مغول

 
 

مقبره همایون دهلی هند

مقبره-همایون-دهلی-2

مقبره همایون دهلی ، دومین پادشاه قوم مغول (سلسله ی گورکانی)، بیش از آنکه شبیه به آرامگاه باشد یادآور یک کاخ مجلل و با شکوه است. این آرامگاه، یکی از زیباترین آثار به جا مانده از قوم مغول و اولین نمونه ی آن در هندوستان می باشد. به واسطه ی سالها پناهندگی و زندگی همایون در ایران، معماری این مقبره بر عهده ی میرک غیاث الدین و پسرش سید محمد بن میرک غیاث الدین گذاشته شده بود که با الهام از بنای تاج محل و چهار باغ اصفهان ساخته شد.

تاریخچه مقبره همایون دهلی : امپراتور مغول، همایون در سال ۱۵۵۶ درگذشت و در قصر خود در دهلی به خاک سپرده شد.در سال ۱۵۶۵، حدود ۹ سال پس از مرگ همایون، ملکه او (حمیده بانو بیگم) تصمیم به ایجاد مقبره ای زیبا برای همسر خود گرفت.  ساخت و ساز حدود ۸ سال به طول انجامید و در سال ۱۵۷۲ به پایان رسید. کاهش این اثر تاریخی تقریبا بلافاصله پس از ساخت و ساز آن آغاز شده است و  کشور هند به پایتخت به Agra منتقل شد، سلسله مغول شروع به سقوط و این بنای تاریخی اهمیت خود را میان فرمانرواین از دست داد. پس از گذشت یک قرن از ساخت و ساز این بنای تاریخی باغ هایی سر سبز و زیبا اطراف آن برای افرادی که در نزدیکی آرامگاه  می امدند، استفاده شد. در سال ۱۸۵۷، پس از تهاجم بریتانیا به دهلی نو هند، این باغ سبز با باغی به سبک انگلیسی جایگزین شد. بعد از ۱۹۰۳-۱۹۰۹ بع دستور نایب السلطنه، لرد کرزن، توجه بیشتری به باغ گردید. در سال ۱۹۹۳ آرامگاه همایون به عنوان یکی از میراث جهانی از سوی یونسکو معرفی شد. از آن زمان در این مجموعه چند پروژه انجام شد. ترمیم عمده ای از بنای تاریخی و باغ اطراف آن در طول سل های ۱۹۹۹-۲۰۰۳ مورد اقدام قرار گرفت. در نهایت تمام بناهای تاریخی و فضاهای سبز آرامگاه همایونی کشور هند دوباره بازسازی شد. کانال های آب باغ دوباره کار گذاشته شد و یک سیستم گردش آب جدید برای کانال ایجاد شد، بیش از دو هزار درخت در باغ کاشته و چشمه های باغ دورباره به جریان افتاده شد.

آمار آرامگاه همایون:

  1. بدن امپراتور در دو محل مختلف قبل از اینکه به آرامگاه همایون متقل شود، به خاک سپرده شد.
  2. اگر چه دکوراسیون داخلی آرامگاه که امروز میبینیم، ان چیزی که در گذشته بوده است، نیست. با تشکر از ویلیام فینچ (تاجر انگلیسی) که در سال ۱۶۱۱ از مقبره بازدید کرد و توضیحات بسیاری را از جزئیات این مقبره در اختیار ما باقی گذاشته است، او نوشته است، داخل مقبره با فرش گرانبها تزئین شده و یک سرپناه تشریفاتی (Shamiana) بالای مقبره وجود دارد و چادری کوچک در بالای مقبره های گمنام دیگر قرار داده شده. مقبره گمنام با نسخه هایی از قرآن مزین شده است. شمشیر، عمامه و کفش همایون نیز به یادبود آن پادشاه در مقبره گذاشته شده است.
  3. معماری مقبره همایون مدلی برای تاج محل بوده است.
  4. معماری مقبره مخلوطی از معماری ایرانی های فارسی زبان و سنت های هند است.
  5. حدود ۱۵۰ قبر در آرامگاه همایون و باغ اطراف آن وجود دارد.

