مراسم

 
 

آرامگاه سید غلام رسول

boghe (5)

آرامگاه سید محمد، مشهور به سید غلام رسول، از زیارتگاه‌های مسلمانان هند و مردم منطقه بوده است و قدمت این آرامگاه به سال ۴۵۶ هجری قمری باز می‌گردد. این مقبره در بدو ورود به شهر چابهار نمایان است و به‌واسطه معماری‌اش، برای غالب گردشگران جذابیت دارد. بنای آرامگاه سید غلام رسول از معماری هندی تاثیر پذیرفته است و شاخصه‌های معماری هند را به‌طور واضح می‌توان در آن رویت کرد. به احتمال بسیار مسلمانان هند به‌دلیل توجه به صاحب مقبره، این تغییرات را در دوره‌های بعد از ساخت روی آن صورت داده‌اند. این آرامگاه با شماره ثبت ۱۵۵۹ در تاریخ ۱۳۵۶/۱۰/۵ به ثبت رسید و در دهه‌های اخیر توسط میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان مرمت شده است.

آرامگاه سید غلام رسول از مقاصد مذهبی و جاذبه های گردشگری استان سیستان و بلوچستان است و در حاشیه ضلع شرقی و در پنج کیلومتری شمال غربی خلیج چابهار قرار دارد. پلان معماری بنای آرامگاه سید غلام رسول به‌شکل بناهای دوره سلجوقی است. برخی بر این اعتقاد هستند که بنا مربوط به دوره تیموری است و شاخصه‌های معماری این دوره نیز در بنا دیده می‌شود. احتمال می‌رود بنا در دوره‌های بعد تکمیل شده باشد و شاخصه‌هایی از معماری تیموری هند در آن به کار رفته باشد. طرح و نقش‌های روی بنا نیز از اصالت خاصی برخوردار هستند و مشابه در بناهای دیگر مربوط به عصر صفویه نیز دیده می‌شود. بنابراین می‌توان گفت بنا به احتمال بسیار، آرامگاه در عصر سلجوقی ساخته و تزیینات آن در دوره‌های بعدی تکمیل شده است.

آرامگاه سید غلام رسول با دیوارهای سفید به سبک معماری هندی ساخته شده است. بنا در ضلع غربی حیاط، روی صفه‌های به ارتفاع یک متر قرار دارد. ورودی اصلی بنا در میانه ضلع غربی این پیشخوان است و سطح دیوارهایش را با تعبیه طاقچه‌ها و طاق‌نماهایی با تزیینات گچی به‌شکل دایره، پشت سر هم ساخته‌اند. بر پیشانی ورودی بنا نقاشی تزیینی رنگارنگی با طرح‌های نقوش ستاره‌های مشبک دیده می‌شود. در قسمت شرقی آرامگاه، یک پیشخوان با سقف تیرهای چوبی و حصیری و چند ستون چوبی جای گرفته‌ است که با پنج پله به حیاط وصل می‌شود و قدمت چندانی ندارند. در چهار گوشه زیارتگاه، چهار مناره کوتاه وجود دارد  و نیم‌دایره‌هایی از گچ، به رنگ سفید، بین این منازل را پر می‌کند. گنبد از داخل دارای نواری از تزیینات هندسی و گیاهی با رنگ‌ها‌ی زرد، قرمز، آبی، سفید است. بالای چهارطاقی بنا، چهار نورگیر وجود دارد که قسمتی از نور داخل آرامگاه را تامین می‌کنند. در ضلع غربی طاق‌نمایی با تزیینات مقرنس دیده می‌شود که در داخل آن کلمات «لااله الا الله» «یا محمد» «یا علی» و… را روی نقش گل‌ها طرح‌اندازی کرده‌اند. در نمای ضلع شمالی، رو‌به‌روی محراب نیز طاق نماهایی با تزیینات مقرنس دیده می‌شود که محل نذر و روشن کردن شمع است. مقبره در میانه بنا واقع و روی آن صندوقچه‌ و بر فراز صندوقچه حجله چوبی با تزیینات هندسی و زینت‌های بلوچی گذاشته شده است.

در مورد صاحب آرامگاه در کتاب فرهنگ مردم بلوچ که توسط عبدالله ناصری به نگارش درآمده، دو دیدگاه ذکر شده است:

در مورد صاحب مزار دو عقیده وجود دارد. یکی آنکه معتقد هستند این مزار از آن عارف وارسته و مرد حقی است به نام سید عبدالرسول و این زیارتگاه مردم شیعه چابهار است و افراد غیرشیعه هم از شیعه‌های این سرزمین پیروی می‌کنند. بعضی دیگر بر این باوراند این مزار یک لوطی است (مطرب‌های دوره گرد را لوطی می‌نامند). در مورد صاحب مقبره روایاتی مختلف وجود دارد. گفته شده که وی خود هندی تبار بوده و زنی از اهالی چابهار را اختیار کرد، اما در شب عروسی‌اش دچار کسالت شد و فوت کرد.

