بندر

 
 

مسجد کوفه بوشهر

c707e98d-4db9-4af3-9017-97baebfbea38-840x560

در قرون ۱۲ و ۱۳ هجری قمری، بازرگان‌هایی از منطقه بهبهان به بوشهر مهاجرت کردند و در این شهر ساکن شدند. از آن زمان محله‌ مسکونی این بازرگانان، به محله بهبهانی شهرت یافت. این محله اهمیت تاریخی فراوانی برای شهر بوشهر دارد؛ زیرا آثار تاریخی ارزشمندی در آن جای گرفته‌اند که هرکدام به نوبه خود گوشه‌ای از تاریخ شهر را روایت می‌کنند. مسجد کوفه یکی از قدیمی‌ترین بناهای این محله محسوب می‌شود و قدمت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد. مسجد کوفه بوشهر یکی از بناهای مذهبی-تاریخی شاخص در بافت قدیم شهر است و در ۲۸ اسفند ماه سال ۱۳۸۵ هجری شمسی، به شماره ۱۸۷۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

تاریخچه مسجد کوفه بوشهر : مسجد کوفه در دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. این مسجد در کنار منزل آیت الله سید مهدی علم الهدی بوشهری قرار گرفته است. ریش‌سفیدان محله ادعا می‌کنند مسجد کوفه یکی از مساجدی بود که آیت الله علم الهدی بوشهری در گذشته در آن نماز جماعت برگزار می‌کرد. پس از جنگ جهانی اول، بافت قدیمی بوشهر رونق خود را از دست داد. برخی از مصالحی که از هند و آفریقا وارد می‌شدند و در ساخت بناهای بافت قدیمی از آن‌ها استفاده می‌کردند، کمیاب شدند. پس از جنگ جهانی دوم نیز این موضوع شدت بیشتری گرفت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اداره بندر بخشی از بافت تاریخی را تخریب کرد. البته مسجد کوفه همچنان پابرجاست و به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و کهنسال‌ترین ساکنین محله بهبهانی بوشهر آغوش خود را به روی مردم گشوده است.

معماری مسجد کوفه بوشهر : مسجد کوفه را با طرح شبستانی ساخته‌اند و برعکس بسیاری از مساجد ایران، فاقد گنبد، دارای سقف مسطح و بدون گلدسته است. در ساخت مسجد از مصالحی مانند سنگ خلخال، گچ و چوب ساج استفاده کرده‌اند. چوب ساج از موادی است که در آن زمان از کشور هندوستان آورده می‌شد. معماری بنا چندان پیچیده نیست و در کمال سادگی ساخته شده است و اثری از تزیینات خاص در آن دیده نمی‌شود. این سادگی در معماری بنا می‌تواند نمادی برای تمام مساجد ساخته شده در قرون اولیه هجری باشد. حیاط مسجد کوفه به‌شکل مربع ساخته شده است و شبستان‌های آن دارای هشت عدد ستون هستند که به‌صورت هفت و پنج ابرویی ساخته شده‌اند تا استحکام بنا را تقویت کنند. مسجد کوفه دارای حدود ۲۲ متر طول، ۱۴ متر عرض و ۵ متر ارتفاع بنا است. همچنین اگر با دقت به این مسجد بنگرید، نکته‌ای توجه شما را به خود جلب خواهد کرد و آن وجود تعداد فراوان در و پنجره در این بناست که دلیل آن را می‌توان به شرایط اقلیمی و آب‌و‌هوای گرم شهر بوشهر مرتبط دانست. پنجره‌های بنا، بزرگ و طاق مانند هستند و از جنس چوب ساخته شده‌اند. همچنین این پنجره‌ها توسط حفاظ‌های فلزی عمودی، محافظت می‌شوند.