    اطلاعات تکمیلی : آرامگاه همایون به راحتی از طریق حمل و نقل عمومی در دسترس است. شما می توانید یک قطار از ایستگاه مرکزی دهلی نو به ایستگاه نظام الدین شرق سوار شوید. از ایستگاه شرق نظام الدین نیز کمتر از ۵۰۰ متر دروازه های این مجموعه تاریخی را خواهید یافت. هزینه ورود به مقبره برای افراد و تور گردشگری هند متفاوت است. برای شهروندان هند و بازدید کنندگان از سارک (بنگلادش، نپال، بوتان، سریلانکا ، پاکستان، مالدیو و افغانستان) و کشورهای BIMSTEC (بنگلادش، نپال، بوتان، سریلانکا، تایلند و میانمار) ۱۰ روپیه است. و افراد دیگر باید ۵ دلار برای هر نفر پرداخت کنند. ورودی برای کودکان تا ۱۵ سال رایگان است. ساعت خاصی برای ورود به مقبره تعریف نشده، عموماً از طلوع ساعت ۵ صبح تا غروب مقبره برای بازدیدکنندگان و گردشگران کشور هند ، باز می باشد.

ربع رشیدی تبریز

rabaerashidi

رَبع رشیدی یکی از بناهای تاریخی و ارزشمند شهر تبریز واقع در خیابان عباسی به سبک معماری آذری است. حدود ۷۰۰ سال پیش در تبریز، دانشگاهی به‌نام رشیدالدین فضل‌الله همدانی ایجاد شد. رشیدالدین وزیر غازان خان از حکمرانان وقت آن دیار بود. در آن زمان این دانشگاه شامل چهار دانشکده بود که در چهارطرف آن قرار داشت و اربع یا چهار عربی را به خود اختصاص داد و این مکان بنام ربع رشیدی شهرت یافت. این مجموعه که در دامنهٔ کوه سرخاب در محلی باصفا و بلند جای گرفته‌است، در اوایل قرن هشتم یا اواخر قرن هفتم هجری بنا شد. برابر با نوشتهٔ تاریخ‌نگاران و جهانگردان بزرگ دارای پهناوری بسیار و ساختمان‌های گوناگون همچون مسجد و مدرسه و بیمارستان (دارالشفا) و کتابخانه و گنبدی برای آرامگاه خواجه رشیدالدین بوده‌است. این بنا مانند بیشتر شهرهای کهن دارای حصار و بارویی بزرگ بوده‌است. از مضمون نامه‌ای که خود خواجه رشیدالدین فضل‌الله به دو پسرش دربارهٔ ساختمان این بنا نوشته چنین برداشت می‌شود که در آن زمان ربع رشیدی در جایگاه دانشگاهی بوده که از هر دانشی در آنجا شعبه‌ای راه‌اندازی شده بود و شش هزار تن دانشجو در آن تحصیل می‌کرده‌اند و خواجه اوقافی برای تکمیل کتابخانه و مدرسه و نشر کتب و تأمین هزینهٔ زندگی و تحصیل طلاب علوم مختلف اختصاص داده بود و دانشمندان بزرگ از هر گوشه گرد آورده و بکار تألیف و تدریس گماشته و مقرری آبرومندی برای آنان تعیین کرده بوده‌است و از آن میان پنجاه پزشک و چندین جراح از هند و مصر و چین و شام در آنجا مشغول به کار بوده‌اند.