معتقدان به سید غلام رسول هر ساله در سالروز مرگش (روز آخر ذی‌القعده)، به‌مدت ده روز با ساز‌و‌دهل به آوازخوانی، رقص و پایکوبی می‌پرداختند. دو نظریه درباره این مراسم وجود دارد:

  • از آنجا که لوطی فوت شده عمرش را به شاد کردن مردم می‌پرداخت، وصیت کرده بود بعد از مرگش در کنار قبر وی مراسم شادی برگزار شود و تاثیر وجود خود را در شادمانی مردم بعد از مرگش حفظ کند.
  • از آنجا که این شخص عروسی ناکام و نافرجامی داشت، دوستدارانش هر ساله در سالروز مرگش برایش جشن تدارک می‌‌دیدند تا یاد او را زنده کنند.

هرکدام از این نظریه‌ها صحت داشته باشد، در هر صورت امروزه چنین مراسمی برگزار نمی‌شود و تقریبا می‌توان گفت از بین رفته است. پیروان صاحب این مزار اکثرا شیعه مذهب هستند و در ماه محرم مراسم سوگواری در این مقبره برگزار می‌کنند.

مراسم بزرگداشت روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی

مراسم گرامیداشت ۲۹ فروردین روزجهانی بناها و محوطه های تاریخی ، امروز در محل سالن آمفی تئاتر اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان غربی برگزار شد . در این مراسم ، علاوه بر دانشجویان و علاقه مندان به میراث فرهنگی ، تعدادی از صاحبنظران و اساتید دانشگاه در حوزه معماری و مرمت آثار و ابنیه ، کارشناسان و انجمن های مردم نهاد فعال در زمینه میراث فرهنگی حضور داشتند . این مراسم با خیرمقدم از سوی سرپرست معاونت میراث فرهنگی شروع شد و در ادامه ، مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان به ایراد سخنرانی پرداخت و گزارشی از عملکرد اداره کل در حوزه مرمت و مراقبت از آثار و ابنیه تاریخی طی دوسال اخیر ارائه داد. در ادامه این مراسم ، تقی کهوریان معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری به ابراز سخن پرداخت و براهمیت حفظ و مرمت آثار و ابنیه تاریخی و نقشی که در تحول صنعت گردشگری استان دارد ، تاکید نمود . در این مراسم از دو  پیشکسوت پرسنل  و پژوهشگران سابق اداره کل میراث فرهنگی استان به پاس خدمات و تحقیقات ارزنده ای که داشته اند ، تجلیل و قدردانی بعمل آمد. در ادامه این مراسم جلسات نقد و بررسی برگزار شد و فعالیتهای اداره کل در حوزه پژوهش و مرمت ابنیه و محوطه های باستانی توسط کارشناسان اداره کل به بحث گذاشته شد . در پایان این مراسم ، از کارشناسان و فعالین تلاشگر در حوزه پژوهش و مرمت و همچنین موسسه جویندگان برنای اورمیه با اهدای لوح  تقدیر بعمل آمد .

p0

p4

p5

p6

p8

p7

 

