شهرکرد
قلعه شمس آباد (قلعه یوسف خان امیر مجاهد)
قلعه یا دژ، یک ساختمان محکم بوده که در طول سدههای میانی توسط نجیبزادگان ساخته میشد. نظام اربابرعیتی بود که سبب به وجود آمدن قلاع میشد. کارکرد قلعهها از اهداف نظامی، حکومتی و اجرایی است. این ساختمانها علاوه بر داشتن کارکرد دفاعی، ابزاری تهاجمی بودند که ممکن بود از آنها در خاک دشمن به عنوان پایگاهی برای عملیات استفاده شود. در استان چهارمحال و بختیاری نیز به سبب وجود حاکمیت خوانین بختیاری و ایجاد روابط اربابرعیتی قلاع بسیاری بنا شده است. این خوانین دارای اقامتگاههای تابستانی و زمستانی بودند، به همین دلیل برای خود قلاعی در گرمسیر و سردسیر میساختند. ساختمان این قلاع بسیار محکم بنا میشد و در مواقع لزوم به جهت اهداف نظامی مورد استفاده قرار میگرفت. یکی از این قلاع، قلعه شمسآباد است.
معماری قلعه : قلعه شمسآباد از جاهای دیدنی شهرکرد است و در روستای شمسآباد در ۱۵ کیلومتری شهرکرد قرار دارد. روستای شمسآباد از توابع شهرستان شهرکرد است که در طاقانک دارد. این روستا دارای جاذبههای گردشگری دیگری نیز است که قلعه شمسآباد یکی از آنها است. این قلعه در حدود ۱۲۰ سال پیش به دستور یوسف خان امیرمجاهد که از خوانین بختیاری بود، ساخته شد. این قلعه مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل عصر پهلوی است. بنای قدیمی قلعهی شمسآباد دارای حمام، درشکه خانه و چهار برج بوده که به مرور زمان تخریب شدند و در حال حاضر دروازهای اصلی، اعیانی و بقایای یکی از برجها در زاویه غربی ضلع شمالی به جا مانده است. این قلعه دارای یک ساختمان مرکزی است که از دو طبقه تشکیل شده است. یک طبقه در زیر و طبقه دیگر در قسمت فوقانی قرار گرفته زیرزمین قلعه از جبهه جنوبی دارای چهار در، دو پنجره و راهپله سنگی برای طبقه فوقانی است. راهپله به عمق حدود یک متر از محوطهی بیرون واقع شده و سکویی برای طبقه فوقانی ایجاد کرده است. در ضلعهای شرقی و غربی اتاقها پنجرههایی جهت تعبیه نور به داخل نصب شده است. در وسط زیرزمین یک اتاق بزرگ در جلو و دو اتاق به مساحت اتاق جلویی در پشت آن قرار دارد. در طرفین این ۳ اتاق دو راهرو و جلوی اتاق بزرگ هم یک راهرو دیگر قرار دارد. راهروی جلو و راهروی طرفین، سه اتاق میانی را در برگرفتهاند. در ضلع شمالی زیرزمین یک اتاق بزرگ در امتداد شرقی-غربی وجود دارد که در طرفین آن دو اتاق قرار گرفته و هر کدام با یک در به آن راه دارند. اتاق غربی فاقد پنجره، ولی اتاق شرقی دارای یک پنجره است. راه ورود به این سه اتاق از زیر راهپله ایوان شمالی است. کاربری زیرزمین بیشتر برای ذخیره آذوقه و محل استراحت خدمتکاران بوده است. طبقهی فوقانی این بنا دارای دو ایوان ستوندار در جهت شرق و غرب است که از طریق پلکان سنگی به حیاط مرتبط میشود. چند اتاق با کاربریهای مختلف در طرفین قلعه قرار گرفته که تزیینات خاصی ندارد. از جمله زیباییهای این قلعه، ستونهای به کار رفته در ایوان غربی است که مکعبی و مزین به نقوش گیاهی و انسانی است که مردانی مسلح با لباس محلی روی آنها حجاری شده است. سقف این طبقه مسطح و پشت بام آن در چند دههی گذشته به صورت شیروانی در آمده است. پیرامون ساختمان مرکزی را فضای باغی پوشانده که سایهساران خنکی را در فصل تابستان بر حیاط قلعه حاکم میکند. این قلعه فاقد کتیبهای تاریخدار است و بر اساس کتیبهی سنگی بالای سردر، این بنا در سال ۱۳۵۳ شمسی از سوی جمشید و رستم امیر بختیار جهت ایجاد اردوگاه پیشاهنگی به آموزش و پرورش اهدا شده است و اکنون از این قلعه به عنوان یکی از اردوگاههای دانشآموزی استان استفاده میشود. این اثر تاریخی در تاریخ نهم فروردین ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۲۹۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بانی قلعه : یوسف خان امیرمجاهد، پسر ششم حسینقلیخان ایلخانی و برادر کوچکتر علیقلی خان سردار اسعد بود. یوسف خان در سال ۱۲۸۷ هجری قمری، در چهارمحال و بختیاری متولد شد. در زمان فتح تهران به دست مجاهدین و سواران بختیاری، یوسف خان امیرمجاهد در اردوی سردار اسعد حضور داشت و یکی از فرماندهان قشون بختیاری بود و در نهضت مشروطیت به سهم خود انجام فعالیتهایی را به عهده گرفت. هنگام بازگشت محمدعلی میرزا به ایران، امیرمجاهد به فرماندهی عدهای سوار بختیاری در کرج، با قشون وی درگیر شد و رشادتهای زیادی از خود نشان داد.
