ساعت
موزه ساعت کرمان
از دیرباز انسان در تلاش بوده است تا به هر نحوی گذر زمان را نشان دهد؛ از ساعتهای شنی و آفتابی گرفته تا ساعتهای کوکی و دیجیتالی امروز، همه و همه از ارزشمندبودن وقت و زمان و تلاش بشر برای نشاندادن ثانیهها، دقیقهها و ساعتها حکایت دارد. موزه ساعت کرمان از جاهای دیدنی کرمان است که قصه ساعتها، اختراع و پیشرفت آنها را روایت میکند. در موزه ساعت کرمان میتوان لحظاتی را در گنجینهای از نوای تیک تاک ساعتهای قدیمی سپری کرد و داستان زندگی آنها را با لهجه گرم و مهربان کرمانی شنید. کجارو شما را به شنیدن صدای گذر ثانیهها در موزه ساعت کرمان دعوت میکند.
آقا ماشاالله؛ از قالی تا ساعت : ماشاالله ترابی، از اولین ساعتسازهای کرمان در عهد ناصری و در دوران قاجار است. او در ابتدا در صنعت قالیبافی کار میکرد و به طراحی نقشه قالی میپرداخت. بعد از مدتی برای کسب سود بیشتر تصمیم میگیرد به خریدوفروش قالی روی آورد و با خریدن چند قالی از بندرعباس راهی کشور هند میشود؛ اما سفر به هندوستان، مسیر جدیدی را در زندگی آقا ماشاالله باز میکند. در این سفر وی با صنعت ساعتسازی آشنا میشود و همان جا به ذهنش میرسد که وارد این حرفه شود. ماشاالله بعد از بازگشت از این سفر، در کاروانسرای گلشن کرمان مغازهای کوچک میگیرد؛ مغازهای که بهدلیل سبک خاصش، در آن دوران مردم زیادی را به تماشای خود میکشاند؛ چون تا آن زمان در شهر مغازهای با میز، صندلی و ویترین وجود نداشت و برای اهالی تازگی داشت. او کارش را با مونتاژ قطعات ساعتی شروع میکند که از هندوستان آورده بود. بعد از مدتی نام و مغازه ساعتسازیاش در کرمان معروف میشود تا جایی که حاکم وقت کرمان، وی را به دربار دعوت میکند و از او میخواهد ساعتی بسازد که همه مردم شهر بتوانند آن را ببیند. ماشاالله برای ساخت این ساعت برجیشکل، در سفر بعدی خود به هند و پس از جستجو برای یافتن طرح موردنظرش، توانست ساعتی را طراحی کند که سالهای متمادی در کاروانسرای وکیل نصب بود. حرفه و کار ماشاالله به فرزندش اسدالله به ارث رسید و راه پدر را ادامه داد و در کار خود مسلط بود. شهره کار ترابیها به سوئیس نیز رسید. در سال ۱۳۵۲ خورشیدی، کارخانه معروف ساعتسازی سوئیسی به نام وست اند واچ (West end Watch) از وی برای سفر به این کشور دعوت کرد تا روشی برای بهبود کیفیت ساعتهای این کارخانه معرفی کند.
معرفی موزه ساعت کرمان؛ از مغازه تا موزه : تابلوی سردر چوبی مغازه ترابیها با عنوان «ساعتفروشی ـ ساعتسازی ترابی»، اکنون در موزه ساعت شهر کرمان قرار دارد؛ موزهای که با عشق و علاقه سیروس ترابی، نوه ماشاالله، برپا و به یکی از جالبترین جاهای دیدنی استان کرمان تبدیل شده است. نوه ماشاالله با لهجه شیرین و گرم کرمانی، قصه ساعتهای آن را روایت میکند و هرآنچه که از پدر و پدربزرگش شنیده و تجربه کرده است، برای بازدیدکنندگان نقل میکند.
