سمنان

 
 

برج مهماندوست سمنان

mehmandost3

در قسمت جنوبی این برج تپه باستانی مهماندوست و در سمت شرقی آن قبرستان روستاهای مهماندوست واقع شده است. برج مهماندوست شبیه برج طغرل شهر ری می‌باشد که قسمتی از ساختمان آن برخ خراب شده ولی قسمت باقیمانده قدمت آن را تأیید می‌نماید. تاریخ بنا با زمان سلطان سنجر سلجوقی مطابقت دارد. قسمتی از ساختمان این برخ خراب شده ولی قسمت باقیمانده قدمت آن را تأیید می‌کند . برج مهماندوست شباهت زیادی به برج طغرل شهر ری دارد و به همین منظور، برخی این برج را برج طغرل سمنان نیز می‌نامند . دور دایره آن از خارج ۳۴ ذرع و قطر آن از داخل ۷,۲۰ متر است. این برج دوازده ترک دارد که یکی از ترک‌ها مدخل است و عرض هر ترکی ۱,۲۳ متر و بعد از ده ذرع و نیم ارتفاع سه فقره مقرنس از آجر به وضع‌های بسیار خوب انیق ساخته شده و پس از آن کتیبه‌ای قرار دارد به عرض ۳ چهاریک به خط کوفی و بالای آن کتیبهء دیگری است به خط بنائی و از آن به بعد گنبد مخروطی شروع می‌شود، اما گنبد آن خراب و آنچه باقی است به ارتفاع ۱۴ ذرع می‌باشد. در برج رو به جنوب و یک قبر آجری در وسط و دو قبر دیگر سنگ‌چین در داخل برج دیده می‌شود، گویند این برج مزار امامزاده قاسم از اولاد موسی بن جعفر است ولی ساختمان آن به مقبره شباهت ندارد. تاریخ بنا با زمان سلطان سنجر سلجوقی مطابقت دارد. قسمتی از ساختمان این برخ خراب شده ولی قسمت باقیمانده قدمت آن را تأیید می‌کند. در قسمت جنوبی این برج تپه باستانی امام آباد و در سمت شرقی آن قبرستان روستاهای امام آباد و مهماندوست واقع شده است. در برخی منابع آمده یکی از جنگ‌های بزرگ نادرشاه افشار و اشرف افغان در اطراف این برج رخ داده است. ارتفاع اصلی برج در گذشته بیشتر بوده اما بعدها به علت فرو ریختن گنبد مخروطی‌ شکل و زیبای این بنا از ارتفاع آن کاسته شد.

تزیینات بالای برج شامل: کتیبه‌ها و مقرنس‌کاری‌های زیبایی است که کتیبه‌ها به خط کوفی و دورتادور برج را فرا گرفته‌اند. در این کتیبه‌ها تاریخ بنای برج سال ‌۴۹ظ  هجری قمری نوشته شده است. برج روی پایه‌ دایره‌ای‌ شکلی قرار گرفته و قسمت تزیینات آن از ‌۱۲ضلعی به استوانه تبدیل شده است که به‌دلیل این ویژگی جزو برج‌های استثنایی محسوب می‌شود.

