منارجنبان اصفهان
بعضی از مناره‌ها در ایران با وجود استحکام بالا، در جای خود تکان می‌خورند و به همین دلیل به آن‌ها منارجنبان می‌گویند. یکی از این مناره‌های جذاب و دیدنی، منارجنبان اصفهان است. این بنا در سال‌های دور، در دهکده‌ای به نام کارلادان ساخته شد. اکنون، این عمارت پیرامون منطقه‌ای به نام نصرآباد قرار دارد. این اثر تاریخی، بخشی از شهر اصفهان به حساب می‌آید که استادان و کاشی‌کاران ماهر و چیره‌دست آن زمان، با کاشی‌هایی ستاره‌ای شکل لاجوردی و کثیرالاضلاع فیروزه‌ای، آن را مزین کرده‌اند. بر اساس مدارک موجود، منارجنبان اصفهان در دوران فرمانروایی فردی بنام محمد خدابنده اولجایتو، در شهر اصفهان ساخته شد و میزبان مدفن عمو عبدالله‌بن‌محمود صقلابی، یکی از عارفان خداپرست است. از همین رو منارجنبان را با نام آرامگاه شیخ امیرعبدالله نیز می‌شناسند. روی سنگ قبر وی عدد ۷۱۶ حک شده است، عددی که نشان‌دهنده سال ساخت آرامگاه او است. عمارت تک ایوانی منارجنبان را در دوره ایلخانی ساخته‌اند. طبق مدارک موجود، این بنا به روش مغول ساخته شده؛ اما ساختمان مناره‌ها حاکی از آن است که آن‌ها را در سال‌های آخر حکومت صفویان، به ایوان متصل کرده‌اند.
مجموعه منارجنبان دارای چند بخش است:
- مناره‌ها: مناره‌ها مهم‌ترین بخش مجموعه هستند. هر مناره دارای ۹ متر عرض و ۱۷ متر ارتفاع است. در تزیین آن‌ها از کاشی‌های کثیرالاضلاع فیروزه‌ای رنگ و کاشی‌های لاجوردی ستاره چهار پر استفاده کرده‌اند. ویژگی منحصر‌به‌فرد این مناره‌ها، حرکت یکی از آن‌ها در پی تکان دادن مناره اولی است.
- ایوان: ایوان مجموعه میزبان قبر شیخ امیرعبدالله است و ۱۰ متر از سطح زمین ارتفاع دارد. در ساخت ایوان از آجر استفاده کرده‌اند و برای تزیین آن، کاشی‌ها و نقاشی‌هایی درون گنبد کار شده‌اند. در نزدیکی ایوان چند سنگ قبر سفید دیده می‌شود که به‌نظر می‌رسد بازمانده‌هایی هستند از قبرستان قدیمی که بنا روی آن ساخته شده است. با پلکانی مارپیچ می‌توان از ایوان به پشت بام و مناره‌های مجموعه دسترسی داشت که البته استفاده از آن برای بازدیدکنندگان ممنوع است.
- چله‌خانه: دو اتاقک در مجموعه قرار دارند که از آن‌ها با عنوان چله‌خانه یاد می‌شود. چله‌خانه‌ها محل چله‌نشینی عرفا بوده است. عارفان و زاهدان با اقامت ۴۰ روزه در این فضای ساده، ضمن کشیدن ریاضت با خدای خود خلوت می‌کردند.
با تکان یکی از مناره‌ها، مناره دوم و دیگر بخش‌های بنا نیز می‌لرزد و این همان ویژگی منحصر‌به‌فردی است که این مجموعه تاریخی را به یکی از جاذبه‌های اصفهان تبدیل کرده است. ظاهرا در کشورهایی مانند عربستان و عراق نیز آثار تاریخی پیدا شده‌اند که در جای خود، به حرکت درمی‌آیند. اما بر اساس نظرات مهندسان علم فیزیک، دلیلی که می‌توان برای حرکت مناره‌ها بیان کرد، نظریه دوپلر (کریستیان دوپلر، ریاضیدان و فیزیکدان اتریشی است) یا تشدید است. این مناره‌ها، به‌طور کل به یک‌دیگر شبیه هستند و وزن چندان سنگینی ندارند. زمانی که یکی از مناره‌ها تکان داده می‌شود، روی مناره دیگر خودبه‌خود تاثیر می‌گذارد و باعث حرکت آن می‌شود. برخی معتقدند منارجنبان اصفهان با دیگر مناره‌های جنبان تفاوت دارد؛ چراکه علاوه بر تکان خوردن مناره‌ها، بخش‌های دیگر این عمارت کهن نیز به لرزه درمی‌آید.