منطقه طبیعی تاریخی فسیلی مراغه

88

جایگاه­ های زمین شناسی یا ژئوسایت ها شواهدی کلیدی لحظات یا دوره های خاصی از تاریخ زمین ­اند که در آموزش عمومی علوم زمین ومفاهیم زیست محیطی نقش بسیار مهمی دارند. ژئوسایت ها همچنین ابزاری برای توسعه پایدار و حفاظت­ اند، در عین حال یادآوری می­کنند که بخش­های تجدید ناپذیر کره زمین­اند. بدیهی است ژئوسایت­ها از دیدگاه زیبایی شناسی و ژئوتوریسم حائز اهمیت است .منطقه فسیلی(سازند غیر رسمی) مراغه در دامنه سهند به سبب دارا بودن تنوع فسیلی مهره داران در مجامع علمی دنیا از اهمیت خاصی برخوردار است که حفظ و حمایت و بهره­برداری پایدار از این سایت به عنوان میراث علوم زمین، علاوه بر حفظ محیط فیزیکی،پایداری و ارتقای فرهنگی و اقتصادی منطقه را به همراه خواهدداشت. سایت فسیلی مراغه در نوع خود به عنوان یکی ازنادرترین سایت های دنیا از نظر فسیل پستانداران است که از سالها پیش مورد توجه مجامع علمی جهان قرار دارد. فون مراغه به عنوان حلقه مفقوده فون فسیلی پستانداران جنوب آسیا، اطلاعات ارزشمندی از حیات و شرایط اقلیمی و روند تغییرات آن در اختیارمی نهد، و به عنوان یک ژئوسایت، پتانسیل ژئوتوریسمی آن که می­تواند موجب جذب گردشگران داخلی و خارجی با اهداف متنوع شود، مورد بی­ توجهی واقع گشته­ است. گسترش فعالیت­های هماهنگ و همخوان با منطقه، علاوه برحفظ یکپارچگی و انسجام محیط، می­تواند توسعه­ی اقتصادی و ارتقای سطح معیشتی مردم محلی را تامین نماید. ارزش شناخت و حفظ این منابع از دیدگاه علمی، تاریخ طبیعی و حتی به عنوان میراثی فرهنگی قابل ارزیابی است تدوین برنامه و قوانین جامع، ثبت مناطق دیرین شناختی در فهرست آثار ملی طبیعی، حفاظت علمی و دقیق، شناسنامه دار شدن و ایجاد مدیریت منسجم برای صیانت از این آثار ارزشمند را ضروری می نماید. نبود قوانین قاطع، ایجاد جاده، سوزاندن پوشش گیاهی، تغییر در کاربری اراضی محدوده منطقه و تخریب از جمله عوامل انسانی است که این مناطق ارزشمند را تهدید می کند. اما بیشترین مشکل برای حفاظت از مناطقی که در دسترسی و محدوده مناطق مسکونی و روستایی هستند، ناآگاهی بومیان منطقه است، که تخریب منطقه را در پی­دارد. اگر اقدامی عاجل برای حمایت از این مناطق ارزشمند زیستی و دیرین شناسی نشود، شمار زیادی از این مناطق که ریشه در قدمت زندگی روی زمین دارند، منقرض می شوند. هرساله تعدادی از این ذخایر ارزشمند ملی به دلیل غفلت و به ندرت توسط عوامل طبیعی، آسیب میبینند، لزوم تحقیقات و پژوهشهای علمی هرچه بیشتر بر روی آنها احساس میشود.

توصیف وضعیت اثر : این منطقه در حال حاضر تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد و با توجه به کاوش­های دیرین شناسی در منطقه، قابلیت رشد و توسعه زیادی را برای آن می­توان در نظر گرفت. وسعت منطقه ­ای که در آن فسیل­های مختلف حیوانی بدست می آید در حدود ۴۰۰۰۰ هکتار است ولی منطقه­ای که توسط سازمان حفاظت محیط زیست مورد حفاظت قرار گرفته و به ثبت ملی رسیده است، ۱۰۲۶ هکتار می­باشد که حدودا مابین دو رودخانه مغاجوق چای در شرق و مردق چای در غرب قرار گرفته است و می­توان گفت زمینهای مابین دو روستای شلیلوند در شمال و قرتاول در جنوب را در بر گرفته است. این منطقه با اینکه از مناطق حفاظت شده ملی محیط زیست می­باشد ولی بر خلاف تمام قوانین حدود ۷۰۰ هکتار از این منطقه دارای مالک خصوصی می­باشد و به شکل باغ سیب و میوه ­های دیگر در اختیار اهالی می­باشد. این منطقه یکی از غنی ترین مناطق سنگواره ای جهان بوده و در آخرین مطالعات صورت گرفته فسیل های اجداد ماموت، زرافه و آهو در این منطقه کشف شده است. لایه های فسیلی موجود در مراغه مربوط به اواخر دوران نوزیستی زمین شناسی یعنی هفت تا دوازده میلیون سال قبل هستند که با انجام کاوش های علمی می توان اطلاعات بسیار دقیقی را از زندگی جانوران غول پیکر در این منطقه به دست آورد. منطقه فسیلی مراغه به دلیل دارا بودن فسیل ماستادون و ماموت ها (سنگواره های پیش از تاریخ) دارای شهرت جهانی بوده و هم اکنون مورد حفاظت ویژه سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد. منطقه فسیلی مراغه به عنوان نخستین اثر ملی، طبیعی و فسیلی ایران از بالاترین رده های حفاظتی سازمان محیط زیست برخوردار است. مطالعات انجام شده ومقایسه نمونه های یافت شده با برخی نقاط جهان نشان می دهد گونه های موجود در مراغه امروزی مربوط به عرض های جغرافیایی بالابوده اند که به دلیل سرمای جهانی در آنجا به آذربایجان فعلی مهاجرت کرده اند. برخی از محققان عقیده دارند فعالیت آتشفشانی کوه سهند و انتشار گازهای سمی و گوگردی ناشی از آتشفشان باعث مرگ و میر دسته جمعی آنهاشده است. در نهایت خاکستر حاصل از آتشفشان سهند باعث حفظ بقایای جانوران و فسیل های فعلی شده است. قابل ذکر است رسوبات دربرگیرنده فسیل­ها، از نوع توف (نوعی سنگ آتشفشانی) تغییریافته هستند و حالت سفالی دارند.

2 دیدگاه در منطقه طبیعی تاریخی فسیلی مراغه

  1. Mozhgan می‌گه:

    چقد خوب و جالب بود تا حالا یه همچین چیزی ندیده بودم

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>