کرمانشاه

 
 

سراب نیلوفر کرمانشاه

k14-4

استان زیبای کرمانشاه را بیشتر افراد به جاذبه‌های تاریخی معروف آن می‌شناسند؛ اما این استان سرسبز و کوهستانی جاذبه‌های طبیعی فراوانی در دل خود دارد. یکی از مناطق طبیعی مهم کرمانشاه، مجموعه تفریحی توریستی سراب نیلوفر در نزدیکی روستای سراب نیلوفر است که بسیاری از مسافران را به بازدید از خود فرا می‌خواند. سراب نیلوفر یکی از مقاصد مهم گردشگری در شمال غرب کرمانشاه به شمار می‌رود. گل‌های نیلوفر که در بستر دریاچه زندگی می‌کنند، سوژه‌ای عالی برای عکاسان جلوه‌های ناب طبییعی هستند و همین ویژگی‌ هرساله گردشگران بسیاری را به سوی دریاچه سراب نیلوفر می‌کشاند. سراب نیلوفر در حاشیه روستایی به همین نام، در ۲۰ کیلومتری شمال غرب کرمانشاه قرار دارد. این مجموعه تفریحی در ابتدای منطقه «سنجابی» و در دامنه کوه‌های «کماجار» واقع شده است. سراب نیلوفر مملو از نیلوفرهای آبی است که در نیمه اول سال غنچه‌ها و برگ‌های آن‌ها سر از آب برمی‌آورند و سطح زیادی از آن را می‌پوشانند. وزش باد روی تالاب سبب حرکت گل‌ها می‌شود و منظره زیبایی را ایجاد می‌کند. سراب نیلوفر در واقع دریاچه‌ای طبیعی با وسعت ۱,۳۳۱ هکتار است که از تعدادی چشمه در کف و اطراف آن تغذیه می‌شود. آب زلال و شفاف دریاچه سبب می‌شود که در تمام طول سال ریشه و ساقه‌های نیلوفرهای آبی قابل دیدن باشند. در صورتی که بارندگی سالانه خوب باشد، تالاب در طول سال پرآب است و عمق بخش‌هایی از آن به ۳۲ متر می‌رسد. این تالاب دارای غارهای زیرزمینی است. آب دریاچه سراب نیلوفر نوعی مواد معدنی خاص دارد که شرایط رشد نیلوفرها را فراهم می‌کند. سراب نیلوفر یکی از زیست‌بوم‌های مهم انواع ماهی، مرغ ماهی خوار و غازهای وحشی به شمار می‌رود. تعداد زیادی از پرندگان مهاجر در فصل زمستان به سراب نیلوفر سفر می‌کنند و همین موضوع این منطقه را به یکی از نواحی مهم پرنده‌نگری کشور تبدیل کرده است. برای رفتن به سراب نیلوفر از شهر کرمانشاه، باید در میدان اصلی شهر یا همان میدان آزادی وارد بلوار کارگر شده و تا بلوار باهنر مسیر را ادامه دهید. بلوار با هنر به جاده سراب نیلوفر می‌رسد. تابلوهای راهنما در جاده به‌خوبی مسیر رسیدن به این جاذبه را مشخص می‌کنند. برای رفتن به سراب نیلوفر قطار یا اتوبوس در کرمانشاه وجود ندارد و بهترین راه استفاده از تاکسی یا وسیله نقلیه شخصی است. سراب نیلوفر در ۲۷ اسفند سال ۱۳۸۷ از طرف سازمان میراث فرهنگی به‌عنوان میراث طبیعی ملی به‌ثبت رسیده است تا اهمیت حفظ و حراست از آن برای همگان مشخص شود.