ساختمان گمرک بندر گز

1621947178_gomrok-3

ساختمان گمرک بندر گز با طرح و نظارت مهندسین بلژیکی در سال ۱۲۸۱ احداث شد و یکی از قدیمی ترین بناهای تاسیسات بندری شهر و از جاذبه های گردشگری بندر گز به‌شمار می‌رود. این ساختمان آجری با هواکش‌‌هایی در چهار طرف برای ایجاد کوران هوا و سازگاری با شرایط محیطی و اقلیمی منطقه ساخته شده است. همچنین وجود پنجره‌های متعدد، علاوه بر نقش موثر در تهویه هوا، نور طبیعی زیادی را در ساختمان فراهم می‌‌آوردند. ساختمان گمرک که یادگاری از دوران طلایی تجارت در بندر گز محسوب می‌شود، در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ به شماره ۱۲۵۶۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مسجد جامع بردستان

IMG_3581

مسجد جامع بردستان، با معماری دلپذیر و سنتی اش، یکی از جاذبه های گردشگری در این منطقه از ایران به شمار می رود که مورخان و کارشناسان آن را به عنوان کهن ترین عمارت متعلق به دوره ی اسلامی، معرفی کرده اند. این مسجد یکی از جاذبه های تاریخی و فرهنگی استان بوشهر می باشد که در شهر دیر و روستای بردستان واقع شده است. تاریخ مسجد بردستان به دوران اسلام باز می گردد، این مسجد یکی از قدیمی ترین آثاری است که از آن دوران در بوشهر بجا مانده . قدمت این مسجد تاریخی به قدمت شهر بوشهر یعنی دوران ساسانیان بر می گردد. برخی از باستان شناسان معتقد هستند که این بنای تاریخی قدیمی ترین عمارت دوران اسلامی است. به گفته تاریخ شناسان، این مسجد در طول دوران با توجه به اینکه دستخوش تغییرات انسانی و محیطی شده، چندین بار مرمت شده است. در کنار مسجد جامع بردستان، یک گورستان قدیمی با قدمت حدود قرن چهارم و پنجم هجری قمری وجود دارد که بسیار مورد توجه گردشگران و بخصوص باستان شناسان قرار گرفته است. در این گورستان قدیمی نوشته هایی با خطوط کوفی و عربی قابل مشاهده است که خود نشان از قدمت آن دارد. وجود گورستان قدیمی در کنار مسجد جامع بردستان سبب شده است که گردشگران بتوانند از دو جاذبه زیبا به طور همزمان دیدین نمایند. مسجد از نوع مساجد برونگرا و فاقد حياط می باشد. سادگی ، شيوايی و استفاده از گچبری برای نمای بيرونی كه سفيد رنگ است آرامش خاصی به بيننده القا می كند.

فضای داخلی مسجد : این مسجد شامل يك شبستان و دو اطاق جانبی است. شبستان در خلاف قبله و تقريباً شمال به جنوب واقع است و فضايی حدود ۷۵۰ متر مربع را در بر گرفته است . مسجد داراي ۱۲ ستون است كه سقف را نگاه داشته و هفت دهليز دارد و ارتفاع سقف تا سطح زمين به ۵ متر می رسد. در ضلع شرقی شبستان نيز اطاقی هشت ضلعی قرار دارد كه ورودی دو اطاق ديگر است و يك رديف پلكان مدور در آن وجود دارد كه به پشت بام منتهی می شود. روبروی محلی كه امام مسجد اقامه نماز می كند گنبد كوچكی از گچ با هفت غرفه تزئينی و يك ستون سازی گچبری است كه سقف را وارونه جلوه می دهد. بنای اوليه مسجد را به عمر بن عبدالعزيز نسبت می دهند. همچنین يك كتيبه چوبی در مسجد وجود دارد كه از ترجمه متن بر می آيد كه فردي بنام حاجی ابوبكر شاه در سال ۸۵۲ مسجد را تجديد بنا كرده است. همچنين مسجد توسط خانين منطقه يعنی خانين دشتی نيز مرمت شده است . مسجد شهر بردستان با شماره ۲۰۶۰ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.