قلعه بارده چهارمحال و بختیاری
قلعه بارده در شهرستان بن و روستای بارده واقع در ۴۰ کیلومتری شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری است. این بنای تاریخی مربوط به دوره قاجار و تنها قلعهای از خوانین ایل چهارلنگ است که در استان چهارمحال و بختیاری به جای مانده است. این قلعه در حدود سال ۱۲۷۸ هجری قمری یعنی ۱۶۰ سال پیش از سوی دو برادر به نامهای محمدحسن خان و داراب خان ساخته شده است. بر اساس وصیت نامه بازمانده از محمدحسن خان، مبلغ ۳۰۰۰ تومان خرج احداث قلعه شده است. در این وصیتنامه آمده که ایشان از فرزندان خود خواسته بودند که ساخت قلعه را تکمیل و تزیین کنند. اما به این وصیت هرگز عمل نشد. معماران قلعه بارده، استاد «اسماعیل ترکان بنا» و برادرش استاد «محمدعلی معمار اصفهانی» بودهاند که قلعهی «سردار شجاعالملک» در روستای بلومیر از توابع فریدن هم به وسیلهی آنها ساخته شده است. این بنای تاریخی با شماره ۲۱۴۴۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. هماکنون این قلعه محل سکونت نوادگان محمدحسن خان و داراب خان است و زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرمت شده است.
موقعیت قلعه : قلعه بارده از جاهای دیدنی چلگرد است و در غرب روستای بارده قرار دارد. موقعیت مکانی قلعه به گونهای است که از سمت شرق دارای شیب زیادی با طول حدود ۴۰ متر تا کف درهی ابتدای روستا و از جهات سهگانهی دیگر نیز قرار گرفتن آن بر روی بلندی مشخص است. به غیر از جهت شرقی بقیه جوانب آن را دشت و مراتع کشاورزی احاطه نموده است. بنابر موقعیت مکانی و معماری، بنا علاوه بر ایجاد قلعه خانی نکات حفاظتی و تدافعی نیز در ساخت آن رعایت گردیده است.
