روستا
ماسوله
نمایی زیبا از خانههای پلکانی، بالکنهای مزین به گلهای شمعدانی، جنگلهای بکر و سرسبز، آبشارهای خروشان و کوههای بلند، از آن دسته مناظری است که قطعا شما را عاشق خود خواهد کرد. آب و هوای مطبوع، مردم خونگرم و مهماننواز، غذاهای باکیفیت و فضای رویایی شهر ماسوله گیلان، آنقدر جذاب است که شما را بارها و بارها بهسمت خود خواهد کشاند. ماسوله در ۳۰ مرداد سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی بهعنوان میراث فرهنگی و طبیعی و اولین شهر تاریخی زنده کشور بهصورت یک مجموعه کامل به ثبت رسید. در حال حاضر، ماسوله زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همچنین اداره محیط زیست استان قرار دارد و خوشبختانه بهخوبی از آن مراقبت میشود. شهر ماسوله در جنوب غربی استان گیلان و در فاصله ۶۰ کیلومتری شهر رشت در بخش سردار جنگل فومن واقع شده است. ماسوله با شهر فومن تنها ۳۵ کیلومتر و با شهر ماکلوان، حدود ۲۰ کیلومتر فاصله دارد. این شهر از سمت شمال به شهرستان ماسال، از سمت جنوب به طارم علیا در استان زنجان، از سمت شرق به جلگه شهر فومن و از سمت غرب به شهرستان خلخال در استان اردبیل میرسد. فاصله مرکز ماسوله تا مرز استان زنجان حدود ۲ کیلومتر و تا محدوده استان اردبیل یعنی منطقه گیلوان، حدود ۱۰ کیلومتر است. شهر کنونی ماسوله در مختصات جغرافیایی با طول ۴۸ درجه و ۵۹ دقیقه شرقی و عرض ۳۷ درجه و ۹ دقیقه شمالی در دل رشته کوههایی زیبا و بیبدیل قرار دارد. وسعت شهر فعلی ماسوله، معادل ۱۰۰ هکتار است و از سه جهت شمال، جنوب و غرب به کوهها و از طرف شرق بر درههای سرسبز اشراف دارد. ارتفاع ماسوله از سطح دریاهای آزاد، ۱,۰۵۰ متر است. جالب است بدانید که بهدلیل پلکانی بودن این بافت مسکونی، بین پایینترین و بالاترین نقطه آن حدود ۱۲۰ متر اختلاف ارتفاع وجود دارد. اطراف ماسوله، پوشیده از جنگل است و راه اصلی ارتباطی آن، جاده فومن است.
ماسوله گیلان از جاهای دیدنی فومن و شهری سنتی و قدیمی است که با وجود خانههای زردرنگ در پسزمینه سبز جنگل و کوههای خوشرنگ در دنیایی مهآلود، بیشتر شبیه به یک تابلو نقاشی یا کارت پستال است. ماسوله یکی از معدود شهرهای بدون وسیله نقلیه موتوری در دنیا است که با کوچه باغهای باریک و پلهپله، تردد هرگونه وسایل نقلیه را غیرممکن کرده است. اگر بهدنبال فرار از شلوغی شهر هستید، به ماسوله پناه ببرید؛ شهری که هر روز صبح با آواز خروسها و بوی مطبوع نان محلی بیدار میشود. در سفر به ماسوله گیلان طوری برنامهریزی کنید که حداقل یک شب در این شهر اقامت داشته باشید؛ زیرا پیادهروی شبانه و تجربه قدم زدن در صبحگاه مهآلود ماسوله بهقدری فوقالعاده است که نباید بهسادگی از آن غافل شوید. ماسوله، بدون شک یکی از بهترین مناطق ایران برای خستگی در کردن و پناه بردن به طبیعت است. شما در ماسوله بهمحض بیرون آمدن از در اقامتگاه خود، حس میکنید که به یک قرن پیش و به دل یک روستای تاریخی سفر کردهاید.
