قصر بهرام

 
 

جاده سنگفرش شاه

1595518

قصر بهرام کاروانسرای مربع شکلی است که از دوران صفویه تا امروز، در حوالی گرمسار نفس می کشد. کاروانسرایی با دیوار های بلند و چهار برج نیم دایره که شاید استحکام خود را مدیون سادگی شگفت انگیزش باشد. اگر گذارتان به این کاروانسرای سنگی بیفتد می بینید که ۴ ایوان و ۲۴ حجره در این کاروانسرا وجود دارد. فضایی که در آن زمان برای یک کاروانسرا بزرگ تلقی می شده است. شترخوان ها یا اصطبل های این کاروانسرا طوری تعبیه شده اند که کاملا در پشت اتاق ها قرار می گیرند و آب مصرفی این کاروانسرا هم از چشمه سیاه که در ۵/۷ کیلومتری آن وجود دارد، توسط آبراهه سفید رنگی که از سنگ تراشیده شده منتقل می شده است. می گویند شاه عباس به خاطر علاقه ای که به مازندران داشت با ایجاد یک راه میان بر در کویر فاصله اصفهان – فرح آباد را کوتاه کرد و بعدها این راه به راه سنگفرش شاهی موسوم شد. این کاروانسرا که به دستور شاه عباس صفوی بنا شده، درست بر سر سه راهی اصفهان، خراسان و مازندران قرار دارد. مسیری که مسافران زیادی از آن می گذشتند و این کاروانسرای را رونق می دادند. می گویند شاه عباس به خاطر علاقه ای که به مازندران داشت با ایجاد یک راه میان بر در کویر فاصله اصفهان – فرح آباد را کوتاه کرد و بعدها این راه به راه سنگفرش شاهی موسوم شد. برای عبور از این مسیر طولانی نیاز به منزلگاه ها و کاروانسراهایی بود که شاه با مسافران دیگر بتوانند در آن استراحت کنند و قصر بهرام یکی از کاروانسراهای و توقفگاه هایی است که به دلیل مشخصات خود یک توقفگاه شاهی بوده است.

قرار گرفتن قصر بهرام در منطقه حفاظت شده پارک ملی کویر جزء مواردی است که جذابیت این کاروانسرا را بیشتر می کند. در منطقه سیاه کوه شهرستان گرمسار به جز کاروانسرای بهرام، دو کاروانسرای دیگر هم وجود دارد اما کاروانسرای شاه عباسی یا قصر بهرام از همه آنها بزرگتر است. این کاروانسرا دو دروازه شمالی و جنوبی دارد و سنگ های صیقل داده شده نمای آن، رنگی سفید به بنا بخشیده است. این سنگ ها که همه از کوه های نزدیک آورده شده اند، در سردر بنا شکلی یکپارچه می گیرند و در دو طرف آن به دو اتاق کوچک می رسند که ظاهرا قراولخانه بنا بوده اند. در دو سوی شرق حیاط یک صحن بزرگ ساده با طاق بلند ضربی و در بدنه غربی، تالاری وسیع با شاه نشین و طاقچه هایی چند دور آن و ایوانی در جلو دیده می شود. تاریخ اصلی ساخت بنا روشن نیست اما عده ای از باستان شناسان معتقدند که سفال های به دست آمده از اطراف کاروانسرا به پیش از دوره صفویه تعلق دارند که این نشان از برپا بودن کاروانسرا قبل از عصر صفویان است. البته عده ای هم تاریخ بنای آن را به دوران تیموری نسبت می دهند. در منطقه سیاه کوه شهرستان گرمسار به جز کاروانسرای بهرام، دو کاروانسرای دیگر هم وجود دارد اما کاروانسرای شاه عباسی یا قصر بهرام از همه آنها بزرگتر است.

راه های رسیدن : برای دیدن این کاروانسرا گزینه های مختلفی را خواهید داشت. مسیر اول از پیشوا می گذرد و بعد از آن قلعه بلند، مبارکیه و سپس قصر بهرام. اما راه دوم از گرمسار گذر می کند و به لجران، کهک، جاده سنگفرش گرمسار و سپس قصر بهرام می رسد. در مسیر سوم هم از ورامین، چرمشهر، بند علی خان، کوه های دوازده امام و مبارکیه می گذرید. انتخاب آخر شما هم مسیر کاشان، آران، مرنجاب و سفیدآب است که شما را به این قصر می رساند. البته باید بدانید که اگر از مسیر سفیدآب قصد عزیمت دارید، راه سختی را پیش رو خواهید داشت. این منطقه باتلاقهای فراوانی دارد و بنابراین هر لحظه خارج شدن از مسیر می تواند به قیمت گیر افتادنتان در باتلاق تمام شود. مسیر جاده سنگفرش هم برای خودرو پیشنهاد نمی شود.