معماری قلعه : این قلعه دارای چهار برج، پلان مربع شکل، الگوی ساخت متقارن معکوس و همچنین هشتی، اصطبل، حمام و… است. قلعه دارای دو بیرونی و اندرونی جدا است که اندرونیها دارای زیرزمین و طبقه همکف بوده و جوانب جنوبی و شمالی آنها را اتاقهای نشیمن احاطه کرده است. بیرونیها شامل سرطویله و اصطبل است که قسمت اعیانی با راه ورودی جداگانه بر روی آنها ساخته شده است. چهار برج مدور در چهار زاویه بیرون بنا متصل به آن ساخته شده است که برجهای شرقی جنبهی دفاعی داشته و برجهای غربی در قسمت فوقانی مسکونی بودهاند. مصالح به کار رفته در بنا خشت، آجر و سنگ و نمای بیرونی قلعه سنگی است. سقف زیرزمین و اصطبل و سرطویله با طاق ضربی و سقف اتاقهای نشیمن با تیر چوبی پوشیده شدند. دروازه اصلی وسط ضلع غربی بنا قرار دارد که آن را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده است. این دروازه با آجر ساخته شده و نمای بیرونی آن قوسی است. در احداث دروازه تزیینات ساده آجرکاری به کار رفته است و دو سکوی سنگی در طرفین قرار دارد. از داخل دارای هشتی با سقف طاق و گنبد بوده که تخریب گردیده است. با ورود به داخل، راهرویی قرار دارد که در سمت چپ، ورودی اندرونی و در روبروی ورودی، محوطه اندرونی قرار دارد. راه ورود به قسمت جنوبی در سمت راست بوده که مسدود شده است. اندونی شمالی قلعهی بارده دارای زیرزمین، طبقهی همکف و اتاقهای نشیمن طرفین حیاط است. زیرزمین اندرونی در عمق حدود ۱/۵ متری از کف حیاط قرار دارد و به گونهای است که طبقهی همکف بر روی آن ساخته شده است. نمای آجری بیرونی زیرزمین را به ارتفاع حدود ۱/۵ متر هفت طاقنمای هلالی تشکیل میدهد. در دیوارههای قسمتهای زیرزمین بخاریهای دیواری که دودکش آنها تا پشت بام طبقهی همکف ادامه مییابد تعبیه شده است. در طبقه همکف دو راهپله آجری از طرفین به ایوان راه دارند که ارتباط اتاقها و ایوان را با حیاط اندرونی برقرار میکنند. طبقهی همکف دارای ایوانی شمالی جنوبی است که شامل ده اتاق نشیمن، دو گوشواره و یک شاهنشین است. اتاق پنجدری در وسط ایوان قرار دارد که در پشت آن پنج در دیگر به شاهنشین راه دارند. در طرفین آن دو اتاق دیگر واقع است. در ابتدا و انتهای ایوان چهار اتاق تو در تو ساخته شده که اتاق شمالی به اتاق «شیرده» معروف است. سقف ایوانها و اتاقها با تیر چوبی پوشانیده و نمای آنها را قاب و تخته تشکیل میداده که بعدها از بین رفتهاند و قطعاتی اندک از آن به جای مانده است. در اتاقها دارای نمای قوسی و نورگیرهای بیضی شکل در بالای خود است که نمای خاصی به ایوان داده است. اتاقها فاقد تزیینات در و دیوار و سقفاند و از خصوصیات آنها داشتن طاقچههای دیواری زیاد یا نمای هلالی است. چند اتاق ایواندار در طرفین حیاط ساخته شده که جهت اتاق نشیمن خدمتگزاران اندرونی بوده است. این اتاقها دارای درهای چوبی ساده، سقف مسطح و ایوان کوچکیاند. بیرونی شمالی بر روی سرطویله و اصطبل مخصوص اسبهای خان ساخته شد و راه جداگانهای از کنار و پشت اصطبل دارد. اتاقهای بیرونی شامل شاهنشین و مهمانخانه است که شاهنشین در پشت قسمت مهمانخانه ساخته شده است. قسمت جنوبی، منزل داراب خان بوده و همانطور که گفته شد مشابه و قرینهی قسمت شمالی است. با این تفاوت که در ضلع جنوبی حیاط فاقد اتاقها بوده و در حال حاضر اجزای بیرونی تخریب شدهاند. هر دو قسمت، دارای خصوصیات مشترک هستند و تفاوتهای قابل توجهی در آنها دیده نمیشود و از طرفی هر دو قسمت مجموعه قلعه بارده را تشکیل میدادند. قلعه بارده دارای چهار برج مدور در چهار زاویه بنا است که با لاشه سنگ ساخته شدهاند. طبقات زیرین دو برج شرقی که در طرفین اندرونیها قرار دارند جهت انبار و طبقات بالا جهت نگهبانی از قلعه ساخته شدهاند. در طبقات بالا جهت ذخیره مهمات، کمین و تیراندازی پیشبینی شده است.