تاریخچه ماسوله : ماسوله، منطقهای مسکونی با قدمتی از ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ سال است. ماسوله قدیم که با نام «کهنه ماسوله» نیز شناخته میشود، در فاصله پنج کیلومتری غرب جاده ماسوله به خلخال و ۶ کیلومتری شمال غرب شهر فعلی ماسوله قرار گرفته است و سکونتگاه اولیه و قدیمی اهالی این شهر بوده است. نخستین کاوشهای باستانی در این محوطه توسط هیئت پژوهشکده باستانشناسی سازمان میراث فرهنگی استان گیلان از شهرستان فومن در شهریور ماه ۱۳۷۴ انجام شد. یافتههای باستانشناسان از معادن آهن و کورههای ذوب فلزات نشان داد که کهنه ماسوله در قرن پنجم تا هشتم هجری از مراکز مهم ایران در زمینه فلزکاری به شمار میرفته است. یکی از کشفیات گروه باستانشناسی، سفالهای آبدار با رنگهای متنوع، متعلق به دوره سلجوقی بود که اهمیت و اعتبار تاریخی این شهر را نشان میدهند. پس از این کشفیات، کهنه ماسوله در شهریور سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. دلیل کوچ اهالی ماسوله از کهنه ماسوله به شهر فعلی، به نظر زلزلهای بزرگ در سال ۸۹۰ هجری قمری بوده است. البته طبق روایتی دیگر، همهگیری بیماری طاعون در سال ۹۴۳ هجری قمری، دلیل اصلی کوچ مردم بوده است. بنابراین، شهر فعلی ماسوله از قرن هشتم هجری (قرن چهاردهم میلادی)، محل زندگی اهالی کهنه ماسوله و دیگر نقاط مختلف ایران بوده است. از تحولات معاصر در ماسوله فعلی میتوان به تاسیس کتابخانه عمومی ماسوله با هزار جلد کتاب خطی در سال ۱۲۸۹، تاسیس نخستین مدرسه دولتی در سال ۱۲۹۳، رویارویی قوای جنگل با قوای روس در جریان اشغال ایران در جنگ جهانی اول در بهمن ۱۲۹۴، تاسیس اداره پست در سال ۱۲۹۵، تاسیس شهرداری در سال ۱۳۱۱، تعطیلی شهرداری در سال ۱۳۱۸ (شروع مجدد در سال ۱۳۴۱) و راهاندازی تلفن در سال ۱۳۱۶ اشاره کرد. اهالی ماسوله نقش مهمی در تاریخ جنبش جنگل در برابر تهاجم روسیه و بریتانیا به عهده داشتهاند. ماسولهایها به قوای جنگل کمک میکردند و عدهای مانند شهید باباغلامعلی در کنار آنها میجنگیدند. پس از احداث جاده ارتباطی جدید بین گیلان و آذربایجان، جنگ جهانی دوم و هرج و مرج ناشی از آن و قحطی ۱۳۲۰، ماسوله بیشتر جمعیت خود را از دست داد و کاروانسراهای شاهراه ارتباطی شمال و آذربایجان و همچنین بازار داد و ستد، صنایع فلزی و چرم ماسوله از رونق افتادند. ماسوله زمانی نقطه اتصال زنجان، گیلان و آذربایجان بود؛ اما احداث جاده جدید، ماسوله را به انزوا کشاند. به همین دلیل، بسیاری از مردم ثروتمند ماسوله به پایتخت، سایر شهرهای بزرگ و خارج از کشور مهاجرت کردند.
نحوه پیدایش ماسوله : یکی از فرضیههای شکلگیری شهر ماسوله به قرن سوم هجری قمری برمیگردد؛ زمانی که «آقاسید جمال الدین اشرف» در حال فرار از طارم بود و «عون بن محمد بن علی»، یکی از همراهان مجروح او به این منطقه پناه آورد. وی قبل از مرگ از چوپانی درخواست کرد تا او را در همین محل به خاک بسپارد. گفته میشود پس از خاکسپاری عون بن محمد بن علی، چوپانها کم کم گرد مزار او جمع شدند و در گذر زمان، خانهها و بناهایی در آنجا ساختند و کهنه ماسوله بهتدریج شکل گرفت. برخی نیز بر این باور هستند که پس از مرگ «سالوک معلم» بههمراه دو تن از شاگردانش به نامهای «عین علی» و «زین علی» که از مبلغین دین اسلام بودند، مردم گرد مزار آنها جمع شدند و کهنه ماسوله را شکل دادند. ماسوله در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار، تحت اختیار ارتش بود و وظیفه ساخت گلوله برای توپخانه ایران را به عهده داشت. در زمان «رابینو»، سرکنسول دولت بریتانیای کبیر در شهر رشت در اوایل قرن بیستم، ماسوله دارای ۵ محله، دو یا سه کاروانسرا، دو حمام و بازاری با ۴۰۰ دکان بود که در زمستانها خالی میماندند.
وجه تسمیه ماسوله : نام شهر ماسوله با تلفظ اصلی «موسلاه» (Mooslah) به زبان تالشی از قرن هشتم و نهم هجری به بعد به همین صورت کنونی بوده است. برخی افراد نام شهر ماسوله را برگرفته از نام کوهی در جوار ماسوله به نام «ماهسالار» میدانند. این عده میگویند که نام این ناحیه در ابتدا «ماسالا» بوده است و بعدها به ماسوله تبدیل شده است. طبق روایتی دیگر، کلمه «ماسوله» از دو واژه «ماس» بهمعنای «کوه و مانع» و «اوله» بهمعنای «بلند» تشکیل شده است که در ترکیب با «های» تصغیر به مفهوم «مانند» آمده است. به همین علت میتوان نام ماسوله را «کوه بلند» و «کوه مانند» معنا کرد. در زبانهای سانسکریت و پهلوی، ماسوله بهمعنای «ماه کوچک» یا «سرزمین ماه کوچک» نیز است. طبق گفته برخی افراد نام ماسوله برگرفته از «موصل»، شهری در اقلیم کردستان است. این عده اعتقاد دارند که اهالی ماسوله در ابتدا کرد بودهاند و آیین آنها ایزدی بوده است. البته این روایت، پشتوانه تاریخی محکمی ندارد و بسیاری از پژوهشگران، آن را یک تعبیر سطحی میدانند. با توجه به شباهت نام ماسوله به نام «ماسال» (شهری در نزدیکی ماسوله) و روستایی به نام «ماسوله خانی» در شهرستان ماسال و همچنین «کهنه ماسوله» در زبان تالشی، میتوان با قطعیت گفت که مردم ماسوله از کهنه ماسوله به شهر فعلی ماسوله در قرن هشتم هجری نقل مکان کردهاند.