بندر پزم

201631323515680600a

بندر صیادی پزم تیاب یکی از روستاهایی است که از توانمندی ها و پتانسیل های بالقوه گردشگری – تفریحی و اقتصادی خوبی برخوردار است و چون نگینی بر انگشتر در حاشیه خلیج عمان با ساحلی آرام و دلنشینی که توجه هر ناظر و بیننده ای را بخود جلب می نماید. بندر پزم از توابع بخش مرکزی شهرستان کنارک در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. روستای مذکور دارای ۲۰۴۸ نفر جمعیت و با مساحت ۷۴۵۸۴ مترمربع در منتهی الیه جنوب کشور واقع شده است. افراد محلی و مسئولان منطقه از پزم تیاب به عنوان روستایی موفق یاد می کنند»این روستا با بندر زیبایش نام خود را پرآوازه کرده است روستای پزم تیاب یکی از بنادرهای مهم جنوب کشور می باشد و قسمتی از پروتئین کشور از این منطقه تامین میگردد. صیدو صیادی عمده شغل شریف ساحل نشینان و دریادلان منطقه پزم بوده و است که با تحمل سختی ها و مشکلات فراوان در جدال بر امواج سهمگین دریای عمان و اقیانوس هند به منظور کسب روزی حلال کمر همت بر بسته و در جهت رشد و شکوفائی اقتصادی و عدم وابستگی و ارز آوری هر چه بیشتر یار و یاور نظام مقدس جمهوری اسلامی می باشد. نام پزم بر گرفته از پوزه کوه که قسمت جنوب از سمت شرق وغرب ادامه دارد.بندر پزم تیاب با مساحت ۷۴۸۴۵ مترمبع در منتهی الیه جنوب شرق ایران در کنار آبهای نیلگون دریای عمان واقع شده است این بندر از جانب شمال به دهستان جهلیان و از جانب جنوب به دریای عمان واز جانب شرق به شهرستان کنارک و از جانب شرق به شهرستان کنارک و از جانب مغرب به دریای عمان محدود می شود. این بندر دارای یک پاسگاه نظامی و انتظامی دریابانی می باشد.

بندر خمیر هرمزگان

21057442

بندر خَمیر یکی از شهرهای استان هرمزگان در جنوب ایران است. براساس اطلاعات موجود در مرکز آمار ایران در ۳۵ دقیقه طول شرقی و ۲۶ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی از نصف‌النهار مبدأ واقع شده‌است. ارتفاع متوسط این شهر از سطح دریا ۱۵ متر است. مساحت قانونی ۴۳۱٫۵ هکتار و وسعت حریم ۱۱۵ کیلومتر مربع است، و حد فاصل حدود ۸۵ کیلومتری غرب بندر عباس و ۱۱۰ کیلومتری شرق بندرلنگه واقع شده‌است. این شهر مرکز شهرستان خمیر است. شهر بندرخمیر دارای جمعیت شهری ۱۲۹۹۵ نفر با ۵ روستای واقع در حریم به نام‌های لشتغان بالا، لشتغان پایین، کندال، باقی آباد و چاه صحاری بوده و مساحت قانونی ۴۳۱٫۵ هکتار و وسعت حریم ۱۱۵ کیلومتر مربع در موقعیت جغرافیایی ۲۶ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی و ۳۵ دقیقه طول شرقی نسبت به نصف النهار گرینویج و در ارتفاع ۱۵ متری از سطح دریا واقع شده‌است که از شمال به کوه و از جنوب به دریا و تنگه خوران، از شرق به دهستان پل و از غرب به دهستان دژگان منتهی می‌گردد و حد فاصل حدود ۸۵ کیلومتری غرب بندرعباس و ۱۱۰ کیلومتری شرق بندرلنگه واقع شده‌است. شهر بندرخمیر دارای ۴۹ ساله سابقه بخش و قریب به دو سال است که مرکز شهرستان خمیر می‌باشد و در سال ۱۳۴۶ شهرداری این شهر نیز تاسیس شده‌است که دارای ۴۰ ساله سابقه شهرداری بوده و در حال حاضر شهرداری حائز درجه ۵ است. بندرخمیر یکی از شهرهای قدیمی و توسعه پذیر، مهاجرپذیر و پرجاذبه استان هرمزگان است که بدلیل موقعیت جغرافیایی و وجود کارخانه‌های بزرگی چون کارخانه سیمان ۶۰۰۰تنی هرمزگان، پایانه بار، شهرک صنعتی ۱ و۲، گچ خمیر، گمرگ و ارتباط حمل و نقل دریایی کالا به کشورهای همسایه جنوبی خلیج فارس، وجود آثار تاریخی و اماکن توریستی و تفریحی همچون جنگل حرا، آبگرم‌های معدنی درمانی بندرخمیر، آبسر معدنی بندرخمیر، دیوار بلند سدار (Sedar)، برج قلعه بندرخمیر، آب انبارها و کوره‌های گچ و ساروج خمیر – که بالاخص ساروج خمیر گذشته‌های دور مورد توجه مهندسین و کارشناسان امور ساختمانی بوده و زبانزد عام و خاص است و با وجود معادن سیمان و گوگرد از جمله شهرهای مهم استان هرمزگان بشمار می‌آید.

