ایران شناسی

 
 

پل کرزان

پل-کرزان-133076-همگردی

این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۴۳۳۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پل آجری کرزان واقع در ۱۰ کیلومتری شمال غربی تویسرکان در روستای کرزان از توابع بخش مرکزی تویسرکان در مسیر جاده کوهستانی همدان – گنجنامه بر روی یکی از شعبات خرم رود احداث گردیده .این بنا در حدود سالهای ۱۳۳۲تا ۱۳۳۵ ش احداث گردیده ودارای ۴ دهنه با قوس هلالی است. عمده مصالح به کار رفته در این بنا در پی از سنگ لاشه بوده و در بدنه ها از آجر استفاده شده است. معبر پل قلوه سنگ است و بستر رودخانه نیز سنگ فرش شده است. از ویژگی های خاص این اثر می توان به آجرکاری دقیق آن به صورت خفته راسته و حاشیه ۴۰ سانتی متری راسته چین در اطراف طاق ها اشاره کرد . روستای کرزان طبیعت بکر و زیبایی دارد و از مناطق مهم گردشگری تویسرکان به شمار می آید.

پل بالو

1727

پل بالو مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، روستای ورسک واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۵۳۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. براساس اسناد تاریخی،جاده ابریشم در منطقه رادکان کردکوی به دو مسیر زمستانه و تابستانه تقسیم می شد که جاده تابستانه پس از عبور از جنگل های عباس آباد بهشهر تا سوادکوه ادامه می یافت و سپس با عبور از “پل بالو” تا مناطق مرکزی و غرب کشور امتداد داشت. مسیر زمستانه جاده ابریشم نیز از کردکوی از مسیر جنوب شهرستان دامغان و شهرهای سمنان و گرمسار می گذشت و به شاهراه بزرگ اقتصادی تجاری جاده ابریشم متصل می شد. از پل معروف تاریخی بالو در شیرگاه که روزگاری شاهد گذر کاروان ها و قافله های بزرگ شترهای حامل ابریشم ایران به چین و جنوب شرق آسیا بود امروز پایه هایی بیش باقی نمانده که همچنان بیانگر دوران شکوه آن است.

گردشگاه گنو بندرعباس

f9f69edc-03f0-4242-afc1-97a8b569108f

کوه گنو با ۲۳۴۷ متر ارتفاع در ۲۹کیلومتری شمال غربی بندرعباس غربی بین دهستانهای فین ، سیاهو و ایسین واقع شده‌است . این کوه در مقایسه با آب و هوای گرم بندرعباس ، آب و هوایی نسبتاً معتدل دارد و به همین مناسبت نیز از اهمیت زیست محیطی و تفریحگاهی برخوردار است. می دانید چرا در بندر عباس هوا خیلی شرجی است ؟ به علت وجود کوه گنو ! . ارتفاعات کوه گنو در فاصله حدودا بیست کیلومتری بندر شروع شده و سر به فلک می کشد …. و همین ارتفاع زیاد کوه باعث شده که رطوبتی که از بخار آب دریا ایجاد می شود بالای سر بندر عباس محبوس بماند و هوا را شرجی نماید. ارتفاع زیاد کوه گنو باعث می شود هنگام بالا رفتن با هوای نسبتا سردی در زمستان و هوای مطبوعی در تابستان در ارتفاعات این کوه مواجه شویم …. البته تا بالای این ارتفاعات جاده آسفالت وجود دارد ولی باشیب تند و پیچ خم بسیار …. این منطقه کلا توسط حفاظت محیط زیست محفاظت می شود و جزو زیستگاه های نادر طبیعی توسط یونسکو به ثبت رسیده و بودجه خاصی برای حفاظت از آن در نظر گرفته شده است … گونه های گیاهی نادری در این منطقه وجود دارد که در دنیا بی نظیر است. در فضای باز ارتفاعات تفریحگاهای زیبایی ساخته اند که با آلاچیق های چوبی و سایه بان ها محیط خوبی را برای استراحت فراهم شده است … بر دیوار یک آلاچیق تابلوی کوچکی دیدم که بر روی آن این جمله زیبا از ارد بزرگ نوشته شده است : گام نهادن بر نوک کوه وجود ، بسیار سخت تر از هر کار دیگریست.