وجه تسمیه نام سراب نیلوفر : در کرمانشاه به چشمه‌های پرآبی که در کنارشان حوض بزرگی وجود دارد، «سرآب» یا «سراب» می‌گویند؛ علاوه بر این، «سراب» یک نام کلی است و به دریاچه‌هایی اطلاق می‌شود که آب آن‌ها از چشمه‌های داخل یا کنار دریاچه تامین شود. در استان کرمانشاه سراب‌های زیادی وجود دارد و سراب نیلوفر از زیباترین آن‌ها است. گل‌های نیلوفر نشان سلطنتی ایران باستان و نماد پاکی و سادگی هستند. سراب نیلوفر به یمن وجود گل‌های نیلوفر به سرآب نیلوفر معروف شده است. دریاچه سراب نیلوفر جایگاه و تقدس ویژه‌ای در مردم داشته است و همین امر سبب شده تا افسانه‌های بسیاری در مورد آن میان مردم محلی نقل شود. شنیدن این داستان‌ها خالی از لطف نیست. مشهورترین این روایت‌ها گنج بزرگی است که در کف دریاچه توسط خسرو پرویز، پادشاه ساسانی، مخفی شده است. دریاچه سراب نیلوفر بیشترین تجمع گل‌های نیلوفر آبی را تا میانه دهه ۸۰ داشت. طی دهه گذشته و با به وقوع پیوستن خشکسالی‌های پی‌درپی و حفر چاه‌های غیر مجار فرعی، دریاچه به‌کلی خشک شد. این خشکی دریاچه، نیلوفرهای آبی را در خطر  انقراض قرار داد. در سال ۱۳۹۳ با تلاش «دکتر کهریزی» عضو هیت علمی دانشگاه رازی و تیم همراه ایشان، به‌وسیله ریشه و ساقه نیلوفر آبی این گیاه در آزمایشگاه احیا شد؛ سپس با اهدا ۲۳۰ بوته نیلوفر گل زرد به دریاچه اوضاع رو به بهبودی رفت. بارندگی‌های اخیر، پر شدن نسبی دوباره دریاچه از آب و رشد نیلوفرهای آبی امیدبخش هستند؛ اما باز هم به‌دلیل وجود زمین‌های کشاورزی ذرت و هندوانه در اطراف دریاچه و حفر چاه‌های غیر مجاز، خطر نابودی وجود دارد. امروزه با گذشت حدود هفت سال، هنوز تعداد نیلوفرهای آبی به‌میزان سابق نرسیده است.

روستای نوژی وران کرمانشاه

-rsz-روستای-نوژی-وران-کرمانشاه

کرمانشاه یکی از شهرهای قدیمی ایران زمین است که علاوه‌بر آثار تاریخی و دیدنی فراوان روستاهای زیبایی برای گشت و گذار دارد. روستای نوژی وران کرمانشاه که در ۴۰ کیلومتری شهر کرمانشاه و ۵ کیلومتری شهر بیستون واقع شده است، روستایی زیبا با آب و هوایی دلپذیر است که بهترین زمان سفر به این منطقه فصل بهار تا نیمه تابستان است. این روستا را نجوبران نیز می‌نامند که در زبان محلی لکی به معنای عدس است و بران یا وران به سرزمینی گویند که محصول آن عدس است. روستای نوژی وران جمعیت زیادی ندارد و شغل اصلی مردم این روستا کشاورزی و دامداری است. طبیعت بکر و زیبای روستا شما را به وجد می‌آورد و میل به گشت و گذار را در شما زنده می‌کند. رودخانه پرآب و خروشان دینور که در شرق روستا قرار دارد، از میان طبیعتی سبز در حال عبور است و صدای گوشنواز آب آرامشی عجیب به شما می‌بخشد. همچنین غارهای دیدنی  گلستان و زری نیز در جنوب غربی نوژی وران قرار دارند. از دیگر مکان‌های دیدنی و تاریخی این روستا گورستان قدیمی و پل آجری نوژی وران است که نشانگر قدمت طولانی این روستاست. بخشی از این روستا زیستگاه بسیاری از گونه‌های نادر گیاهی و جانوری است و از این لحاظ نیز اهمیت زیادی دارد. جانورانی مثل بزکوهی، خرس، پلنگ، گرگ و روباه از جاذبه‌های حیات وحش روستای نوژی وران هستند و گیاهانی همچون زالزالک، بلوط، انجیر، گلابی، آلبالوی وحشی و انواع داروهای گیاهی از جاذبه‌های طبیعی این منطقه محسوب می‌شوند.