معماری ماسوله : معماری ماسوله، متعلق به دوران زندیه است و مانند بسیاری از یگر نقاط کوهپایهای کشورمان بهصورت پلکانی ساخته شده است. از روستاها و شهرهای پلکانی ایران میتوان به روستای کنگ در خراسان رضوی، اورامان در کردستان، کزج در اردبیل و وفس در استان مرکزی اشاره کرد. ماسوله به فراخور آب و هوا، شیب زمین، برای دفاع راحتتر در برابر غارتگران و البته برخورداری از معماران متبحر بهصورت زنجیروار ساخته شده است. مصالح استفاده شده در خانههای پلکانی ماسوله، چوب، سنگ و خشت است. این خانهها معمولا دو طبقه هستند و خانه یک طبقه یا سه طبقه کمتر در این شهر دیده میشود. دالان، سیاهچال، انبار، پلههای بلندی که ارتباط طبقه همکف و طبقه دوم را میسر میکنند، پشن (توالت)، چغم (اتاق نسبتا بزرگ برای پذیرایی از مهمان)، نشیمنگاه دائمی ساکنان خانه که اتاق کوچکتری نسبت به هال است، «سومه» (مقر زمستانی خانواده) و تالار که ایوان کوچکی را شامل میشود، از جمله بخشهای اصلی یک خانه در ماسوله هستند. بهطور کلی هر خانه ماسوله از دو قسمت تشکیل میشود؛ قسمت زمستانی و قسمت تابستانی. قسمت زمستانی که در زبان محلی با عنوان «سومه» شناخته میشود، اتاق کوچکی است که در عقب خانه قرار دارد و نور چندانی به آن نمیتابد. تنها نقطه نورگیر این اتاق کوچک، «لون» نام دارد. در وسط قسمت زمستانی خانههای ماسوله، یک کوره برای آشپزی و درست کردن غذا و البته تامین گرما تعبیه شده است. شما همچنین در این بخش از خانه با طاقچههایی روبهرو میشوید که روی آنها ظروف چینی و مسی چیده شدهاند. قسمت تابستاننشین یا «اتاق پیشخوان»، دارای پنجرههای ارسی چوبی مزین به شیشههای زیبا و رنگارنگ و چند طاقچه جانبی برای ظروف و وسایل است. از این بخش خانه تنها در فصل تابستان استفاده میشود. در برخی از خانههای ماسوله، علاوه بر قسمت تابستاننشین، اتاقکی روی بام ساخته شده است که در زبان محلی به آن، «برج» میگویند. بام خانههای ماسوله متمایل به کوه ساخته میشوند و قسمت پیشین منازل بر عقب آنها مسلط است. در ساخت خانههای ماسوله از معماری برونگرا استفاده شده است. در این سبک از معماری، خانهها تا حد امکان در ارتفاع ساخته میشوند و از دو یا چهار جهت باز هستند. وجود بالکنها و پنجرههای بزرگ در خانههای ماسوله، نشانی از استفاده از معماری برونگرا هستند. شهر ماسوله دارای زمستانهای بسیار سرد و تابستانهای معتدل است و به همین دلیل، خانهها را در بخش جنوبی ساختهاند تا بیشترین میزان تابش آفتاب و گرمایش را در فصول سرد سال داشته باشند. خانههای ماسوله روی یک تکه سنگ یکپارچه ساخته شدهاند که در درون آنها، منابع طبیعی آب وجود دارد. معماران به همین دلیل، به این سنگهای یکپارچه آسیب نمیرسانند و آنها را نمیشکنند. برای عایق حرارتی و رطوبت خانهها از نوعی خاک خاکستری رنگ استفاده شده است که هر چقدر بیشتر پا بخورد، به عایق با کیفیتتری تبدیل خواهد شد. نام این خاک، «فوش» است و استفاده از بام خانهها بهعنوان مسیر عبور و مرور به هرچه بیشتر عایق کردن سقف خانهها کمک شایانی میکند. جالب است بدانید که پس از ثبت ماسوله بهعنوان میراث فرهنگی و طبیعی، سازمان میراث فرهنگی و سازمان حفاظت از محیط زیست اجازه ساختوساز و توسعه شهر را ندادند و به همین علت، سفر به شهر پلکانی ماسوله، همچون سفری به قعر تاریخ میماند. این شهر در حال حاضر در برابر مشکلانی مانند ریزش سنگ، سیل، رانش زمین، زمینلرزه، تصرف بهمنظور توسعه عمرانی و انسانی و تخریب حفاظت میشود و در صف انتظار جهت ثبت بهعنوان میراث جهانی یونسکو برای حفاظت بیشتر قرار دارد.
ماسوله دارای ۴ محله اصلی به نامهای «خانه بر» (خونَ وَر)، «مسجدبر» (مَزَ وَر)، «کِی سَر» شامل «کَفا کِی سَر» و «بِنَ کِی سر» و «اسد محله» (اَسَ مَل) و بازاری چهار طبقه است. بیش از ۳۵۰ واحد مسکونی در ماسوله وجود دارند. جالب است بدانید که تنها یک صد سال پیش، تعداد واحدهای مسکونی ماسوله، ۶۰۰ واحد بوده است. بیش از ۱۲۰ واحد تجاری در بازار ماسوله، بیش از چهار کاروانسرا، دو حمام خزینه دار، بیش از ۳۳ چشمه عمومی (خونی)، ۱۰ مسجد و پنج امامزاده نیز در ماسوله وجود دارد. در سالهای گذشته چهار پل چوبی روی رودخانه احداث شدند که مهمترین و پرکاربردترین آنها، پل بنا علی و پل حاجی محمدحسن هستند.