اطلاعات دقیق تر در مورد گردشگاه گنو: کوهستان گنو یکی از جالبترین نمونه های معرف رشته کوههای زاگرس بشمار می آید. این کوهستان در جنوب شرقی رشته زاگرس واقع شده است. کوه گنو پس از کوههای هماگ ۳۲۶۷ متر، کوه سیرو  ۲۹۷۲ متر، کوه شب ۲۷۳۱ متر، کوه نیان ۲۶۴۲ متر، کوه باز ۲۴۳۷ متر، ششمین کوه مرتفع استان هرمزگان می باشد. گنو از نظر مکانی در شمال غربی شهر بندرعباس قرار گرفته است و جاده اصلی بندرعباس به سیرجان از شرق و جاده بندرعباس به بندر لنگه از جنوب آن می گذرد. کوهستان گنو با ابعادی معادل ۳۴ کیلومتر طول و ۵ تا ۱۵ کیلومتر عرض، مساحتی بالغ بر ۳۵۰ کیلومتر مربع را در بر می گیرد.

کانونهای زیستی پیرامون و داخل منطقه حفاظت شده گنو:

• دامنه غربی : روستاهای تیکوه، سلکوه

• دامنه شرقی : روستاهای تهلو، دزک ، گنو (آبگرم)، انارون

 پوشش گیاهی و رستنیها : فلور کوه گنو متجاوز از ۳۶۰ گونه از گیاهان آوندی که معدودی از آنها سرخس ها و بازدانگان  و قسمت عمده آنراگیاهان گلدار تشکیل می دهند. همانگونه که معمول مناطق خشک و بیابانی است دو گروه بوته های چوبی و درختچه ها و گیاهان کوتاه عمر یکساله از بیشترین تنوع برخوردارند. بعلت موقعیت بینابینی کوه گنو در بین دو پهنه اصلی ( رویشی صحار سندی و ایرانو تورانی ) و بدلیل تغییرات ارتفاعی سریع از سطح دریا که بیش از ۲۳۰۰ متر می رسد و ایجاد میکروکلیماهای متفاوت در جهات جغرافیایی دره ها و شیب ها، این منطقه از نظر جغرافیای گیاهی ، با ویژگیها و تنوع چشمگیری مواجه شده است.

رستنیهای گنو : پرسیاوش ، سرخس معطر، گون گاوی ، زیره ، آویشن  بومادران ، پونه، استبرق ، اورس ،کنار، مسواک ، پرخ ، آکاسیا ، ناترک ، بنه ، بادام کوهی ، رزوک و…

گیاهان انحصاری ایران که در گنو یافت می شوند : بادام وندلبو ، پامچال صخره ای ، مهرخوش…

 چشمه‌های آب گنو : آبگرم گنو-انارون- تنگ باغ- کهنوج- پشتنگ- چاهو- هوبیر- پشت بنگرو- رمر- سرچربه- پرکوه- مردو- تنگ سیاه- هو تلخ- خرگو- سلکوه