غار پراو کرمانشاه

68163

دردل یکی از کوههای استان کرمانشاه، غاری مخوف و ترسناک با نام پراو وجود دارد که دردل کوه واقع شده و که به دلیل داشتن مسیر سخت و صعب العبور آن را از سایر غارهای ایران متمایز کرده است. غار پراو در۱۲ کیلومتری شمال شرقی کرمانشاه و درمیان دوکوه طاق بستان و بیستون قرار دارد. این غار که به گودال خوف نیز شهرت دارد، حفره ای عمودی و سرد بوده که برای رسیدن به آن باید تا ارتفاع ۳۰۵۰متری کوه بالا رفت. قله پروا با دارا بودن ۳۳۵۷ متر ارتفاع، بلندترین قله رشته کوهای زاگرس شناخته شده و غار پروا در ارتفاع ۳۰۵۰ این قله واقع شده است. پراو ۱۴۵۴ مترطول و عمق آن ۷۵۱ متر بوده که درنقاط گوناگونش ۲۶ حلقه چاه قرار داشته و عمیق ترین آنها چاه شماره ۱۶ با ۴۲ مترعمق است. آب جاری که در میان غار پراو جریان دارد از ذوب شدن یخچالهای زیرزمینی بوجود آمده و به همین دلیل است که نام این مکان را پراو به معنی پراب نهاده اند. وجود این آب باعث سردی بیش از حد غار پروا شده و دمای درون آن به ۱ تا۳ درجه سانتیگراد می رسد. به همین دلیل اگر دلتان ماجراجویی میخواهد و البته غارنورد حرفه‌ای هستید، بهتراست فصل های بهار و تابستان را انتخاب کنید. با ورود به این غار و حرکت بسوی پایین، گویی توسط غار درحال بلعیده شدن هستید.

این غار تاریک و سرد به دلیل اینکه متاسفانه جان پنج تن از غارنوردان را گرفته است، به نام غار قاتل نیز شناخته می شود. بیش ازچهل سال قبل پراو با عنوان بزرگترین غارعمودی دنیا شناخته می شده و  به آن لقب اورست جهان را نیز داده بودند؛ اما باگذشت زمان و اکتشافات بیشتر رتبه آن به۲۲۱ تنزل یافت. اما حتی با کاهش رتبه غار پراو، همچنان این گودال عمیق و رمز آلود به دلیل اینکه دهانه آن در ارتفاع  ۳۰۰۰ متری ازسطح دریا قرار دارد، بالاترین سطح محل ورود را درجهان در میان سایر غار ها به خود اختصاص داده است. پراو برای اولین بار درحدود ۴۶ سال قبل توسط یک گروه غارنورد انگلیسی درسال ۱۳۵۰ کشف شده و  این گروه توانستند تاعمق ۷۵۰ متری این غار پیش روند. از اولین فاتحان ایرانی این گودال عمیق حشمت حیدریان، بهمن مشتکوب و منوچهر دهشت از اعضای کانون کوهنوردان کرمانشاه بودند که موفق شدند تا انتهای غار و حوضچه را پیمایش کنند. ازتجربیات غارنوردان پراو می توان گفت که پیمودن این غار از دشوارترین پیمایشها بوده زیرا از همان بدو ورود باید با روش های سخت و طاقت فرسا پابه درون آن گذاشت. ارتفاع بالا، برودت هوا و یخچالهای طبیعی موجود در این غار سبب دشواری هرچه بیشتر غار پیمایی در غار پروا میشود. ازدیگر دشواری‌های این غار نوردی می توان به پیمایش سینه خیز در این گودال عمیق اشاره کرده و  در غار پروا حفره هایی باریک و تنگ وجود داشته که برای گذشتن از آن باید از آب نزدیک صفر درجه عبورکرد. پراو در سال ۱۳۸۸ توسط سازمان محیط زیست به عنوان اثرطبیعی ملی جهت حفاظت ویژه ثبت شده و علاوه بر آن در۲۰بهمن ۱۳۸۹ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۹۸ در فهرست میراث طبیعی ایران قرارگرفته است .

