بزرگترین مسجد روباز ایران

a23325514174102a

بیایید ساختمان یک مسجد را تصور کنیم. ساختمان مساجد از چه بخش هایی تشکیل می شود؟ مساجدی که این روزها در شهرها ساخته می شوند همه با کمی تفاوت شبیه همدیگر هستند. ساختمان این مساجد از دیوار حائل، گنبد، گلدسته، صحن و شبستان و … سقف تشکیل شده اند. همان طور که کسی نمی تواند خانه اش را بدون سقف تصور کند صحبت کردن درباره مسجد بدون سقف هم چندان عادی نیست.

اما جالب است بدانید خیلی از معماران قدیمی با شما هم عقیده نیستند. این استادکاران به دو دلیل مساجد روباز را به مساجد مسقف ترجیح می دادند. اول این که در تاریخ نقل شده که مسجد پیامبر هم در ابتدا مسقف نبوده است. اما به خاطر محفوظ ماندن نمازگزاران از گرمای آفتاب و ریزش باران، سقف این مسجد را با استفاده از شاخ و برگ درختان نخل که روی داربست های چوبی سوار شده بود ساختند بنابراین در مناطقی که به لحاظ اقلیمی و آب و هوایی امکان احداث مساجد روباز وجود داشته باشد بعضی معمارها ترجیح می دهند مسجدشان را بدون سقف بنا کنند. دلیل دوم علاقمندی معماران به مساجد روباز این است که یکی از مستحبات در انتخاب مکان نماز و نیایش، روباز بودن و مسقف نبودن محل عبادت است. با همه این حرف ها شاید این موضوع هنوز برای شما عجیب باشد و بپرسید که آیا مسجد روباز در کشور ما وجود دارد؟پاسخ مثبت است. برای دیدن یک مسجد روباز می توانید به استان آذربایجان غربی؛ شهرستان خوی سفر کنید.  اسم این مسجد زیبا مسجد مطلب خان است که در مرکز شهر خوی واقع شده ‌است. این مسجد به فاصله حدوداً ۳۰ متری بازار قدیمی و در کنار خیابان طالقانی در کنار چند مسجد قدیمی دیگر قرار گرفته. یادگار مطلب خان درواقع متعلق به دوره ایلخانی است اما بعد از ویرانی در اوایل دوره قاجار تجدید بنا شده.مسجد مطلب خان شبستان بزرگ روباز مربع شکلی دارد که دور تا دور آن را حجره‌های دو طبقه و شاه‌نشین‌های بلند و ایوانی عظیم احاطه کرده‌است. جبهه بیرونی و درونی این مسجد آجری بدون تزئینات است، قسمت‌های داخلی ایوان و طرفین ورودی آن در آجر چینی با پس و پیش نمودن آجرها فرم خاصی بدان داده‌اند و قسمت بالای محراب ورودی شبستان، با مقرنس‌های درشت گچی آرایش شده‌. در طبقه بالا و در چهار گوشه شبستان فضاهایی با نرده‌های چوبی برای نشستن زنان تعبیه شده و دسترسی به این فضاها از طریق پله‌هایی که در چهارگوشه بنا وجود دارد تأمین شده است.

همان طور که گفته شد ساختمان اولیه مسجد مطلب خان در دوره ایلخانی در بافت مرکزی و قدیم شهر خوی بنا شده اما پس از تخریب شدن، یک بار دیگر در حدود ۱۲۵۵ هجری قمری به همت مرحوم مطلب خان از نوادگان شیخ بهایی مرمت و تجدید بنا شده است. بنا براین اسم مسجد برگرفته از نام حاج مطلب، زرگر مخصوص نایب السطنه عباس میرزا است که از روی احترام به او عنوان خان داده شده است. در تاریخ نقل شده که مسجد پیامبر هم در ابتدا مسقف نبوده است. اما به خاطر محفوظ ماندن نمازگزاران از گرمای آفتاب و ریزش باران، سقف این مسجد را با استفاده از شاخ و برگ درختان نخل که روی داربست های چوبی سوار شده بود ساختند . مسجد مطلب خان خوی ویژگی های معماری کم نظیر دیگری هم دارد که این مسجد را از دیگر مساجد تاریخی کشور متمایز کرده است؛ در واقع محراب این مسجد با ۱۲٫۵ متر ارتفاع و ایوان آن با ۲۵ متر ارتفاع از بلندترین محراب ها و ایوان های مساجد در ایران است. هرچند گفته شده که مسجد مطلب خان به زودی مورد مرمت و بازسازی قرار می گیرد و مسقف می شود اما یادمان باشد که این مسجد یادگار معماران روشن ضمیری است که روزگاری دوست نداشتند دیوارها و سقف های تیره و آجری بین آنها و عالم قدس کوچک ترین فاصله ای ایجاد کند.

4 دیدگاه در بزرگترین مسجد روباز ایران

  1. ehsan می‌گه:

    ایولا مدیر… باز تشکر از مطالب خوبت

  2. Mozhgan می‌گه:

    ممنون بابت اطلاعاتت واقعا عالی بود : )

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>