راهی وجود دارد که دو راه به میدان اول، یکی به سمت داخل غار و راه بعدی که راهروی تنگی است به محوطه دیگری در جنوب شرقی غار باز میشود.
در سمت شمال و شمال شرقی میدان دوم، چهار حفره و فرورفتگی گود به چشم میخورد، که نشان دهنده وجود چهار حلقه چاه عمیق است. همه ساله تغییرات زیادی در داخل غار اتفاق میافتد. تغییرات عمده میان میدان اول و دوم، از نظر زمینشناسی، پیدایش خاکستر است که گاهی تا قوزک پا و حتی تا زانو میرسد. داخل چاههای متعدد غار، دو سفره آب وجود دارد که یکی به علت ریزش از بین رفته، ولی در چاه دیگر آب وجود دارد و صدای جریان آن از بالا به گوش میرسد. در اطراف چاهها و دیوارهها و سقف میدان دوم رسوبات آهکی و استالاکتیت، مناظر جالب توجه و زیبایی به وجود آورده است. هوای غار بسیار مرطوب است و در انتهای آن به خصوص در کنار چاه سوم و چهارم هوای کافی وجود ندارد و برای رسیدن به کنار چاههای مزبور، بدون تجهیزات کافی مانند طناب، نورافکن، وسایل ایمنی، کپسول هوا و راهنما غیرممکن است. در حال حاضر این غار تحت مدیریت و بهرهبرداری سازمان یافته نیست.
آبشار نیم ساعته بازفت
آبشار نیم ساعته بازفت در استان چهارمحال و بختیاری واقع است. این آبشار در منطقه بازفت بعد از روستای شیخ عالی و قبل از روستای گراب در مسیر جاده چهارمحال به خوزستان قرار دارد و برای رسیدن به آن از جاده اصلی تا آبشار حدود ۱۵ دقیقه پیاده روی باید کرد. آبشار به صورت چشمه ای جوشان از میان شکافی غار مانند به بیرون میریزد. آبشار پس از لغزش بر روی دیواره ای صخره ای تشکیل رودی کوچک را میدهد که نهایتا به رودخانه بازفت میریزد. شیخ عالی یا دره شیخ عالی روستایی در شهرستان کوهرنگ، بخش بازفت، استان چهارمحال و بختیاری است. بخش بازفت در ۱۹۰ کیلومتری شهرکرد ، مرکز استان چهارمحال بختیاری قرار دارد و یکی از محل های کوچ عشایر و ایلراه های آنها بوده است و همیشه، خصوصا در فصل بهار به علت طبیعت زیبا و سحرآمیزش مورد توجه گردشگران بوده است. منطقه بازفت شامل دو بخش بازفت بالا و بازفت پایین است. بازفت بالا در همجواری مرز استان خوزستان واقع گردیده است. در این قسمت اکثر طوایف شیخ رباط، موری، کیارسی، سهید و قند علی ساکن هستند. این منطقه دارای جاذبه های گردشگری و توریستی بوده و از پوشش جنگلی با درختان بلوط برخوردار است.