حمام حاج شهباز خان

b7ae4b8c-a989-460f-8290-949108f20121

کرمانشاه از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران به شمار می‌رود و پیدایش آن به سده چهارم میلادی بازمی‌گردد. این شهر از جمله مناطقی بود که در ابتدای سلطنت آقا محمدخان قاجار به تصرف وی درآمد. دوران رشد و توجه به کرمانشاه در همین دوران قاجاریه بود که مورد توجه دوباره حکومت از لحاظ سیاسی و اجتماعی قرار گرفت. در سال ۱۱۸۴ با منصوب شدن محمد علی میرزا دولتشاه به حکومت کرمانشاهان، طرح‌های شهری را در کرمانشاه به اجرا درمی‌آورد و شکل کنونی شهر کرمانشاه را بنا می‌کند. بیشتر بناهای تاریخی پس از اسلام شهر کرمانشاه در حقیقت مربوط به دوره قاجار و دوران حکومتی محمد علی میرزا است. زمانی که شهر کرمانشاه به دلیل موقعیت خود مورد توجه قرار می‌گیرد، بناهایی در نزدیکی بازار کرمانشاه و محله فیض‌آباد، محله قدیمی شهر، بنا می‌شوند که این بناها شامل مسجدهای قدیمی، تکایا و خانه‌های قدیمی هستند. حاج شهباز خان پسر منوچهر خان بیگلر بیگی یکی از رجال سیاسی و اجتماعی دوره قاجار در زمان محمد علی میرزا دولتشاه در کرمانشاه بود که بناهای تاریخی با ارزشی در این شهر از جمله مسجد حاج شهباز خان و حمام حاج شهباز خان کلهر را احداث کرد. خاندان  حاجی‌زادگان حاکم و ایلخان ایل کلهر در دور قاجار بوده‌اند و پیش از آنکه داوودخان کلهر در سال ۱۲۶۹ هجری شمسی حکومت را در این ایل به دست بگیرد، بر طبق اسناد معتبر، دو دانگ کل شهر کرمانشاه و کل قلمروی کلهر را در دست داشته‌اند. این طایفه یکی از هفت برادر کلهر (منصوری، زینلخانی، کاظم‌خانی، گیلانی، قوچمی، آجودانی و حاجی‌زادگان) بوده‌اند که گفته می‌شود نسب طوایف ایل کلهر به آن‌ها می‌رسد.

حمام حاج شهباز خان همان‌طور که از نامش مشخص است توسط حاج شهباز خان در سال ۱۲۸۳ هجری شمسی ساخته شد . این اثر در تاریخ ۱۲ دی ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۰۴۹۵ به‌عنوان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این حمام تاریخی مانند بسیاری از حمام‌های دوره قاجاریه، شامل سربینه یا رخت‌ کن، گرم خانه و خزینه‌های آب سرد و گرم است و از تمام المان‌های معماری حمام‌های سنتی بهره برده است. سطوح داخل گنبدهای این حمام با استفاده از آهک بری به زیبایی مقرنس‌کاری شده‌اند. سربینه نیز به وسیله نقاشی‌های دیواری تزیین شده است. نقاشی‌های دیواری از دیگر تزیینات چشم‌نواز این حمام به شمار می‌آیند. طاق‌های فضای حمام از نوع طاق پنج و هفت و نحوه پوشش سقف به صورت گنبدی از نوع گنبد طاق چشمه است. امروزه این بنای تاریخی میزبان خانه خلاقیت صنایع دستی کرمانشاه است.