شهر صورتی

ghamsar-kashan-1377279760

توصیه گردشگری امروز ما بی تردید کاشان است و حوالی پرجاذبه اش که این روزها با مراسم سنتی گلابگیری رونق دوباره ای گرفته است. کاشان شهر فرهنگ و تاریخ و سنت است. شهر کوچکی که اگر یک بار برای دیدنش پا پیش بگذارید، بعد از آن دیگر این شما نیستید که برای سفر به کاشان برنامه می چینید! کاشان با تمام جاذبه های دلنشینش شما را به یک سفر کوتاه و آرامش بخش دعوت می کند، حتی به اندازه یکی دو تعطیلی آخر هفته. اگر گلابگیری بخواهد گلاب سلطنتی تولید کند، گلاب را دو آتشه می کند. یعنی به جای آب در دیگ پر از گل، دوباره گلاب می ریزد تا درصد غلطت گلاب چند برابر شود. اگر قصد کرده اید که مراسم گلابگیری امسال را از نزدیک تماشا کنید، بی تردید مقصدتان قمصر خواهد بود. شهر کوچک و سبزی که در ۲۰ کیلومتری کاشان قرار دارد و پایتخت گلابگیری ایران و بزرگ‌ترین مرکز تولید گلاب در خاورمیانه به شمار می رود. حتما می دانید که گلاب های ناب و اصیل قمصر هر سال ۲ بار کعبه مقدس را شستشو می دهند و این مهم ترین دلیل شهرت جهانی گل قمصر و گلاب آن است. برای تهیه گلابی به این کیفیت، گلابگیران قمصر گلبرگ های صورتی گل محمدی را در ظرف های ۶۰ لیتری آب می ریزند و حرارت می دهند. بخار آب در لوله های تقطیر مایع می شود و ۴۰ لیتر گلاب ناب قمصر چکه چکه از لوله ها سرازیر می شود. به همین سادگی! تنها قاعده کار، اصل بودن گل است و میزان آن که هر چه بیشتر باشد، گلاب هم مرغوب تر است! در بهترین حالت، ۳۰ کیلو گل برای ۶۰ لیتر آب استفاده می شود و گاهی هم که گلابگیری بخواهد گلاب سلطنتی تولید کند، گلاب را دو آتشه می کند. یعنی اینکه به جای آب در دیگ پر از گل، دوباره گلاب می ریزد تا درصد غلطت گلاب چندبرابر شود. البته نقطه مقابل این گلاب سلطنتی پساب است که از ریختن آب بر روی تفاله‌های گل باقیمانده از گلاب‌گیری قبلی به دست می آید. قمصر پایتخت گلابگیری ایران و بزرگ‌ترین مرکز تولید گلاب در خاورمیانه است که گلاب های ناب و اصیل آن هر سال ۲ بار کعبه مقدس را شستشو می دهند و این مهم ترین دلیل شهرت جهانی گل قمصر و گلاب آن است

سد تاریخی قمصر : اما اگر توانستید از تماشای باغ های صورتی و معطر قمصر و خانه های قدیمی مردم محلی که در حیاطشان بساط جوش و تقطیر و گلابگیری را برپا کرده اند دل بکنید، بد نیست سری هم به گوشه و کنار شهر بزنید تا از دیگر جاذبه های طبیعی و تاریخی قمصر هم بی نصیب نمانید. در ۵ کیلومتری شمال قمصر و ۳۰ کیلومتری جنوب کاشان، رودخانه قمصر جریان دارد. رودخانه ای که وقتی رد آن را به طرف جلگه کاشان بگیرید، به سدی می رسید که سد قمصر نام دارد. تاریخ ساخت این سد به دوره سلطان جلال الدین ملکشاه سلجوقی (۴۸۵-۴۶۵ ه-ق) می رسد و با توجه به شباهت های زیادی که میان طرح و معماری ساختمان فعلی سد قمصر با سد قهرود وجود دارد می توان فهمید که این سد در طول زمان تخریب شده و مجددا در دوره صفویه و در عصر حکومت شاه عباس اول با سنگ و ملات ساروج تجدید بنا شده است.

وجه تسمیه : درباره وجه تسمیه قمصر گفته می شود که این اسم تغییر یافته «کمسر» است که از دو کلمه کم به معنی جای پر قنات و سر (پسوند مکان) گرفته شده است. بعضی از اهالی محل هم به شوخی قمصر را غمسر می خوانند که البته اشاره شان به زیبایی های طبیعی این محل است که غم و غصه هر بازدید کننده ای را پایان می دهد!