آب و هوای ماسوله :ماسوله با هوایی مهآلود و آکنده از عطر دلنشین بابونه و گلپر و با آب و هوایی کوهستانی، با بهارهای سرزنده و آکنده از ابرهای بارانزا، تابستانهایی معتدل و خنک، پاییزی به هفت رنگ رنگینکمان و زمستانهایی سرد و برفی شناخته میشود. ماسوله بیش از یک ماه سال در یخبندان شدید به سر میبرد. بیشتر روزها هوا ابری و مهآلود است و همین امر، زیباییهای ماسوله را دو چندان میکند. رطوبت نسبتا بالایی بهعلت بارش برف و باران بسیار در ماسوله احساس میشود، اما این رطوبت بهعلت خنکی هوا، نهتنها آزاردهنده نیست، بلکه بسیار دلچسب است. ماسوله بیش از یک صد روز مهآلود دارد و متوسط دمای سالانه، حدود ۱۲ درجه سانتیگراد است.
کلبه وحشت انزلی
به داستانهای ترسناک باور دارید؟ بسیاری از افراد عاشق ماجراجویی و کاوش در مکانهای ترسناک و رعبآور هستند. شاید تاکنون نام کلبه وحشت انزلی به گوشتان نخورده باشد؛ اما باید بدانید که این مکان مخوف در دل جنگلی در نزدیکی صومعهسرا و بندر انزلی به باور بسیاری، محلی نفرین شده و ترسناک است. استان گیلان، یکی از قدیمیترین مناطق ایران با طبیعتی بکر و دوستداشتنی است که بسیاری از مناطق آن تاکنون مورد کاوش و تحقیق قرار نگرفته است. جاذبههای طبیعی و تاریخی گیلان، هر سال هزاران گردشگر را بهسمت خود میکشانند. سفر به این منطقه شمالی با وجود انواع دیدنیها یکی از بهترین تجربیاتی است که میتوان کسب کرد. پس با کجارو همراه باشید تا داستانهای ترسناک کلبه وحشت انزلی، از مرز واقعیت تا خیال را با هم بررسی کنیم. تجربه وحشت و دلهره در جنگل، کوهستان، کلبه و خانههای تسخیرشده، یکی از محبوبترین جاذبههایی است که بسیاری از ماجراجویان را ترغیب به سفر میکند. در این میان، برخی از افراد در حال انکار هستند؛ در حالی که برخی دیگر برای یافتن واقعیت بهسمت این مکانها میروند تا راز آنها را کشف کنند. شما از کدام دسته از افراد هستید؟ آیا دوست دارید به کلبه وحشتی بروید که گفته میشود چند نفر در آن جان خود را از دست دادهاند و چند نفر هم تا آخر عمر دیوانه شدهاند؟ کلبه وحشت انزلی از جاهای دیدنی بندر انزلی است و در دل جنگل هفت دغنان قرار دارد. روستا یا منطقه تاریخی هفت دغنان، در ۲۵ کیلومتری غرب صومعهسرا، در بخش مرکزی دهستان ضیابر و روستای بهمبر و در نزدیکی بندر انزلی در استان گیلان واقع شده است. جنگل هفت دغنان نیز در نزدیکی روستای هفت دغنان قرار دارد که علاوه بر زیبایی، بسیار رعبآور و ترسناک است و هر کسی جرات ندارد در آن پای بگذارد. محلیهای این منطقه، صداهای زیادی را از این جنگل شنیدهاند و طبق گفته آنها، بهتر است تا شب نشده این منطقه را ترک کنید. البته اگر برای تجربه ترس و دلهره به این جنگل سفر کردهاید، راه خود را بهسمت بخش شرقی روستا کج کنید، جایی که هوا بهیکباره سنگینتر میشود و حضور کلبهای دو طبقه، متروکه و پرماجرا فضا را حتی سنگینتر هم میکند؛ مکانی که افسانههای محلی بسیاری در مورد آن وجود دارد. طبق تجربه بسیاری از افراد، این جنگل باشکوه در طول شب، تبدیل به یکی از ترسناکترین و دلهرهآورترین نقاط کره زمین میشود و صداهای عجیبی در آن به گوش میرسد؛ اما واقعا چه اتفاقات ترسناکی در کلبه وحشت انزلی اتفاق افتاده است؟
تاریخچه کلبه وحشت انزلی : یکی از مشهورترین داستانهای ترسناک اتفاق افتاده در کلبه وحشت انزلی به حدود ۴۴ سال پیش، یعنی سال ۱۳۶۵ برمیگردد، زمانی که چهار پسر جوان تصمیم میگیرند یک شب را در کلبه وحشت انزلی بگذرانند. اهالی آن منطقه سعی کردند تا آنها را از این تصمیم منصرف کنند؛ اما پسرهای جوان به آنها میگویند که این شایعات دروغی بیش نیست و برای اثبات این حرفشان حاضر هستند که شب را تا صبح در کلبه وحشت انزلی بمانند و صبح برای اهالی روستا تعریف کنند که هیچ اتفاق مرموز یا عجیب و غریبی برای آنها نیفتاده است. برخی از اهالی روستا منتظر بودند تا صبح شود و بلاخره راز کلبه وحشت انزلی مشخص شود؛ اما شب هنگام، دو نفر از این چهار پسر به دلایلی نامعلوم از کلبه وحشت انزلی فرار میکنند، در حالی که دو نفر دیگر در کلبه باقی میمانند. متاسفانه سرنوشت دو نفری که آن شب در کلبه میمانند، بسیار غمانگیز است. گفته میشود که یکی از آنها در کلبه از ترس، جان خود را از دست میدهد و سکته قلبی میکند و نفر دوم نیز به جنون دچار