کاخ سلیمانیه کرج
کاخ سلیمانیه عمارتی است که بوی خانه میدهد. پلههای فیروزهای رنگش، پنجرههای بلند و نورگیر و اتاقهای تو در تو یادگاری از زندگی در گذشته هستند. کاخ سلیمانیه در محدوده مرکزی شهر قدیم کرج استان البرز و حدفاصل بلوارهای شهید چمران و امامزاده حسن، در محل کنونی دانشکده کشاورزی بنا شده است. این بنا در بین سالهای ۱۲۲۵ تا ۱۲۲۷ هجری قمری در دوران فتحعلیشاه قاجار، به فرمان یکی از پسران وی به نام سلیمانمیرزا، برای اقامت تابستانی در باغ بزرگی بنا شده است. این بنا توسط محمد حسین خان نظام الدوله اصفهانی (صدر اصفهانی) ساخته شده است. برای رسیدن به کاخ سلیمانیه ابتدا باید خود را به میدان امام حسین (ع) کرج برسانید. سپس وارد بلوار هفتم تیر شوید. پس از ورود به بلوار، ورودی کاخ در اولین کوچه از سمت راست به نام کوچه شهید کیانپور، جنب مدرسه استقلال واقع شده است.
معماری کاخ سلیمانیه : ساختمان کاخ سلیمانیه بنایی است آجری، متقارن و کشیده به نسبت پنج به یک با سقف شیروانی و دارای تمامی مشخصهها و مولفههای سبک معماری دوران قاجار که میتوان آن را از جمله سادهترین، زیباترین و با احساسترین ساختمانهای دوران خود دانست. تالارها، ارسیها، نقاشیها، آیینهکاریها، قوسهای نیم دایره نما، سقف شیروانی، تناسبات نما و نقشه، دواشکوبه (طبقه) بودن آن، همگی از جمله خصوصیات بارز کاخ سلیمانیه بوده که در ترکیب نهایی و بسیار ساده خود و در کنار مجموعه ساختمانها و باغ پیرامونی، منجر به شکلگیری ساختمانی دوستداشتنی، با هویت و صمیمی شده است. این ساختمان از آجر و خشت با تیرها و مهاربندهای چوبی ساخته شده است. تالارها و فضاهای داخلی از انواع تزئینات، شامل نقاشیهای دیواری بزرگ و آینهکاریها با سقف چوبی و همچنین تزئینات گچی اندود شده و نمای بیرونی ساختمان دارای قابهای آجری، جرزها اندود گچ و خاک و اندکی نقش و نگار دارد.
تزئینات بنا : در تالار این بنا، دو نقاشی از عبداللهخان نقاشباشی روی دیوارها کشیده شده که یکی تصویر آقا محمدخان و دیگری تصویر فتحعلیشاه و اطرافیانشان است. ساختمان کاخ آجری است و نمای آن تزیینات ویژهای ندارد. بنای این کاخ روی پیلوت ساخته شده که در زمان خود نوعی نوآوری به شمار میرود. در شرق ساختمان کاخ برجی در پنج طبقه ساخته شده بوده که هماکنون تنها ویرانههای طبقه همکف آن باقیمانده است.
کاخ سلیمانیه چگونه نامگذاری شد؟ یکی از پسران فتحعلی شاه که سلیمان میرزا نام داشت، فرمانروای منطقه کرج بوده و این قصر هم مقر اقامت او بوده است. بنابراین، طبیعی است که نام او بر روی این قصر گذاشته شود.صدر اصفهانی، بانی آن نیز پدر زن سلیمان میرزا بوده است . علاوه بر این در یکی از تابلوهای نقاشی تالار اصلی کاخ، دریای تخت فتحعلیشاه تاریخ (سند ۱۲۲۸) خوانده میشود. میتوان احتمال داد که ساختمان بنای اولیه در سال ۱۲۲۵ آغاز شده ودر سال ۱۲۲۷ فتحعلیشاه دستور تکمیل و گسترش این مجموعه را داده است که با این حساب در این سال بنای اصلی (کاخ ) به بنای اولیه الحاق شده است و در سال ۱۲۲۸ ه.ق با تکمیل تزیینات داخلی به پایان رسیده است. کاخ سلیمانیه از جاهای دیدنی کرج به شمار میرود و در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۲۷ با شماره ثبت ۳۷۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این کاخ زیبا که هم اکنون در محدوده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران قرار دارد تبدیل به یکی از منحصربهفردترین موزههای جانورشناسی کشور شده است که دارای مجموعه جالبی از گروههای مختلف جانوری شامل پستانداران، پرندگان، خزندگان، آبزیان خصوصاً حشرات و گونههای زیانآور و یا مفید کشاورزی را در خود جای داده و در کنار آن روشهای مبارزه با حشرات نیز به نمایش گذاشته شده است. برای نمونه میتوان به نگهداری زرافه ششمتری، مورچهخوار، ببر، مار بوآ و کانگورو به صورت تاکسیدرمی در این موزه اشاره کرد.