پیر شالیار؛ آیینی باستانی در سرزمین باستانی ارومانات

5223801128214924025393311648234198175144

روستای اورامانات تخت یکی از فضاهای ویژه روستایی کردستان است که علاوه بر زیبایی چشم اندازها، به دلیل اجرای همه ساله مراسم باستانی و حیرت انگیز پیر شهریار یا پیر شالیار قابلیت های ارزشمند جهانگردی دارد. آرامگاه پیر شهریار که به پیر شالیار نیز معروف است از قدسین زرتشتی و زیارتگاه ها و معابد بسیار مورد احترام مردم این ناحیه می باشد. به روایتی پیر شالیار و مراسم آن از یادگارهای دوره پیش از اسلام است. مراسم فوق در اواخر تابستان و به مدت یک هفته انجام می شود. مردم منطقه ابتدا در فصل تابستان، گردوهای درخت ها را می چینند و خشک می کنند و به منظور استفاده در این مراسم نگهداری می کنند سپس در زمان انجام مراسم، بچه ها به نمایندگی از جانب چند تن از بزرگان منطقه به درب منازل رفته و جهت تهیه آش مخصوص از مردم آرد و گوشت قربانی (گوسفند یا گاو) و مواد لازم دیگر را جمع آوری نموده و در ظروف خالی شده اجناس جمع آوری شده آن ها، تعدادی گردو می ریزند. سپس با آرد جمع آوری شده نان می پزند و مقداری از گردوهای سائیده شده را با خمیر نان مخلوط می کنند. معمولاً خانم ها هر روز به میزان قابل توجهی نان می پزند و در اختیار مردان جهت صرف ناهار و شام قرار می دهند. صبح خیلی زود، تعدادی از مردان آشپز، دیگ ها را روی اجاق ها گذاشته و مقدار زیادی گوشت و سایر مواد داخل آن ها می ریزند و آش مخصوص می پزند و هنگام نهار و شام بین اهالی احسان می کنند.
هر روز پس از صرف نهار، مردها در پشت بام وسیع یکی از منازل به رقص های گروهی عرفانی می پردازند. شیوه اجرای این رقص بدین شکل است که کلیه مردها دست ها را به کمر یکدیگر حلقه می کنند و آرام آرام می چرخند و تعدادی مابین ۳ تا ۸ نفر نیز در وسط گروه رقص، دایره وار می چرخند و مرتباً سرهایشان را تکان می دهند و موهای بلند خودشان را آشفته می کنند و آن قدر این حرکت تکرار می شود که معمولاً چندتایی از آن ها از خودبیخود شده و چاقو، قیچی، سیخ کباب و … را در بدن خود فرو می کنند. برای اینکه اشخاص آسیبی به خود نرسانند دیگران جلوی این افراد را به سرعت می گیرند. پس از پایان رقص، شب هنگام وارد خانه ای که گویا خانه پیر بوده، می شوند و به خواندن اشعاری در وصف پیر می پردازند و آنگاه لنگه کفشی را که در صندوق یکی از اتاق ها است و معتقدند به پیر شالیار تعلق دارد، از صندوق در می آورند و دست به دست می دهند و با احترام خاص می بوسند و سپس در صندوق نگهداری می کنند. روز آخر انجام مراسم، ماست و نان تهیه می کنند و به صورت گروهی به سمت آرامگاه پیر می روند و به محض ورود به محوطه باز آرامگاه، کفش ها را از پا درمی آورند و پای برهنه، زمین را می بوسند و آنگاه به زیارت پیر مشغول می شوند و دستمال هایی نیز جهت گرفتن حاجت به دیوارها و درخت های محوطه آرامگاه می آویزند و سپس به خوردن نان و ماست می پردازند و برای خوردن آن تلاش زیاد می نمایند تا از خوردن آن بی بهره نمانند، زیرا معتقدند خوردن نان و ماست روز آخر در جوار آرامگاه پیر، تبرک است و در درمان بیمار ها نیز مؤثر است. غروب همان روز (روز هفتم) مراسم پایان می پذیرد.

روستای راستاب

201631323457736330a

روستای زیبا و بختیاری نشین راستاب با قدمتی دیرینه یکی از روستاهای استان چهار محال بختیاری از توابع شهرستان فارسان می باشد که فاصله آن با مرکز شهرستان (فارسان) ۱۲ کیلومتر می باشد بیشتر مردم روستای راستاب از ایل غیور بختیاری می باشند از نظر موقعیت جغرافیائی این روستا در ۳۲ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و ۳۶ دقیقه طول شرقی در جنوب غربی جمهوری اسلامی ایران واقع در کوه های سر به فلک کشیده زاگرس در دشتی بین دو کوه جهانبین و سالدارون به وسعت ۵/ (نیم) کیلو متر مربع مسکونی و ۳ کیلومتر مربع اراضی قابل کشت واقع شده است راستاب از شرق با جونقان از جنوب با گوشه و چقاهست و از شمال با چلیچه همسایه می باشد دور تا دور روستا را زمینهای کشاورزی، کوه ها و درختهای بید و سپیدار فرا گرفته است. آب آشامیدنی راستاب از دو منبع آب که در نزدیکی دره راز راستاب وجود دارد تأمین می شود. آب زمینهای کشاورزی قسمت پایین راستاب (جایونجه، زیر سامان بالا سامان، چقا، چهار دنگی، جا بذرک ها، زیر مزاری و…) از آب چشمه بوسیله جوی سیمانی تأمین می شوند و آب زمینهای غرق آبی پایین که از راستاب دور هستند (عربی، اربابیها، جا علف، پادرازی، چما شش دنگی، گووه، جا گل آفتابه ها و…) بوسیله کانال های آبرسانی و چاه های آب تأمین می شود، بقیه زمینهای که اغلب در قسمت بالاهستند دیم یا در بعضی از جاه ها بوسیله چشمه های فصلی تأمین می شود.

منبع مطلب : http://www.rastab.bakhtiari.loxblog.com/