میشود و هرگز به حالت عادی برنمیگردد. طبق گفته محلیها پس از این ماجرا برای ماهها درب خانه وحشت انزلی پلمپ شد و دیگر هیچ فردی جرات رفتن به آنجا و بازدید از این کلبه شوم را، حتی در روز، نداشت. مردم آن منطقه سعی میکردند که از اطراف خانه هم رد نشوند و پس از مدتی، در جنگل نیز تردد نمیکردند. دیری نپایید که داستان هولناک و مرموز دیگری در این منطقه اتفاق افتاد. درست ۴ سال بعد از حادثه سال ۱۳۶۵، سه دختر مسافر که به روستای هفت دغنان آمده بودند، تصمیم میگیرند که یک شب را در کلبه وحشت انزلی بگذرانند. آنها شایعاتی راجع به مرگ و داستان پسرهای دانشجو و همچنین نحس بودن این کلبه از گذشته شنیده بودند و قصد داشتند تا به این حرف و حدیثها پایان دهند. آنها بهطور پنهانی و بدون اطلاع به هیچ کسی از درب پشتی کلبه وارد آن شدند و تصمیم گرفتند تا شب را در آنجا بمانند. آنها میخواستند با این کار به همه ثابت کنند که در این کلبه، هیچ اتفاق مرموز و ترسناکی اتفاق نخواهد افتاد. از آنجا که هیچکس در روستا از تصمیم این سه دختر مطلع نبود، کسی هم در صبح آن شب شوم در انتظار آنها نبود. دو روز پس از رفتن آن سه دختر به کلبه وحشت انزلی، محلیهای آن منطقه یکی از آنها را در فاصله حدود ۳۰۰ متری کلبه پیدا کردند. دختر بیچاره در تنه یک درخت مخفی شده بود. او آنقدر ترسیده بود و شوکه شده بود که حتی نمیتوانست حرف بزند. وی مدام بهسمت خانه اشاره می کرد و از ترس میلرزید. محلیها تصمیم میگیرند که پلمپ درب کلبه را بشکنند و وارد آن شوند تا از سرنوشت دو دختر دیگر اطلاعی به دست آورند که متاسفانه با اجساد آنها مواجه میشوند. پزشکی قانونی علت مرگ هر دوی آنها را سکته قلبی و مرگ آنی تشخیص داد. طبق گفتههای شاهدان ماجرا، چشم هر دو دختر به نقطه مشخصی خیره شده و باز مانده بود. دختری که موفق شده بود فرار کند نیز پس از چهار روز، خودکشی میکند و جان خود را از دست میدهد. پلیس محلی پس از این اتفاق، کلبه را تخلیه میکند و تحت تدابیر امنیتی قرار میدهد. گفته میشود از آن زمان به بعد هیچ کس اجازه ندارد که به کلبه وحشت نزدیک شود یا از آن دیدن کند. داستانها و روایتهای موجود از کلبه وحشت انزلی بسیار دور از ذهن به نظر میرسند؛ اما برخی از محلیها باور دارند که این حرفها واقعی است. البته باید بدانید که هیچ سند یا شواهد موثقی برای اثبات داستانهای ترسناک کلبه وحشت انزلی وجود ندارد.
راز کلبه وحشت انزلی از افسانه تا واقعیت : یکی از دلایل شهرت کلبه وحشت انزلی داستانی بوده که از گذشته در بین مردم دهان به دهان چرخیده است. داستانی که طبق آن، هر کس بتواند تنها یک شب را در این کلبه سپری کند و زنده بماند، ثروتمند و پولدار خواهد شد. کلبه وحشت، مکانی وهمآلود است و شاید به همین علت، افراد بسیاری تصور میکردند که اگر بتوانند در آنجا بمانند، موجودات فرا انسانی به آنها ثروت میدهند. روایات ترسناکی که درباره کلبه وحشت انزلی گفته میشود، در مکانی در اطراف روستای هفت دغنان و در نزدیکی انزلی اتفاق افتاده است. برای رسیدن به این روستا باید به صومعهسرا در استان گیلان بروید و از آنجا ۲۵ کیلومتر بهسمت غرب برانید؛ اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید در حال حاضر هیچ کلبهای در جنگل هفت دغنان وجود ندارد و اهالی این روستا منکر این داستانهای ترسناک میشوند و طبق گفته آنها در روستای هفت دغنان از اول هم هیچ کلبهای وجود نداشته است. در حال حاضر، یک کلبه متروکه در روستای رینه در نزدیکی پونل و در فاصله ۳۵ کیلومتری غرب صومعهسرا وجود دارد که به باور بسیاری از افراد، این کلبه همان کلبه وحشت انزلی است. کلبه متروکه روستای رینه در گذشته محل زندگی بانویی به نام عزتالملوک ساسانی، رییس قبیله تالش بوده است. عزت الملوک فردی ثروتمند، ماهر و توانا بوده است و در گذشته او را با عنوان «ملکه جنگل» میشناختند. سالها از زندگی عزت الملوک ساسانی در کلبه وحشت انزلی میگذرد و متاسفانه از این ملک تاریخی چیزی بهجز یک بنای مخروبه باقی نمانده است. این کلبه با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال، کماکان مکانی پر رمز و راز است که واقعیت اتفاقات رخ داده در آن مشخص نشده است. خانه تاریخی عزت الملوک ساسانی در دامان طبیعت و محیطی کاملا ییلاقی، مکانی بسیار باشکوه و زیبا است.