قلعه تاریخی جونقان
جونقان از شهرهای استان چهارمحال و بختیاری که در نزدیکی و در فاصله حدود ۴۰ کیلومتری از شهرستان شهرکرد قرار دارد. این شهرستان در احاطه کوههای استان است و یکی از تنگههای مشهور به نام «درکش ورکش»، که در راه باستانی «دزپارت»، قرار دارد، در فاصله کمی از این شهرستان قرار گرفته است. منطقهای که وجود آثار و شواهدی همچون طاقهای سنگی تنگه متعلق به دوران ساسانیان و نیز سنگ نوشته عصر اتابکان که در این دره موجود است، حکایت از قدمت و تاریخ کهن آن دارد. روایتی قدیمی در مورد وجه تسمیه این شهر به جونقان وجود دارد؛ به نظر میرسد که «گینه کون»، برگرفته از زبان پهلوی است و از دو بخش «گونه» به معنای «برجستگی»و «خوب» و«گان» که پسوند مکان و به معنای «مانند»، تشکیل شده است. گویا جونقان از سرزمینهایی است که دارای منابع آب فراوان، زمینهای حاصلخیز کشاورزی و نیز مراتع و چراگاههای غنی بوده و در مسیر تردد و عبور کاروانها قرار داشته است و به همین دلیل به نام جونقان که معرب گینه گان است، شهرت یافته است. با توجه به قدمت این شهر، حضور آثار تاریخی و جاذبههای گردشگری تاریخی در این منطقه از استان، بدیهی است و در این زمینه میتوان به «قلعه سردار اسعد بختیاری»، که از جمله مشهورترین آثار تاریخی در جونقان است، اشاره کرد. جالب است بدانید که این اثر تاریخی که در فاصله ۴۰ کیلومتری از شهرکرد و در مرکز شهر جونقان قرار دارد، درواقع روزگاری اقامتگاه تابستانی «حاج علی قلی خان بختیاری»، بوده و نقش اساسی و پررنگی در انقلاب مشروطه و فتح تهران به دست بختیاریها ایفا کرده است؛ چرا که مورخان معتقدند که طرحها و برنامهریزیهای انقلاب مشروطه به فرماندهی سردار اسعد بختیاری در این قلعه صورت گرفته است. درواقع حسین قلی خان ایلخانی و کلب علی خان (عموی وی)، زمانیکه در جونقان به قدرت سیاسی دست مییابند، این شهر را به دلیل رشادتها و شجاعتهای جوانانش به عنوان مرکز قدرت سیاسی خود انتخاب میکنند. سپس در زمانهای بعد، علی قلی خان سردار اسعد در سالهای پایانی حکومت قاجاریان، تصمیم به ساخت کاخی زیبا و باشکوه روی بقایای منزل پدری خویش که اتفاقا در گذرگاهی قرار داشت، ساخت. برخی معتقدند که بواسطهی ایجاد قراردادهای تجاری بین خانهای بختیاری و تاجران انگلیس، علی قلی خان سردار، این کاخ را بنا کرد تا هم محل تصمیمگیریهای بزرگ باشد و هم خانهای بختیاری بتوانند نظارتی کامل بر اجرای دقیق و بدون اشکال این قراردادها، داشته باشند. از جملهی این رخدادها میتوان به اجتماعات تشکیل شده برای مشروطه و ایجاد قیامی پرقدرت و درنتیجه فتح تهران و اصفهان توسط مردم جونقان و بختیاریها اشاره کرد.
معماری قلعه با الهامگیری از معماری جدید فرانسه و مطابق با کاخهای اروپایی قرن ۱۹ میلادی است که دستور آن با هماهنگی امین السلطان، صدر اعظم ناصرالدین شاه قاجار انجام شده است. این کاخ افسانهای در دوران پویایی خود بسیار زیبا و چشمگیر بود و هر تماشاگر و ایرانشناس اروپایی را در نگاه نخست متحیر کرده و زبان تحسین آنها را میگشود. هرچند عمارت کاخ در ابتدا بهگونهای متفاوت از آنچه که در امروز شاهد آن هستیم ساخته شده است؛ و به قول «هانری رنه دالمانی»، زیباییهای این کاخ به دلیل معماری چشمگیر و تزئینات انجام شدهاش، ذهن هر بینندهای را متوجه داستانهای شهرزاد قصه گو در داستانهای هزار و یک شب میسازد. این کاخ در دوران اوج و پویایی خود دارای باغهای بزرگ در اطراف، استخری بزرگ در مرکز، ورودی که به جادهی سنگفرش باستانی مشرف بود، سردری بسیار زیبا و مجلل و تزئیناتی قابل توجه و شگفتانگیز از هنر دست اساتید ایرانی همچون آیینهکاری و نقاشی دیواری و نیز کتابخانهای بزرگ در این کاخ تاریخی مشاهده میشد؛ این در حالی است که متاسفانه امروزه از این کاخ مجلل و دو طبقه، تنها یک سردر و یک شاهنشین برجای مانده