گوردخمه دکان داوود

219337

در ایران باستان خاک سپاری مرده ها در گوردخمه ها انجام می شد، گورهایی که امروز از مکان های تاریخی جالبی برای بازدید شده اند. در کرمانشاه گوردخمه ای به اسم دکان داوود وجود دارد که تاریخ دوستان زیادی را برای بازدید به این شهر می کشاند. قبل از اینکه درباره گوردخمه دکان داوود حرف بزنیم خوب است بدانید که گورخمه با دخمه فرق دارد دخمه جایی در بالای کوه بود که جسد مرده ها در آنجا قرار داده می شود تا توسط حیوانات و پرندگان از بین برود اما گوردخمه آرامگاهی اتاق مانند است که در دل صخره ها و کوه ها حفاری می شد و به اندازه کافی بزرگ بود تا بتوان در آن اشیایی را قرار داد و مراسمی برگزار کرد. گور دخمه‌های ایران برای سه دوره مادها، هخامنشیان و پس از هخامنشیان هستند، در ایران فقط یک گوردخمه در تپه حسنلو است که برای دوره قبل از مادهاست. گور دخمه ها از نظر نمای بیرون سه دسته هستند: گوردخمه هایی که نمای ورودی آن ها ستون آزاد دارد، گوردخمه هایی که  در دوطرف نمای ورودی آنها دو نیم ستون تزئینی حفاری شده، گوردخمه های ساده که هیچ ستون یا نیم ستونی ندارند. برای رسیدن به این گور دخمه‌ تاریخی باید به ۳ کیلومتری جنوب شرقی سر پل ذهاب در ابتدای جاده انزل و در فاصله حدود ۱۰۰ متری از جاده اصلی کرمانشاه به سرپل ذهاب بروید. اینکه قدمت این گوردخمه به چه زمانی برمی گردد دقیقا معلوم نیست عده ای آن را برای دوران مادها می دانند و معتقدند که گوردخمه داوود مقبره‌ آخرین پادشاه مادها یعنی ایشتوویگو است که کوروش بزرگ او را از سلطنت برکنار کرد.

اما تحقیقات جدید این نظریه را اشتباه می داند و می گوید قدمت این گوردخمه برای دوران هخامنشیان است و این احتمال وجود دارد که نقش برجسته‌ آن برای دوره‌ سلوکیان باشد. چون مقبره همه پادشاهان هخامنشی در پاسارگاد و تخت جمشید قرار دارد، این گور دخمه برای پادشاه هخامنشی ضحاک است که پدربزرگ مادری کوروش بود. بر اساس گفته ها، در زیر این گوردخمه نقش نوه‌ ضحاک وجود دارد که در حال دعا برای آمرزیده شدن پدربزرگش است. اهل حق یا یارسان این گوردخمه را متبرک می دانستند و در روزهایی از سال در کنار آن مراسمی ویژه برگزار می کردند. گوردخمه دکان داوود در جلو ایوانی دارد که طولش در قسمت جلوی آن ۶۰/۹ متر و در قسمت عقب ۳۲/۹ متر است و ارتفاعش ۶۰/۲ متر و پهنای آن ۹۵/۱ متر می باشد. دو طرف ورودی مقبره  ستون‌هایی وجود دارد که فقط سرستون و پایه‌اش به جای مانده است. در دیوار عقبی ایوان، ورودی با ابعاد ۱ در ۱/۵ متر به چشم می خورد که به اتاقی به طول ۸۳/۲ به عرض ۳۱/۲ و به ارتفاع ۱۸/۲  متری می ‌رسد. در دیوارهای این اتاق ۵ طاقچه می بینید که محلی برای قرار دادن نذورات است، سقف اتاق برخلاف سقف مسطح ایوان جلو به شکل هلالی ساخته شده و در گوشه‌ای از آن هم یک قبر بیضی شکل با عمق ۷۰ سانتی‌ متر به چشم می خورد. در ۸ متر پایین‌ تر از گوردخمه قاب مستطیل شکلی روی یک قاب قدیمی ‌تر کنده کاری شده که در آن شخصی به حالت نیمرخ ایستاده، لباسی بلند پوشیده و یک دستش را برای نیایش بالا برده است.