شغل مردم : شغل اکثر مردم پیله وری، ملوانی و صیادی است مرحوم صدرالاسلام و ملاسلیمان خمیری از علما و شعرای بنام بندرخمیر (در اوایل قرن سیزدهم هجری) و نیز مرحوم سیدامیرشیخ عالم، فقیه و مرجع دینی منطقه در قرن اخیر بوده که از خود خدمات و آثار ماندگاری بجای گذاشته‌اند. آب مشرب شهر شیرین و لوله کشی شده‌است که از روستای کهورستان واقع در شصت کیلومتری شمال بندرخمیر با قدمت بیش ۳۷ سال است که تامین می‌گردد. بندرخمیر از جهت آب و هوایی در محدوده گرم و مرطوب قرار دارد که متوسط دمای ده ساله ۲۶٫۷ درجه سانتی گراد و میانگین حداقل و حداکثر دمای ده ساله ۱۸٫۱ و ۳۵٫۳ درجه سانتی گراد و تبخیر سالیانه ۳۶۷۲ میلی متر و میزان متوسط بارندگی سالیانه ۲۰ سال اخیر حدود ۱۷۱میلی متر می‌باشد. این شهر دارای یک درمانگاه و یک بیمارستان ۳۲ تختخوابی که توسط فردی خیر احداث گردیده، همچنین شهرداری، ۴۵ اداره و نهاد دولتی، یک مرکز آتش نشانی شهرداری، مرکز اورژانس، یک کتابخانه عمومی، سه میدان بنام آزادی، جمهوری اسلامی و امام خمینی(ره)، دو بلوار اصلی بنام‌های بلوار امام خمینی(ره) و بلوار ملاسلیمان خمیری و یک بلوار جدید الاحداث بنام آیت الله خامنه‌ای، ۱۶ مسجد، یک مجموعه گلزار پنج تن شهدای هشت سال دفاع مقدس، یک مجموعه استادیوم ورزشی، یک استخر شنای سرپوشیده استاندارد نیز که توسط شهرداری احداث شده‌است. جمعیت دانش آموزی و فضاهای آموزشی شهر نیز شامل ۲۹۲۹ دانش آموز مشتمل بر پنج آموزشگاه در مقطع دبیرستان در سه فضای آموزش، پنج آموزشگاه در مقطع راهنمایی در سه فضای آموزشی، ۹ آموزشگاه در مقطع دبستان در ۵ فضای آموزش می‌باشد. یک واحد دانشگاهی پیام نور با چهار رشته تحصیلی افتتاح گردیده که فاز اول دانشگاه با مشارکت مردم و دولت در حال احداث می‌باشد.