فیلم ترسناک کلبه وحشت انزلی : داستانها و شایعات درباره کلبه وحشت انزلی موجب شد تا تیم «انزلی پرس» بهدنبال پاسخ سوالهای بیشمار در مورد این منطقه مرموز برود و ضمن بازدید از کلبه وحشت انزلی با اهالی هر دو روستای هفت دغنان و رینه مصاحبه کند. در ادامه شما را به تماشای ویدئوی مربوط به این تحقیق دعوت میکنیم. عزت الملوک ساسانی در بین گیلانیها از احترام و محبوبیت بالایی برخوردار بوده است. گفته میشود این بانو در سوارکاری و تیراندازی، تبحر بسیاری داشته است. او که از رهبران ایل تالش بوده است، از سال ۱۳۱۵ تا چند دهه بعد در عمارتی در روستای رینه در نزدیکی پونل اقامت داشته است؛ عمارتی با معماری منحصربهفرد که هماکنون در آستانه ویرانی کامل است. عمارت عزت الملوک ساسانی، یکی از آثار ملی ثبت شده کشور است.
روستای سر آقا سید
روستای سر آقا سید کوهرنگ از زیباترین جاذبههای طبیعی در استان چهار محال و بختیاری است که در میان کوهستانهای سرسبز زاگرس قرار دارد. معماری پلکانی، پوشش اصیل و سنتی مردم، آداب و رسوم خاص و طبیعت بکر و تماشایی از برجستهترین ویژگیهای روستای سر آقا سید هستند. در طول سالهای اخیر بهدلیل استقبال طبیعت گردان از این منطقه، گردشگران زیادی با این روستا آشنا شدهاند و گردشگران خارجی نیز به این منطقه سفر کردهاند. روستای سر آقا سید از زیباترین جاهای دیدنی چهار محال و بختیاری است که هنوز بکر و دست نخورده مانده است. این روستا امکانات محدودی دارد و یکی از بهترین گزینهها برای علاقهمندان سفر به مناطق روستایی دنج و خلوت به شمار میرود. در فصلهای سرد سال جمعیت روستای سر آقا سید کاهش مییابد و در طول فصلهای گرم گردشگران زیادی به این منطقه میروند. عشایر بختیاری نیز در ۶ ماه نخست سال به اطراف این روستا کوچ میکنند. روستای سر آقا سید در بخش مرکزی دهستان میانکوه در استان چهار محال و بختیاری قرار دارد. این دهستان در شهرستان کوهرنگ و در فاصله ۱۳۵ کیلومتری شمال غربی شهرکرد و ۴۵ کیلومتری «چلگرد» قرار دارد. اطراف این روستای تاریخی را زیباترین جاهای دیدنی استان چهار محال و بختیاری پوشاندهاند. شهرستان کوهرنگ از معروفترین نقاط این استان به شمار میرود و در طول سال از گردشگران زیادی میزبانی میکند. روستای سر آقا سید یکی از روستاهای کوهستانی ایران به شمار میرود و ساختاری پلکانی دارد. این روستا میان کوههای زردکوه بختیاری واقع شده است و شباهت زیادی به روستای ماسوله در استان گیلان دارد. به همین دلیل از آن با نام «ماسوله زاگرس» یاد میکنند؛ البته برخلاف روستای ماسوله، روستای سر آقا سید بین گردشگران چندان شناخته شده نیست و داخل این روستا رستوران و بازارچه سنتی وجود ندارد. شهرستان کوهرنگ در طول سالهای اخیر از طرف فرمانداری استان چهار محال و بختیاری بهعنوان یکی از قطبهای اصلی گردشگری در این استان معرفی شده است. این منطقه از مهمترین نواحی کوچ ییلاقی عشایر کشور ما نیز به شمار میرود و اگر در فصلهای بهار و تابستان به این منطقه سفر کنید، میتوانید چادرهای عشایر را بر دامنههای سرسبز زاگرس ببینید. با وجود ظرفیتهای برجسته گردشگری در این منطقه ساکنان روستای سر آقا سید امکانات محدودی دارند و به همین دلیل به سنتیترین روشها زندگی خود را میگذرانند. کودکان و نوجوانان این روستا تنها میتوانند تا پایان مقطع راهنمایی را در روستا بگذرانند و برای ادامه تحصیل در مقطع دبیرستان باید به روستاها و شهرهای اطراف بروند. در این روستا تنها انرژی برق وجود دارد و برای گرم کردن منازل و پختن غذا از روشهای سنتی استفاده میشود. اطراف روستای سر آقا سید را کوهستانهای انبوه پوشاندهاند و این روستا از شمال با کوه «کنگله»، از شمال شرقی با کوه «نرمه» و از جنوب با کوههای «وند» و «خیمه» احاطه میشود. تنها مسیر دسترسی به این روستا از شهر «چلگرد» میگذرد که در مرکز شهرستان کوهرنگ قرار دارد. برای رسیدن به شهرستان کوهرنگ ابتدا باید به استان چهار محال و بختیاری وارد شوید. این استان در مرکز ایران و نزدیک به شرق کشور ما قرار گرفته است. با توجه به محل سکونت خود و قرار داشتن شهرستان کوهرنگ در شمال غربی این استان، نزدیکترین مسیر به این شهرستان را انتخاب کنید.