است. البته عوامل مختلف طبیعی و اجتماعی، در کنار کمتوجهی در ساخت و سازهای اطراف و نیز استفادههای نادرست از این مکان به عنوان پاسگاه ژاندارمری، کتابخانهی عمومی و مدرسه، از عمده دلایل از بین رفتن بخشهای اصلی این کاخ ارزشمند تاریخی است. معماری قلعه جونقان الهام گرفته از معماری اروپایی و فرانسه نوین است . هرچند مدرسهی اسعد، بخش دیگری از قلعهی جونقان است که در ضلع غربی کاخ سردار اسعد، همچنان پابرجا است و گردشگران میتوانند هنگام حضور در این اثر تاریخی، از آن نیز بازدید کنند. در طبقهی فوقانی کاخ که به بخش شاهنشین شهرت دارد، میتوان ایوانی با ستونهای سنگی در سه جهت شمالی، جنوبی و شرقی مشاهده کرد که در مرزهای اتصال، آجرکاری متنوع و دیدنی اجرا شده است. در بخش غربی، کاخ به صورت یک دیوار یک دست و فاقد ستون و آجرکاری مشاهده میشود. درواقع این بخش از کاخ ساده و بدون تجملات است. همچنین در این قسمت از کاخ سردار اسعد اتاقها را با سقفی که به صورت هندسی توفال کوبی شده، پوشاندهاند. در عمق یک متری از سطح محوطهی کاخ، طبقهی دیگری قرار دارد که طبقه زیرزمین است. برای ورود به این بخش باید از زیر پله هایی که در طبقهی فوقایی تعبیه شده است، استفاده کرد. راهروها و اتاقهایی منشعب در این طبقه قرار دارد که سقف تمامی آنها به سبک قمی پوش، طاقبندی شده است. سازندگان در هر کدام از اتاقها یک بخاری دیواری با گچبریهای ساده، ساختهاند که درواقع به عنوان انبار خدمتکاران مورد استفاده قرار میگرفت.
در کاخ سردار اسعد، تزئینات زیبا و جالبیوجود دارد که برخی از آثار به جا مانده از آنها قابل توجه و تماشایی است. به عنوان نمونه، ستونهای سنگی در بخشهای شمالی، جنوبی و شرقی عمارت کاخ و به صورت دوتایی یا جفت در کنار یکدیگر، ۱۲ ستون (۶ ستون دوتایی)، در ایوان شمالی، ۶ ستون دوتایی در ایوان جنوبی و ۶ ستون دوتایی در ایوان شرقی قرار گرفته است. در بخش زیرین ستون ها نیز میتوان اشکال هندسی به صورت مکعب مستطیل را که با نقشهای یکنواخت و مزین به گل چند پَر و نیلوفر است، مشاهده کرد. تزئینات زیبایی همچون حجاری، گچبری و آجرکاری، عمارت کاخ سردار اسعد بختیاری را بسیار زیبا و تماشایی ساخته است . نمای خارجی طبقهی زیرین با هنر حجاری استادان ایرانی تزئین شده است. این تزئنیات قطعاتی از سنگ نما، نما و ازارههای سنگی ابزارکاری شده با تصاویر هندسی به شکل مستطیل و لوزی است. همچنین در قسمت جرزهای بین پنجرهها، لچک، پیشانی و لبهی ایوان نیز میتوان نقوش اسلیمی و گل بوته را مشاهده کرد. هنر گچبری از دیگر تزئینات صورت گرفته در بخش زیرزمین، طبقهی بالا بوده، دو طرف بخش ورودی اصلی بنای کاخ و سربخاریهای اتاقها است که زیبا و تماشایی جلوه میکند. آجرکاری به شکلهای مستطیل ساده، گل میخی، لوزی و مربعی در کل سطوح خارجی دیوار غربی از بخش بالای بنا و نیز سطوح پیشانی ازارههای سنگی تا بخش انتهایی دیوار و همچنین پخهای چهار زاویه قسهای ایوانها از دیگر تزئیناتی است که هنرمندان سازندهی این اثر ملی، در این بنا اجرا کرده و برزیبایی آن افزودهاند. استادکاران و هنرمندانی که ساخت و تزئین کاخ سردار اسعد بختیاری را برعهده داشتهاند، با بهکار گیری از روش معرق روی چوب و فلزکوبی، تزئیناتی به صورت گل و بوته را روی درهای ورودی راهروی اصلی در بیشتر فضاهایی که به بخش فوقانی مرتبط است، شکوه و زیبایی چشمگیر و قابل توجهی را ایجاد کردهاند که در نوع خود ستودنی است. و اما آخرین بخشی که در کاخ با تزئینات زیبا مشاهده میشود، سردر ورودی رفیعی است که سازندگان آن را با سقف هلالی در دو طبقه ساخته و در دو طرف آنها، اتاقهای مخصوص دیدهبانی و نگهبانی احداث شده است. عمده مصالح استفاده شده در ساخت کاخ، خشت با نمای آجر است که در پیرامون آن ارازههای سنگی مستطیلی منقوش و با ارتفاعی بالغ بر ۶۰ سانتیمتر بهکار برده شده است.