پیشینه : شهر بندرخمیر دارای ۴۹ ساله سابقه بخش و قریب به دو سال است که مرکز شهرستان خمیر می‌باشد و در سال ۱۳۴۶ شهرداری این شهر نیز تأسیس شده‌است که دارای ۴۰ ساله سابقه شهرداری بوده و در حال حاضر شهرداری حائز درجه ۵ است. بندرخمیر یکی از شهرهای قدیمی و توسعه پذیر، مهاجرپذیر و پرجاذبه استان هرمزگان است که بدلیل موقعیت جغرافیایی و وجود کارخانه‌های بزرگی چون کارخانه سیمان خمیر ۶۰۰۰ تنی هرمزگان، پایانه بار، شهرک صنعتی ۱ و۲، گچ گچ خمیر، گمرگ و ارتباط حمل و نقل دریایی کالا به کشورهای همسایه جنوبی خلیج فارس، وجود آثار باستانی و اماکن توریستی و تفریحی همچون جنگل حرا، آبگرم‌های معدنی درمانی بندرخمیر، آبسر معدنی بندرخمیر، دیوار بلند سِدار، برج قلعه بندرخمیر، آب انبارها و کوره‌های گچ و ساروج خمیر – که بالاخص ساروج خمیر گذشته‌های دور مورد توجه مهندسین و کارشناسان امور ساختمانی بوده و زبانزد عام و خاص است و با وجود معادن سیمان و گوگرد از جمله شهرهای مهم استان هرمزگان بشمار می‌آید. شغل اکثر مردم پیله وری، ملوانی و صیادی است. آب مشرب شهر شیرین و لوله کشی شده‌است که از روستای کهورستان واقع در شصت کیلومتری شمال بندرخمیر با قدمت بیش ۳۷ سال است که تامین می‌گردد.

بزرگان شهر : مرحوم صدرالاسلام و ملاسلیمان خمیری از علما و شعرای بنام بندرخمیر (در اوایل قرن سیزدهم هجری) و نیز مرحوم سیدامیرشیخ عالم، فقیه و مرجع دینی منطقه در قرن اخیر بوده که از خود خدمات و آثار ماندگاری بجای گذاشته‌اند. و مرحوم سید عبدالباقی مظفری نیاپور از بزرگان شهرستان بندرخمیر بوده‌اند و مرحوم حاج عبدالهادی بلوکی از معتمدین و بزرگان شهرستان بندرخمیر بوده‌اند

آب و هوای شهر : بندرخمیر از جهت آب و هوایی در محدوده گرم و مرطوب قرار دارد که متوسط دمای ده ساله ۲۶٫۷ درجه سانتی گراد و میانگین حداقل و حداکثر دمای ده ساله ۱۸٫۱ و ۳۵٫۳ درجه سانتی گراد و تبخیر سالیانه ۳۶۷۲ میلی متر و میزان متوسط بارندگی سالیانه ۲۰ سال اخیر حدود ۱۷۱میلی متر می‌باشد.

امکانات : شهر خمیر دارای یک درمانگاه و یک بیمارستان ۳۲ تختخوابی که توسط فردی خیر احداث گردیده، همچنین شهرداری، ۴۵ اداره و نهاد دولتی، یک مرکز آتش نشانی شهرداری، مرکز اورژانس، یک کتابخانه عمومی، سه میدان بنام آزادی، جمهوری اسلامی و امام خمینی، دو بلوار اصلی بنام‌های بلوار امام خمینی و بلوار ملاسلیمان خمیری و یک بلوار جدید الاحداث بنام آیت الله خامنه‌ای، ۱۶ مسجد، یک مجموعه گلزار پنج تن شهدای هشت سال دفاع مقدس، یک مجموعه استادیوم ورزشی، یک استخر شنای سرپوشیده استاندارد نیز که توسط شهرداری احداث شده‌است. جمعیت دانش آموزی و فضاهای آموزشی شهر نیز شامل ۲۹۲۹ دانش آموز مشتمل بر پنج آموزشگاه در مقطع دبیرستان در سه فضای آموزش، پنج آموزشگاه در مقطع راهنمایی در سه فضای آموزشی، ۹ آموزشگاه در مقطع دبستان در ۵ فضای آموزش می‌باشد. یک واحد دانشگاهی پیام نور با چهار رشته تحصیلی افتتاح گردیده که فاز اول دانشگاه با مشارکت مردم و دولت در حال احداث می‌باشد.

آثار تاریخی : در این شهر آثار تاریخی زیادی وجود دارد از جمله کاروانسرا ی تاریخی روستا، مقبره اولیاها و بزرگان، آب انبارها (برکه‌های) متعدد وتاریخی، وچهار مقبره تاریخی، آثار وبقایا مسجد کوچکی در کنار مسجد جامع که بیش از ۴۰۰ سال سابقه تاریخی دارد.