قلعه اولتان در شمال استان اردبیل قرار دارد. جایی در نزدیکی شهر پارس‌آباد و در کنار رود ارس. قلعه ای که با مساحت ۵۰هزار متری اش از دوره اشکانیان تا به حال در همسایگی روستای اولتان پابرجاست. این قلعه که در اردبیل به نام اولتان قالاسی خوانده می شود، به دلیلی نزدیکی به رود آراز، مجاورت با پارس‌آباد (موغان) و دشت مغان اهمیت بالایی دارد و به همین دلیل سازمان میراث فرهنگی اردبیل تصمیم گرفته است این مکان را به‌صورت موزه‌ای در شمال استان و برای نمایش آثار تاریخی و باستانی تبدیل کند. اولتان که به دلیل وسعت زیادش یک شهر- قلعه به حساب می آید، فضاهای مسکونی و صنعتی زیادی در داخل محوطه و خارج از آن دارد و اگر از یک راهنما درباره قسمت های مختلف قلعه بپرسید احتمالا اتاقک هایی را در بیرون از دژ به عنوان کارگاه‌های فلزگری، شیشه‌گری و سفال نشان تان خواهد داد. بقایای به جا مانده از بنای قلعه، بیش از هر چیز یک دژ نظامی را تداعی می‌کند، دژی که ابتدا به دستور پادشاهان اشکانی ساخته شد اما هیچ گاه استفاده از آن به این دوره تاریخی محدود نشد و تا سده ۱۲ هجری همچنان مورد استفاده حکومت ها قرار داشت. آنقدر که در کاوش های باستان شناختی سفال های متنوعی از دوره اسلامی در قلعه کشف شد. البته باستان شناسان معتقدند هنوز بخش هایی از این قلعه زیر خاک قرار دارد که بیرون آمدن آنها و کشف بقایای آن می تواند زوایای دیگری را از تاریخ دوران استفاده قلعه روشن کند. در گذشته دور تا دور قلعه خندقی ۱۵ متری ساخته شده بود که قلعه را از گزند دشمنان در امان می‌داشت. نظامیان این خندق را به وسیله دو کنال آبی که از رود آراز (ارس) کشیده شده بودند پر نگه می داشتند تا احتمال حمله به حداقل برسد.
باستانشناسان در کاوش قلعه اولتان قالاسی با مجموعه منسجم معماری متعلق به دوره های مختلف اشکانی تا اسلامی مواجه شدند که بیشتر آثار یافت شده به دوره قرن سوم و چهارم هجری و ادامه معماری دوره ساسانی تعلق داشت. تنور، اطاق های متعدد، بخاری و چهار طبقه طاقچه جزئیاتی بودند که پیشرفته بودن معماری این بنا را نشان می دادند. به خصوص که بیشتر فضاها هم با استفاده از گچ تزئین شده بودند. اولتان قالاسی که به دلیل وسعت زیادش یک شهر _ قلعه به حساب می آید، فضاهای مسکونی و صنعتی زیادی را در داخل محوطه و خارج از آن دارد و اگر از یک راهنما درباره قسمت های مختلف قلعه بپرسید احتمالا اتاقک هایی را در بیرون از دژ به عنوان کارگاه‌های فلزگری، شیشه‌گری و سفال نشان تان خواهد داد. در داخل حصار قلعه گورستانی دیده می شود که به دوره اسلامی تعلق دارد اما کاوش‌ها در این گورستان نشان داد که تدفین‌های انجام گرفته روی فضاهای معماری دوره تاریخی بوده است که احتمالا در همان زمان تدفین از این فضاهای معماری خبر نداشتند. درکنار یکی از تدفین‌ها پایه ستونی متعلق به دوره تاریخی کشف شد که احتمالا نشان می‌دهد در گذشته بنای مهمی در این بخش از قلعه وجود داشته است. علاوه بر این، در حصار جنوبی قلعه هم کاوش‌های باستان‌شناسی منجر به کشف شواهدی شد که فرضیه تکمیل دژ در سال های بعد از ظهور اسلام را تایید می کند. باستان شناسان در این بررسی ها به مجموعه ای برخوردند که احتمالا متعلق به خانه‌ای اشرافی بوده است. خانه ای با حمام و دستشویی و حتی توالت فرنگی! در همان زمان باستان شناسان اعلام کردند که این توالت فرنگی شبیه توالت فرنگی‌های امروزی است و احتمالا به دوران تاریخی تعلق دارد. در این توالت با استفاده از تن‌پوشه‌های سفالی مسیر ورود و خروج آب تعبیه شده بود.