آثار موزه ساعت کرمان؛ گنجینه ساعتها : در موزه ساعت کرمان، ساعتها در چهار غرفه در معرض نمایش هستند که شامل انواع ساعتهای شنی، آبی، مچی، رومیزی و دیواری میشوند و صدای دنگ دنگ برخی از آنها که همچنان کار میکنند، به گوش میرسد. دو عدد از نفیسترین ساعتهای رومیزی دنیا موسوم به «ساعت سال کوک» که ساخت کشور آلمان هستند، در این موزه نگهداری میشوند. از این نوع ساعت، چهار نمونه در این ایران وجود دارد که دو ساعت دیگر در کاخ گلستان تهران قرار دارند. از دیگر ساعتهای جالب این گنجینه میتوان به اولین ساعت آزمایش شده در فضا، ساعت کلیساییشکل ساخت آلمان، ساعت آبی متعلق به دوران صفویان و ساعتهای مخصوص افراد نابینا اشاره کرد. دیگر اشیای موزه، عینکهای ذرهبینی ساخت ترابی بزرگ، سکهها و تمبرهای قدیمی هستند.
میدان ساعت یزد
میدان ساعت یزد که با نام میدان وقت الساعت نیز شناخته میشود، قدیمیترین و اولین ساعت شهری ایران را در خود جای میدهد. برج ساعت یزد ساختمانی خشتی و به شکل مکعب مستطیل است که ساعتی در بالای خود دارد. این ساعت ساختهی فردی به نام ابوبکر است که در شهر یزد، ساعتساز بود. ساخت برج ساعت به زمان قاجار برمیگردد و طاق، قوسها، تزیینات آجری و کاشیکاریهای منقوش به خطوط آیات و… به آن جلوهای خاص دادهاند. این ساعت در سال ۷۲۵ هجری قمری در مدرسه رکنیه، کنار یکی دیگر از جاذبه های گردشگری یزد، یعنی مسجد جامع یزد نصب شد. این میدان در تاریخ ۱۳۷۸، با شماره ۲۶۵۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
میدان ساعت ساری
در میانه میدان ساعت ساری که اکنون به میدان هفت تیر موسوم شده است، برجی با ساعت عقربه ای ساخته شده که در رأس هر ساعت به عدد زمان ساعت زنگ آن نواخته می شود. این میدان به مازندرانی پاساعت نامیده می شود. بنای این برج در سال ۱۳۵۵ آغاز شده و در سال ۱۳۵۷ به اتمام رسید.این میدان دارای برجی با ساعت عقربه ای بزرگ و مجهز به صدای زنگ ناقوس است که در هنگام تغییر ساعات به تعداد رقم ساعت آن لحظه به صدا در می آمد و در سکوت شب های ساری صدای ساعت ۱۲ شب به دلیل تعداد بالای دفعات آن و نیز سکوت شب تا دورترین خیابان های ساری شنیده می شد. البته در سال ۱۳۸۰ ساعت زنگدار این برج به علت اعتراض مردم قطع شده است. میدان ساعت به زبان مازندرانی پاساعت گفته می شود. آغاز ساخت بنای میدان ساعت ساری در سال ۱۳۵۵ هجری شمسی بوده و دو سال بعد به اتمام رسیده است. سازنده برج ساعت ساری نیز شخصی به نام محمد علی حمیدی نوا است. میدان برج ساعت ساری نقطه آغازین و یا نقطه پایانی مسیر بسیاری از اتوبوس ها و تاکسی ها می باشد. این میدان در میانه مسیر میدان امام به دروازه شهر بابل و از آن جا به میدان شهدا و پل تجن واقع شده است.
از گذشته تا حال برج ساعت ساری نماد این شهر است. در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی و در زمان پهلوی اول، ساختمان برج مانندی در مرکز شهر ساری ساخته شد. ارتفاع ساختمان برج، ۲۵ متر است و ویژگی های معماری ایرانی و اروپایی در آن به کار گرفته شده است. بالای میدان ساعت ساری نیز محلی برای اذان و جار زدن بود. میراف نامی، یکی از اجداد خاندان نعیمی های ساری که ساعت میدان برج شهر ساری را از کشور روسیه به ایران وارد کرد و سپس بر روی برج نصب نمودند.در سال ۱۳۴۴ هجری شمسی نیز به دلیل خرابی برج، شهرداری وقت تصمیم به تخریب آن نمود و به جای آن حوض و فواره ساخت. اما در سال ۱۳۵۵ هجری شمسی به پیشنهاد سازمان فرهنگ و هنر استان مازندران و شهرداری ساری، برج ساعت ساری با کمک مالی مردم و از روی نقشه های قدیمی دوباره بنا گردید، طراح برج ساعت ساری در سال ۱۳۵۵ دانیال فلاحیان فر بوده است.