آبشار نمکی

296

آبشار نمکی در محدوده منطقه تحت حفاظت پارک ملی کویر در استان سمنان و در نزدیکی مرز استان اصفهان واقع است. این منطقه در جنوب ارتفاعات نخجیر و غرب کویر ریگ جن واقع است و به دلیل اشکال ایجاد شده نمک در نوع خود کم نظیر است. این آبشار که به صورت قندیل های نمک از فراز تپه ای فرسایش یافته به پایین میریزد از چشمه آب شور ملک آباد سرچشمه گرفته و در ادامه مسیر به ریگ جن میریزد. وجود املاح نمک در زمین های بالادست و آب چشمه باعث شده که آب از املاح نمک اشباع شده و نمک به صورت کریستال در آب متبلور شود و چنین اشکالی را پس از ریزش آب ایجاد نماید. به دلیل واقع شدن این منطقه در محدوده پارک ملی کویر تردد در این منطقه منوط به اخذ مجوزهای لازم از اداره پارک ملی کویر و سازمان حفاظت محیط زیست است. پارک ملی کویر بزرگترین پارک ملی کشور بدون هرگونه معارض، فعالیت های انسانی و سکونت گاهی است. پارک ملی کویر در ۱۲۰ کیلومتری جنوب شرقی تهران و ۱۰۰ کیلومتری شرق قم و در قسمت شمال استان اصفهان (دشت کویر) قرار د ارد. خوشبختانه جوامع انسانی در پارک ملی کویر وجود ند ارد ولی وجود راه های هموار و قابل دسترس در این منطـقه می تواند شرایط زیستگاه پارک را تحت تاثیر قـرار د هد. اقلیم این منطقه به شدت تحت تاثیر دو اقلیم دشت کویر که عمدتا از نمک پوشید ه شد ه و دریاچه نمک که بلافاصله در خارج مرز منطقه در سمت غربی پارک واقع است، قرار گرفته است. پارک ملی کویر اگر چه پوشید ه از گیاهان استپی و بیابانی است، اما سرزمینی لم یزرع با دشت های هموار است. دسترسی به آبشار نمکی از سه مسیر امکانپذیر است. مسیر اول از سمت شهرستان ورامین، پیشوا، قلعه بلند، سرمحیط بانی مبارکیه، قصر بهرام، محیط بانی سفید آب و سپس جاده محیط بانی ملک آباد. مسیر دوم از شهرستان گرمسار، جاده سنگفرش صفوی، جاده ریگ جن در شرق سیاه کوه و محیط بانی ملک آباد و مسیر سوم از شهرستان آران و بیدگل،کویر مرنجاب، محیط بانی سفید آب و سپس محیط بانی ملک آباد. البته مسیرهای دیگری هم در این منطقه به این آبشار منتهی میگردد که به دلیل کمی تردد و باتلاقی بودن پیشنهاد نمیگردد. از جمله این مسیرها مسیر قلعه کرشاهی به شط است که در منطقه شط بشدت باتلاقی است.

روستای نمکه

201631323406533200a

روستا سرسبز وزیبا نمکه (Namakeh) در ۸۰ کیلومتری شمال دامغان واقع می باشد. این محل به عنوان آخرین روستای شهرستان دامغان در ناحیه شمالی محسوب می گردد. حدود ۵ کیلومتر بالاتر از نمکه محدوده استان سمنان پایان می یابد و وارد استان مازندران می شویم. روستای نمکه یکی ازروستاهای تاریخی دامغان محسوب شده که در آن اشیای باستانی بسیاریبه دست آمده است. در داخل روستا قلعه ای قدیمی قرار دارد که منازل روستاییان در داخل و اطراف آن ساخته شده است. بیشترین محصولات کشاورزی این منطقه گندم ، جو و سیب زمینی می باشد. روستای نمکه پس از شهر دیباج و روستای تویه رودبار قرار گرفته است. جاده ای که به سمت نمکه می رود پس از روستای تویه رودبار با پیچ و خم فراوان به این روستا می رسد. قبل از ورود به روستا بنایی خشتی امامزاده که در فاصله ۱۰۰ تا ۲۰۰ متری جاده اصلی و بر روی تپه ای مرتفع قرار گرفته است به چشم می خورد که مردم محلی آن را معصوم زاده می نامند. بنای این معصوم زاده از گنبدی نوک تیز و ساختمانی تقریباً مربعی شکل با ایوانی مسقف در محل ورودی بنا تشکیل شده است. گنبد آن در قسمت پشت ، خراب شده و ریزش کرده است. آثار یک ساختمان خشتی ویران شده نیز در نزدیکی بنای امامزاده مشاهده می شود. با این که ساختمان این محل رو به خرابی می رود اما هنوز هم در ایام هفته محل زیارتی مردم منطقه به شمار می آید.