مسیر دسترسی روستای سرآقاسید : مسیر دسترسی به روستای سر آقا سید از غرب شهر چلگرد آغاز میشود. فاصله این شهر تا روستای سر آقا سید در حدود ۵۰ کیلومتر است. در ابتدای مسیر این جاده به روستای «شیخ علیخان» خواهید رسید. پس از آن جاده آسفالت تمام میشود و ادامه مسیر را باید در جادهای خاکی و پرپیچوخم طی کنید. در طول این مسیر میتوانید از جاذبههای طبیعی زیبایی مانند «غار یخی چما» و «قله زردکوه» دیدن کنید. در مسیر چلگرد تا روستای سر آقا سید خودروهای محلی تردد میکنند و در صورت تمایل میتوانید ماشین خود را در شهر چلگرد پارک کنید و باماشینهای خطی بهسمت این روستا بروید. جاده خاکی روستای سر آقا سید تنها مسیر ارتباطی مردم این روستا با شهرها و روستاهای دیگر است که در سال ۱۳۶۳ ساخته شد. این جاده در طول فصلهای سرد بهدلیل یخ زدگی مسیر و احتمال بالای ریزش سنگ، مسدود میشود. روستای سر آقا سید از زیباترین مقاصد طبیعت گردی در استان چهار محال و بختیاری است که گردشگران زیادی را در طول سال جذب میکند. این روستا در محیطی کوهستانی در ارتفاعات زاگرس و کوه «هفت تنان» ساخته شده است. شواهدی در اطراف روستای سر آقا سید وجود دارند که بر اساس آنها کارشناسان قدمت این روستا را مربوط به دوره پارینه سنگی میدانند. به اعتقاد باستان شناسان روستای سر آقا سید مانند بسیاری از روستاهای کنده شده در دل کوه، از نخستین پناهگاههای انسان بوده است و قدمت آن به هزاران سال پیش میرسد. در حال حاضر تنها سند موجود از عمر روستای سر آقا سید شجره نامه امامزاه آن است که سکونت فردی به نام آقا عیسی بههمراه خویشاوندان او را بیش از ۶۰۰ سال پیش در این روستا را نشان میدهد. در روستای سر آقا سید هنوز معماری بومی به چشم میخورد و مردم این منطقه بهوسیله کشاورزی، دامداری و استخراج نمک امرار معاش میکنند. در طول سالیان اخیر رشد فعالیتهای گردشگری در این روستا سبب بهبود اقتصاد آن شده است. در حال حاضر مردم این روستا همه نیازمندیهای خود را از داخل آن تهیه میکنند و امکانات نسبی برای پذیرای از گردشگران نیز تدارک دیدهاند. بیش از ۶۰۰ سال پیش شخصی به نام آقا عیسی بههمراه خانواده و خویشاوندان خود در روستای سر آقا سید زندگی میکردند. در حال حاضر امامزاده آقا سید که محل دفن آقا عیسی است، در پایین دست این روستا قرار دارد و خانههای پلکانی این روستا مشرف به این مقبره قرار گرفتهاند. در گذشته عشایر و روستاییان به زیارت امامزاده آقا سید میرفتند و قصد آنها از سفر به این منطقه سر مزار آقا سید رفتن بود. بعضی از محلیان اعتقاد دارند که به همین دلیل به مرور زمان این روستا سر آقا سید نامیده شد. از طرف دیگر امامزاده آقا سید در جنوب روستا قرار دارد و خانهها در نقاط مرتفع و مشرف به آن واقع شدهاند. قرار داشتن خانههای روستا بالای سر این امامزاده دلیل دیگر نامگذاری این روستا است. هرکدام از محلیان این منطقه یکی از این روایتها را وجه تسمیه روستای سر آقا سید میدانند. این نام به مرور زمان به وجود آمده است و به همین دلیل نمیتوان بهطور قطع بر درستی هرکدام از روایتها پافشاری کرد. روستای سر آقا سید در منطقهای کوهستانی قرار دارد و ارتفاع بالای این منطقه سبب خنکی هوا در فصلهای گرم و یخبندان و سرمای شدید در فصلهای سرد میشود. سرمای هوا در فصلهای پاییز و زمستان تا حدی زیاد است که ساکنان این روستا را دچار مشکل میکند. با شروع بارشهای زمستانی ارتباط مردم روستای سر آقا سید با دیگر شهرها قطع میشود و تردد به این روستا و برعکس بهسختی امکانپذیر است. ساختار خانههای روستای سر آقا سید بهگونهای است که از نفوذ باد و هوای سرد به داخل آنها تا حد زیادی جلوگیری میکند. ارتفاع این روستا ۲۵۰۰ متر از سطح دریا است و یکی از بهترین ییلاقها برای عشایر بختیاری به شمار میرود. طبیعت روستای سر آقا سید بکر و دست نخورده است. در گوشه و کنار این روستا درختان بلوط و چنار به چشم میخورند. ساکنان این روستا از میوه درخت بلوط استفادههای زیادی میکنند. از دیگر درختان این روستا میتوان به گردو، بید و درختچههای محلی میلو با میوههای ریز و قرمز اشاره کرد. مردم روستای سر آقا سید عمر درختان گردوی اطراف روستا را بیش از ۳۰۰ سال میدانند. لابهلای کوههای این منطقه نیز درختچههای کوهی و گیاهان معطر و خوراکی مانند سماق، موسیر، قارچ، تره و کرفس کوهی به چشم می خورد.
