غار کرفتو سقز
غار کرفتو در دل صخره های مرتفع و در ۶۷ کیلومتری شمال غرب شهر دیوان دره و با فاصله تقریبی ۷۰ کیلومتری شرق شهر سقز در نزدیکی روستای یوزش باش کندی واقع شده است. غار کرفتو جزو غارهای آهکی و طبیعی می باشد. که در ادوار مختلف مورد استفاده سکونت انسان بوده و به صورت معماری صخره ای در چهار طبقه در دل کوه حفر گردیده است. این غار حدود ۷۵۰ متر طول دارد اما شعبات فرعی متعددی از هر کدام از طبقات منشعب می شود. ورودی غار کرفتو از دامنه کوه حدود ۲۵ متر ارتفاع دارد که در گذشته بازدید از داخل غار ار طریق راهی نسبتا سخت و دشوار در کمر کوه امکان پذیر بود. اما امروز برای دسترسی آسان مسافران به داخل آن پلکانی فلزی تعبیه شده است. موقعیت غار به گونه ای است که به طور کلی بادگیر نبوده و در زمستان برف دامنه جنوبی را نمی پوشاند، در حالی که ۵۰۰ متر دورتر و در جنوب شرقی غار بادگیر بوده و برف آن را کاملا می پوشاند. به همین دلیل است که در زمستان ها و هنگام سرما درون غار گرم و در تابستان به لحاظ کوران باد غار خنک می باشد. این غار در ارتفاعی بیش از ۱۰۰ متر از سطح زمین قرار دارد که برای رسیدن به آن باید بیش از ۱۸۰ پله را طی کرد. دالان طبیعی غار بیش از ۶۰۰ متر است که ارتفاع سقف از ۱ تا ۱۲ متر متفاوت است. بر دیواره عمودی طبقات مختلف غار آثار متعددی از گوزن مارال ، سئارکار با اسب ، حیواناتی ناشناس و غیره وجود دارد که به سختی قابل مشاهده اند . در میان نقش های قابل مشاهده ، نقش های گوزن های مارال که تعداد آنها در طبقه دوم به چهار مورد می رسد از همه قدیمی ترند.