پیر شالیار؛ آیینی باستانی در سرزمین باستانی ارومانات

5223801128214924025393311648234198175144

روستای اورامانات تخت یکی از فضاهای ویژه روستایی کردستان است که علاوه بر زیبایی چشم اندازها، به دلیل اجرای همه ساله مراسم باستانی و حیرت انگیز پیر شهریار یا پیر شالیار قابلیت های ارزشمند جهانگردی دارد. آرامگاه پیر شهریار که به پیر شالیار نیز معروف است از قدسین زرتشتی و زیارتگاه ها و معابد بسیار مورد احترام مردم این ناحیه می باشد. به روایتی پیر شالیار و مراسم آن از یادگارهای دوره پیش از اسلام است. مراسم فوق در اواخر تابستان و به مدت یک هفته انجام می شود. مردم منطقه ابتدا در فصل تابستان، گردوهای درخت ها را می چینند و خشک می کنند و به منظور استفاده در این مراسم نگهداری می کنند سپس در زمان انجام مراسم، بچه ها به نمایندگی از جانب چند تن از بزرگان منطقه به درب منازل رفته و جهت تهیه آش مخصوص از مردم آرد و گوشت قربانی (گوسفند یا گاو) و مواد لازم دیگر را جمع آوری نموده و در ظروف خالی شده اجناس جمع آوری شده آن ها، تعدادی گردو می ریزند. سپس با آرد جمع آوری شده نان می پزند و مقداری از گردوهای سائیده شده را با خمیر نان مخلوط می کنند. معمولاً خانم ها هر روز به میزان قابل توجهی نان می پزند و در اختیار مردان جهت صرف ناهار و شام قرار می دهند. صبح خیلی زود، تعدادی از مردان آشپز، دیگ ها را روی اجاق ها گذاشته و مقدار زیادی گوشت و سایر مواد داخل آن ها می ریزند و آش مخصوص می پزند و هنگام نهار و شام بین اهالی احسان می کنند.
هر روز پس از صرف نهار، مردها در پشت بام وسیع یکی از منازل به رقص های گروهی عرفانی می پردازند. شیوه اجرای این رقص بدین شکل است که کلیه مردها دست ها را به کمر یکدیگر حلقه می کنند و آرام آرام می چرخند و تعدادی مابین ۳ تا ۸ نفر نیز در وسط گروه رقص، دایره وار می چرخند و مرتباً سرهایشان را تکان می دهند و موهای بلند خودشان را آشفته می کنند و آن قدر این حرکت تکرار می شود که معمولاً چندتایی از آن ها از خودبیخود شده و چاقو، قیچی، سیخ کباب و … را در بدن خود فرو می کنند. برای اینکه اشخاص آسیبی به خود نرسانند دیگران جلوی این افراد را به سرعت می گیرند. پس از پایان رقص، شب هنگام وارد خانه ای که گویا خانه پیر بوده، می شوند و به خواندن اشعاری در وصف پیر می پردازند و آنگاه لنگه کفشی را که در صندوق یکی از اتاق ها است و معتقدند به پیر شالیار تعلق دارد، از صندوق در می آورند و دست به دست می دهند و با احترام خاص می بوسند و سپس در صندوق نگهداری می کنند. روز آخر انجام مراسم، ماست و نان تهیه می کنند و به صورت گروهی به سمت آرامگاه پیر می روند و به محض ورود به محوطه باز آرامگاه، کفش ها را از پا درمی آورند و پای برهنه، زمین را می بوسند و آنگاه به زیارت پیر مشغول می شوند و دستمال هایی نیز جهت گرفتن حاجت به دیوارها و درخت های محوطه آرامگاه می آویزند و سپس به خوردن نان و ماست می پردازند و برای خوردن آن تلاش زیاد می نمایند تا از خوردن آن بی بهره نمانند، زیرا معتقدند خوردن نان و ماست روز آخر در جوار آرامگاه پیر، تبرک است و در درمان بیمار ها نیز مؤثر است. غروب همان روز (روز هفتم) مراسم پایان می پذیرد.

حضور فعال اعضای موسسه در ستاد خدمات سفرهای نوروزی

IMG_20160315_101820

رزمایش بزرگ ترافیکی و خدمات سفر نوروزی امروز با مشارکت مسئولین ادارات و نهادهای دست اندرکار و رژه عوامل اجرائی و اکیپ های بازرسی و امدادرسان در خیابان ارتش ارومیه به اجرا درآمد .معاون امور عمرانی استانداری و قائم مقام رئیس ستاد اجرایی خدمات سفر آذربایجان غربی ، ضمن تقدیر و تشکر از همه عوامل و ارگانهای مسئول  ، گفت : آذربایجان غربی را باتوجه به تنوع اقوام ساکن در آن و نیز تنوع و تعدد جاذبه های گردشگری طبیعی – تاریخی ، سرزمینی هفت آسمان و هشت بهشت عنوان کرد و افزود : براساس سیاستگذاریهای دولت محترم و رویکرد همه مسئولین عالی استان ، بناست که آذربایجان غربی به قطب گردشگری منطقه تبدیل شود .

راهنمایان گردشگری شهر زیبای اورمیه را اعضای موسسه جویندگان برنای اورمیه که تحصیل کرده این رشته بوده و دارای سابقه چند ساله در این کار هستند را تشکیل میدهند … امیدواریم با همکاری مسیولان محترم استان بتوانیم با معرفی زیبایی های شهر اورمیه و برخورد مناسب با مهمانان عزیز خاطره خوشی را برای آنان رقم بزنیم ان شاالله…..در این رزمایش ، عوامل مختلف اجرائی اعم از نیروی انتظامی پلیس راهور ، راهنمایان گردشگری ، نیروی امداد رسان و نیز اکیپ های موتوری مربوط به گشت و نظارت خدمات رسانی جاده ای ، از مقابل جایگاه ویژه رژه رفتند.

5ee92e48-34e8-4b3e-9151-346a8c78b7b5_20160315_144454

3286bff0-cc88-4050-9dc8-99a35b3fd132_20160315_144524

IMG_20160316_115755

IMG_20160315_105709

IMG_20160315_105622