چاه های تلا هرمزگان
چاههای تلا که با نامهای چاههای طلا، چاه های تلآب و چاههای بندر لافت نیز شناخته میشوند، از ترکیب تل آب به معنی آب گرفته از شیب تل واژهسازی شده است. این چاهها از جاهای دیدنی قشم محسوب میشوند و در ۷۶ کیلومتری شهر قشم و در ۳۰ کیلومتری شمال فرودگاه بینالمللی قشم قرار دارند. این حلقههای متعدد چاه آب در داخل گودالی در دامنه کوه، از تکنولوژی ذخیره آب پارسیان جزیرهنشین در عهد هخامنشی و دوره زرتشتیان میگویند. با زحمت زیاد، این چاهها از دل سنگهای شیستی برای ذخیره آب زلال باران حفر شدهاند. تل مشرف بر این چاهها، با سطح سنگی مرجانی، آب باران را به گودال محل چاهها هدایت میکند و از آنجا که کف چاهها به لایههای گچی ختم شده است، آب برای مدتی طولانی نسبتا سالم و خنک در آن باقی میماند. در بالای چاههای تلا دو اثر تاریخی برج دیدهبانی بازمانده از قرن هفدهم نیز رویت میشود. البته بیش از همه، بادگیرهای خانههای روستای لافت در دو جبهه نگاهها را به سوی خود میکشانند. این آثار از نظر فناوری تهویه هوا در نقاط گرمسیری در نوع خود بینظیر هستند.