پیشینه ربع رشیدی : ربع رشیدی شهری کوچک بود شامل کتابخانه، مدرسه، مسجد، دارالایتام، حمام، مهمانسرا، بیمارستان، مدارس عالی، و کارگاه‌های صنعتی. فضل‌الله همدانی برای تأمین هزینه‌های این مرکز املاک فراوانی را در نقاط مختلف اعم از ایران قدیم، بخش‌هایی از عراق، افغانستان، گرجستان، ولایت روم، آذربایجان و سوریه وقف این مرکز کرد. خواجه فضل‌الله همدانی که پیش از حملهٔ مغول در قلعه‌های اسماعلیه زندگی می‌کرد و پس از آن مدتی به وزارت غازان خان رسیده و منشأ خدمات فراوانی در غرب ایران و آذربایجان شد در سال ۷۱۸ هـ. ق، با دسیسه‌های سیاسی کشته شد و رَبع رشیدی هم پس از مرگ وی غارت و ویران شد. هم‌اکنون آثار ناچیزی از آن در تبریز باقی‌مانده‌است. شاردن جهانگرد نامی فرانسوی که در سال ۱۰۸۴ ه‍.ق به ایران سفر کرده بود آورده‌است: صد سال پیش شاه عباس کبیر دستور به تعمیر آن داد ولی شاهان دیگر صفوی توجهی بدان نکردند و دوباره ویران شد.

کوه شگفت انگیز

a015233519174102a

در نزدیکی روستای عوض آباد در ۲۰ کیلومتری غرب دامغان کوهی عجیب و تاریخی وجود داره که بسیار جالب و دیدنی است. این کوه که به گرده کوه معروف است، فقط یک راه برای صعود دارد و به هیچ عنوان نمی توان از مسیر دیگری به بالای آن صعود کرد. در بالای این کوه گرد که به کلیه مناظر اطراف و از جمله دامغان مشرف است بقایای شهری قدیمی با کلیه امکانات دیده می شود که توسط قاچاقچیان نابود شده اما هنوز بقایای قلعه قابل دیدن است؛ قلعه ای دست نیافتنی که حدود ۲۰ سال در محاصره ارتش مغول بود. تا اینکه در زمان آباقاخان، این دژ سقوط کرد و تمام ساکنان آن کشته شدند و دژ کاملا ویران شد. در دامنه و پایین کوه سنگ های کاملا گردی به وزن ۵۰ الی ۲۰۰ کیلو دیده می شود که در هنگام حمله دشمن، به سوی آنها پرتاب می شده است. در بالای کوه هم بقایای شکسته خمره های بزرگی را می بینید که از قرار معلوم برای نگهداری غذا و آب در مدت طولانی استفاده می شدند. حتی چندین استخر نگهداری آب نیز در قله این کوه صخره ای ایجاد شده است. احداث این شهر تاریخی را به دوره حسن صباح و هواداران او نسبت می دهند. که در مسیر حرکت کاروان های بزرگ و در کنار جاده ابریشم ساخته شده است. شگفتی های این کوه زیبا هر بیننده ای را به تحسین وا می دارد. البته اطراف این کوه از طرف سازمان محیط زیست به دلیل تنوع حیات وحش، منطقه حفاظت شده اعلام شده است.

قلعه دست نیافتنی : می گویند در دژ گردکوه اسفندیار روئین تن مدتی به فرمان پدرش گشتاسب زندانی بود، این قلعه، دژ عجیب و جالبی است که یکی از مهم ترین پناهگاه های مستحکم و غیرقابل تسخیر فرقه اسماعیلیه در ایران بوده است. بعد از سقوط اسماعیلیه گرد کوه به دست حکام مغول افتاد، و بعدها، فردی به نام امیر ولی در یک درگیری با سپاه تیمور لنگ، گرد کوه را از تیموریان گرفت و جزو قلمرو خود قرار داد، ولی کمی بعد در استرآباد از لشکر تیمور شکست خورد و زن و فرزندانش را به گردکوه آورده و خود فرار کرد، از آن به بعد قلعه رو به ویرانی نهاده و اهمیت خود را از دست داد. چند عمارت در نقاط مختلف کوه به منظور دیده بانی ساخته شده بود و حوض ‌هایی در کنار آن ها درست کرده بودند. تمام این ساختمان ها به غیر از یک ساختمان، همه از سنگ و ساروج بنا شده و کوه را به صورت قلعه پابرجایی درآورده است. راه صعود به این کوه از سمت مشرق بوده و پیوسته زیرنظر دیده بانان قلعه قرار داشته است. در گردکوه کلیه وسایل زندگانی برای عده نسبتاً زیاد در مدت زیادی فراهم بوده و قطعه ‌های سنگ آسیای دستی و شکسته‌ های ظروف سفالی و سایر چیز ها که اکنون در آن جا مشاهده می‌ شود، مؤید این مطلب است.