کاروانسرای تاریخی مهر

ir2451-5

کاروانسرای تاریخی روستای مهر در محور سبزوار-شاهرود در حاشیه روستای مهر قرار دارد که در روزگارهای قدیم منزلگاه کاروان‌های خسته جاده تاریخی ابریشم بوده و یکی از بهترین و زیبا ترین کاروانسراهای بین راهی این مسیر محسوب می‌شود. مصالح این اثر که مربوط به‌دوران قاجاریه است، از آجر، ملات گل و گچ و تزئینات آن به‌ صورت آجری نیم دایره است. طاق هاو قوس‌های آن نیز جناقی و هلالی است و دارای هشتی ، حیاط مرکزی ، اصطبل‌های شرقی و غربی و یک محل شاه‌نشین است.

کوه شگفت انگیز

a015233519174102a

در نزدیکی روستای عوض آباد در ۲۰ کیلومتری غرب دامغان کوهی عجیب و تاریخی وجود داره که بسیار جالب و دیدنی است. این کوه که به گرده کوه معروف است، فقط یک راه برای صعود دارد و به هیچ عنوان نمی توان از مسیر دیگری به بالای آن صعود کرد. در بالای این کوه گرد که به کلیه مناظر اطراف و از جمله دامغان مشرف است بقایای شهری قدیمی با کلیه امکانات دیده می شود که توسط قاچاقچیان نابود شده اما هنوز بقایای قلعه قابل دیدن است؛ قلعه ای دست نیافتنی که حدود ۲۰ سال در محاصره ارتش مغول بود. تا اینکه در زمان آباقاخان، این دژ سقوط کرد و تمام ساکنان آن کشته شدند و دژ کاملا ویران شد. در دامنه و پایین کوه سنگ های کاملا گردی به وزن ۵۰ الی ۲۰۰ کیلو دیده می شود که در هنگام حمله دشمن، به سوی آنها پرتاب می شده است. در بالای کوه هم بقایای شکسته خمره های بزرگی را می بینید که از قرار معلوم برای نگهداری غذا و آب در مدت طولانی استفاده می شدند. حتی چندین استخر نگهداری آب نیز در قله این کوه صخره ای ایجاد شده است. احداث این شهر تاریخی را به دوره حسن صباح و هواداران او نسبت می دهند. که در مسیر حرکت کاروان های بزرگ و در کنار جاده ابریشم ساخته شده است. شگفتی های این کوه زیبا هر بیننده ای را به تحسین وا می دارد. البته اطراف این کوه از طرف سازمان محیط زیست به دلیل تنوع حیات وحش، منطقه حفاظت شده اعلام شده است.

قلعه دست نیافتنی : می گویند در دژ گردکوه اسفندیار روئین تن مدتی به فرمان پدرش گشتاسب زندانی بود، این قلعه، دژ عجیب و جالبی است که یکی از مهم ترین پناهگاه های مستحکم و غیرقابل تسخیر فرقه اسماعیلیه در ایران بوده است. بعد از سقوط اسماعیلیه گرد کوه به دست حکام مغول افتاد، و بعدها، فردی به نام امیر ولی در یک درگیری با سپاه تیمور لنگ، گرد کوه را از تیموریان گرفت و جزو قلمرو خود قرار داد، ولی کمی بعد در استرآباد از لشکر تیمور شکست خورد و زن و فرزندانش را به گردکوه آورده و خود فرار کرد، از آن به بعد قلعه رو به ویرانی نهاده و اهمیت خود را از دست داد. چند عمارت در نقاط مختلف کوه به منظور دیده بانی ساخته شده بود و حوض ‌هایی در کنار آن ها درست کرده بودند. تمام این ساختمان ها به غیر از یک ساختمان، همه از سنگ و ساروج بنا شده و کوه را به صورت قلعه پابرجایی درآورده است. راه صعود به این کوه از سمت مشرق بوده و پیوسته زیرنظر دیده بانان قلعه قرار داشته است. در گردکوه کلیه وسایل زندگانی برای عده نسبتاً زیاد در مدت زیادی فراهم بوده و قطعه ‌های سنگ آسیای دستی و شکسته‌ های ظروف سفالی و سایر چیز ها که اکنون در آن جا مشاهده می‌ شود، مؤید این مطلب است.