از نکات جالب توجه در مورد کاخ سردار اسعد میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- نخستین عمارت در چهارمحال و اصفهان که موتور برق و الکتریسیته در آن کارگذاشته شد.
- تالیف لغتنامه دهخدا توسط علیاکبر دهخدا، در این کاخ زیبا آغاز شده است.
- جمع زیادی از پناهندگان سیاسی در زمان جنگ جهانی اول در این کاخ حضور داشتند.
قلعه جونقان یا کاخ سردار اسعد بختیاری که از جاهای دیدنی شهرکرد و جونقان به شمار میرود، در تاریخ ۵ دی ماه سال ۱۳۵۶ به شماره ۱۵۴۸ به عنوان یکی از آثار تاریخی و ملی به ثبت رسیده است و همواره میزبان گردشگران خارجی و علاقهمندان به تاریخ و هویت ایرانیان است.
آبشار زرد لیمه (بوینه)
آبشار زرد لیمه در موقعیت جغرافیایی N320152 E501049 در استان چهارمحال و بختیاری واقع است. آبشار زرد لیمه یا بوینه در انتهای دره زرد لیمه در منطقه دیناران شهرستان اردل واقع شده است. این آبشار دارای عرض تاج ۶۵ متر و ارتفاع ۴۰ متر است که در کنار طبیعت جنگل های بلوط زاگرس، مراتع سرسبز و آثار باستانی همچون پل خدا آفرین، ایل راه باستانی، سنگ حجاری شده ۶۰۰۰ ساله که حدود ۷۳ پله از آن باقی مانده، آن را به یکی از زیباترین مناطق گردشگری ناشناخته ایران بدل کرده است. نوع پوشش گیاهی منطقه عمدتا جنگلی و از نوع بلوط و بادام و نوع پوشش مرتعی علاوه بر گندم و جو دیم بومیان، گون و سایر گیاهان مرتعی قابل مشاهده است. در کنار زیبایی های این منطقه وجود عواملی همچون سختی دسترسی و کمبود آب در مسیر خصوصا در سالهایی که بارندگی به حد کافی نباشد، از دشواری های بازدید از این منطقه است.
برای دسترسی به آبشار از شهرکرد به سمت دیناران حرکت کنید. پس از عبور از روستاهای کاج، کریم آباد، رستم آباد، دو راهی عباسآباد- دشتک را به سمت عباس آباد در پیش بگیرید. پس از عبور از روستاهای عباس آباد، گرد پینه، روپینه، چشمه سلیمان، لاخشک، به روستای لشتر گروئی خواهید رسید که در آنجا کوه میلی در سمت راست نمایان است. از این نقطه دسترسی به آنتن موبایل قطع و جاده شوسه می شود. در ادامه مسیر به گردنه ریسور می رسید. پس از عبور از این منطقه به یک سه راهی میرسید. مسیر فرعی دوم سمت راست را انتخاب کنید. این مسیر به یک رودخانه کوچک و یک تعاونی روستایی که پایان مسیر ماشین رو است منتهی میگردد. با عبور از عرض رودخانه و ادامه مسیر پاکوب بعد از ۲ ساعت کوهپیمایی به آبشار زرد لیمه خواهید رسید.
سکوی پرش دوپلان
این سکوی پرش (بانجی جامپینگ) با ۷۵ متر ارتفاع در حومه روستای دوپلان، بخش ناغان، راه اندازی شده، که نخستین سکوی بانجی جامپینگ کاملا طبیعی می باشد . این مجموعه گردشگری، در مجاورت ایل راه تاریخی عشایری دزپارت و در مناطق حفاظت شده سبزکوه و مستقر بر روی رودخانه کارون و دره عمیق این رودخانه و مجاورت با پل سیمی و اثر ملی لینچ قرار گرفته که از دیگر جاذبه های این مجموعه ورزشی – توریستی است . در پرش های بانجی جامپینگ هر فرد با بستن یک طناب به بدن خود از ارتفاعی بلند می پرد و پس از پرش توسط کارشناسان به سکوی پرتاب برمی گردد . قراره که مراکز اقامتی هم در این منطقه برای گردشگران اضافه کنند.