تاریخ در شهر زردآلوها

CBA15021

باید یک بلیط به مقصد شاهرود بگیرید تا یکی از زیباترین برج های کشور را در نزدیکی شهر بسطام ببینید. برجی به نام کاشانه که در جنوب شهر بسطام و جنوب شرقی مسجد جامع این شهر قرار دارد و شما را به معماری بناهای قرن هفتم و هشتم هجری می برد. بسطام در شش کیلومتری شمال شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد. شهری تاریخی با آب و هوایی لطیف و معتدل که بیشتر گردشگران، آن را با باغ های زردآلو می شناسند. اما بسطام جاذبه های دیگری دارد که شاید معروف ترین و دیدنی ترین آنها همین برج کاشانه باشد. از تاریخ بنای این برج اطلاع صحیحی در دست نیست اما آنچه از ظاهر شکیل آن دریافت می شود این است که این ساختمان از بناهای مهم خطه قومس بوده است. برخی از شرق‌شناسان از جمله آندره گدار بر این گمان هستند که این بنا از آثار غازان‌خان مغول است و نام اصلی آن غازانه بوده که به مرور زمان و بدون توجه به اصل آن کاشانه نامیده شده است. اما به عقیده اهالی بسطام، این برج قبل از اسلام آتشکده زرتشتیان بوده است و در دوره‌های بعد از اسلام، از آن برای دیده‌بانی بسطام استفاده می‌شد. با توجه به اسلوب ساختمان و عوامل دیگر به نظر می‌رسد که این بنا کاربردی مثل رصدخانه داشته باشد.

تاریخ بنای برج کاشانه بر اساس کتیبه سر در ورودی آن به سال ۷۰۰ قمری برمی گردد و در بالای این برج ۲۰متری، نوشته ای به خط کوفی دیده می‌شود که در آن نام الجایتو، هشتمین سلطان سلسله ایلخانان ثبت شده است. البته ارتفاع درونی این برج ۴متر از ارتفاع بیرونی آن بیشتر است و به حدود ۲۴ متر می رسد. شکل خارجی این بنا یک چند ضلعی منتظم است که اگر از نزدیک اضلاع آن را بشمارید، به سی ضلع خواهید رسید. در بالای برج دو حاشیه از آجرها بزرگ وجود دارد و در ضلع جنوب غربی آن، روی یک آجر کلمه بسم الله الرحمن الرحیم با خط ثلث بسیار زیبایی دیده می‌شود. این برج که در قرن ها عمر خود سالم مانده، تنها یک بخش تخریب شده دارد که سقف آن است و در دوره‌های بعد تعمیر شده است. بد نیست بدانید که بسطام در زمان های گذشته یکی از بلاد مهم ایالت قومس یا کومش بود و در قرن های متمادی راه ارتباطی شرق و غرب ازاین شهر می گذشت. این شهر که از نظر سوق الجیشی موقعیت و اهمیت بسیاری داشت، در دوره سلجوقی بیشتر مورد توجه قرار گرفت و در دوره ایلخانیان، از زمان غازان خان به بعد رونقی تازه یافت. مجموعه های تاریخی مذهبی آن مانند زیارتگاه امامزاده محمد بن جعغر صادق (ع)، مسجد جامع بسطام، برج کاشانه، ایوان الجایتو، گنبد و ایوان غازان خان و… دیدنی های تاریخی این منطقه هستند که در سفر به بسطام باید از آنها بازدید کنید.