مجسمه

 
 

سردار پارت‌ها در ایذه

4833

اگر سفر به ایذه در این فصل سال برایتان دشوار است، اما در عین حال دلتان می‌خواهد آثاری از این منطقه باستانی را ببینید توصیه می‌کنیم سری به موزه ایران باستان بزنید… در آنجا علاوه بر اشیایی که از تپه‌های باستانی ایذه به دست آمده، مجسمه فلزی (مفرغی) بزرگی نظرتان را جلب خواهد کرد که به مرد اشکانی شهرت دارد. این مجسمه در سال ۱۳۱۲ در حوالی روستایی به نام «شمی» که تقریبا ۴۵ کیلومتر با شهرستان ایذه فاصله دارد، پیدا شد. کاوش‌ها نشان داد که آنجا نیایشگاهی بوده متعلق به دوره اشکانیان یا همان پارت‌ها که مجسمه مرد اشکانی نیز در آن نیایشگاه قرار داشته، اما زمانی که باستان‌شناسان این محل را کشف کردند متوجه آثار تخریب و آتش‌سوزی در این محل شدند. به همین علت مجسمه‌ای که در موزه می‌بینید یک دستش به طور کامل و دست دیگرش از مچ به پایین از بین رفته است. از آنجا که ساسانیان پس از به قدرت رسیدن، سعی کردند اغلب آثار برجای مانده از حکومت پیش از خود یعنی اشکانیان (پارت‌ها) را از میان ببرند، به نظر می‌رسد تخریب نیایشگاه شمی نیز توسط آنان صورت گرفته باشد، اما مجسمه مرد اشکانی متعلق به کیست؟ این پرسشی است که ذهن بسیاری از پژوهشگران را درگیر خود کرده؛ چراکه مجسمه‌ای در این ابعاد آن هم در یک جایگاه مقدس نمی‌تواند مربوط به یک شخصیت عادی باشد.
لباس‌ها و نوع پوشش او شبیه به مردان دینی نیست، بنابراین بلندمرتبه بودن او را می‌باید در زمینه‌های دیگری چون اجتماعی و سیاسی جستجو کرد. کمربند، پای‌افزار و سربند او نشان می‌دهد که او از مردان و سرداران جنگی بوده است، به همین علت اغلب محققان بر این باورند که مجسمه مرد اشکانی متعلق به سورنا (۸۲ ـ ۵۲ پیش از میلاد) سردار شجاع و نامی پارت‌هاست.  سورنا سپاه ایران را در نخستین جنگ با رومیان فرماندهی کرد و رومی‌ها را که تا آن زمان در همه جا پیروز بودند، برای اولین بار با شکستی سخت و تاریخی روبه‌رو ساخت. او روش نوینی را در جنگ پایه‌گذاری کرد که به آن شیوه جنگ و گریز می‌گویند. این سردار ایرانی را پدیدآورنده جنگ پارتیزانی (جنگ به روش پارتیان) در جهان و مجسمه او را نمونه زیبایی از هنر ریخته‌گری در دوران باستان می‌دانند. بنابراین دیدن و مطالعه در مورد مجسمه این سردار بزرگ می‌تواند شما را با بخش دیگری از تاریخ غرورآفرین ایران آشنا کند. پس اگر شما به هر دلیل امکان سفر به نقاط دوردست مانند ایذه را ندارید، موزه‌ها را فراموش نکنید. چه موزه ایران باستان و چه موزه‌های دیگر، همه شما را به سفری دور و دراز در تاریخ می‌برند.