پل خشتی

 
 

خشته پورد لنگرود

dsfr_53_1501546716

امروزه، از پل خشتی لنگرود که از آجر و ساروج ساخته شده است، به عنوان معروف‌ ترین بنای تاریخی و نماد شهر لنگرود یاد می‌شود. این پل تاریخی بر روی رودخانه لنگرود ساخته شده‌است. این رودخانه از یکی از آبراه‌ های سفیدرود سرازیر می‌شود و از مرکز شهر لنگرود عبور می‌کند و دو منطقه لنگرود به نام‌های «فشکالی محله» و «راه پشته» را به یکدیگر متصل می‌نماید. در گویش گیلکی لنگرودی، به آن خَشته پٌل و خَشته پورد می‌گویند. بر اساس اطلاعات کتاب تاریخ خانی تا سال ۹۱۲ هـ. ق در شهرلنگرود، فقط پلی چوبی موجود بود. از این رو ساخت این پل را می‌توان به زمان کیاییان گیلان منسوب دانست. هر چند پاره‌ای از بومیان ساخت این پل را منطقه به عهد تیموری و ایلخانیان نسبت می‌دهند که البته سند و مدرک معتبری در این باره در دست نیست؛ اما در کتاب دارالمرز ولایت گیلان نوشتهٔ رابینو ساخت آن را مربوط به دوران صفویه ذکر نموده‌است. پل از یک سطح میانی و دو بخش جانبی شیب دار تشکیل شده و طول قسمت اول آن ۱۰/۱۵ متر و دو قسمت جانبی ۱۰ الی ۱۱ متر است. عرض پل در قسمت میانی و بین دو جان پناه ۳۴۵ تا ۳۵۰ سانتیمتر و عرض قسمت جان پناه‌ها هریک ۴۵ و ارتفاع آن‌ها ۳۵ سانتیمتر است. عرض کلی پل ۴۳۰ سانتیمتر است. محل عبور عابر پیاده‌روی پل را در مرمت‌های اخیر با قلوه سنگ مفروش ساخته‌اند. پل دارای دهانه با طاق جناقی نسبتاً کند است. دو فرو رفتگی در پیشانی پل و در فاصله بین دو قوس قرار دارد. هر یک از قوس‌ها در سمت بیرونی دارای یک نوار آجرکاری به عرض ۱۲ سانتیمتر است که حالتی تزیینی و برجسته دارند. علاوه بر آن در کنارهٔ قوس‌ها آجر چینی خاصی نیز انجام شده و حاشیه‌ای به عرض ۶۰ سانتیمتر را به وجود آورده است . پایه میانی قطور پل ۴ متر عرض دارد و دو موج شکن یا سیل برگردان در دو طرف پل برای کاستن از فشار آب در ایام افزایش سطح آب تعبیه شده‌است. یک دهانه کوچک بین پایه میانی پل و یک طاق نمای جناقی بر بالای آن با عرض ۵۰ سانتیمتر وجود دارد. پل خشتی لنگرود به علت قرارگیری در مرکز شهر و همچنین جنس مواد استفاده شده در ساخت آن، همیشه مورد توجه و اهمیت بوده‌است.