معماری روستای سر آقا سید : یکی از برجستهترین ویژگیهای روستای سر آقا سید شکل معماری خانههای این روستا است. روستای سر آقا سید معماری پلکانی دارد و حیاط یک خانه، پشت بام خانه دیگر است. به این ترتیب خانههای این روستا بهشکل به هم پیوسته ساخته شدهاند و مصالح به کار رفته در این خانهها خشت خام، سنگ و چوب هستند. با این وجود خانههای این روستا استحکام زیادی دارند و دیوارهای پهن و درهای چوبی کوچک تا حدود زیادی از نفوذ سرمای زمستانی به داخل جلوگیری میکنند. امامزاده آقا سید در پایین دست روستا قرار دارد و در و پنجرههای خانهها رو به آن باز میشوند. به این ترتیب چشم انداز شمال و جنوب این روستا زیبا است و علاقهمندان به عکاسی را جذب میکند. نمای بیرونی و از بالای کوه روستای سر آقا سید نیز توجه بسیاری از عکاسان را به خود جلب کرده است. هنگام غروب با روشن شدن چراغ خانههای این روستا، زیبایی این منظره نیز دوچندان میشود. خانهها در روستای سر آقا سید به دو بخش مسکونی و محل نگهداری دام و طیور تقسیم میشوند. بخش مسکونی نیز شامل دو قسمت مهمانخانه و نشیمن است. گرچه در طول سالهای اخیر بخشهای زیادی از این روستا را بازسازی کردهاند، نمای کلی آن هنوز بافتی تاریخی و قدیمی دارد. متاسفانه در طول یک دهه گذشته دو بار خانههای روستای سر آقا سید طعمه حریق شدند و تعدادی از آنها بهطور کامل از بین رفتند.
فرهنگ و اعتقادات مردم روستای سر آقا سید : مردم روستای سر آقا سید از اقوام بختیاری کشور ما هستند که فرهنگ سنتی و اصیل خود را تا به امروز بهخوبی حفظ کردهاند. مردم این منطقه با گویش لری صحبت میکنند و لباس محلی میپوشند. پوشش متداول میان آقایان در روستای سر آقا سید پیراهن، شلوار دبیت، شال، چوقا و گیوه است و پوشش بانوان این روستا را نیز پیراهن بلند، شلوار، لچک، جلیقه، روسری مینا، کلنجه و انواع کت تشکیل میدهند. تعداد ساکنان این روستا در فصلهای گرم سال دو برابر آن در طول فصلهای پاییز و زمستان است. ساکنان روستای سر آقا سید بسیار مهماننواز هستند و از گردشگران داخلی و خارجی بهخوبی پذیرایی میکنند. بانوان روستای سر آقا سید هنوز غذا را روی آتش هیزم و نان را در تنورهای خانگی میپزند. مردان این روستا نیز به کشاورزی و دامپروری مشغول هستند و همزمان به استخراج نمک از حوضچههای نمک نزدیک روستای سر آقا سید میپردازند. بیشترین محصولات کشاورزی در این روستا شامل گندم و سیبزمینی میشود و فرآوردههای دامی، لبنی و نمک نیز از دیگر محصولات این روستا هستند. بانوان روستای سر آقا سید نیز دوشادوش مردان خود کار میکنند. بافت چادر شب از موی بز و انواع قالی، جاجیم و گلیم با نخ پشمی از صنایع دستی متداول در این روستا هستند. هنر موسیقی و رقص محلی در این روستا مانند سایر مناطق لرستان رونق زیادی دارد. ساکنان روستای سر آقا سید در مراسم و جشنهای مختلف به نواختن سرنا (ساز محلی لرستان)، خواندن آواز و رقصهای محلی میپردازند و هر مراسم آواز و رقص مخصوص به خود دارد. از معروفترین غذاهای روستای سر آقا سید میتوان به آش کاردین یا کارده، آش برگ، نان گلک و کباب بختیاری اشاره کرد. آش کاردین یکی از مهمترین غذاهای مردم این روستا است که با نوعی گیاه کوهی که در کوهستانهای اطراف میروید، دوغ، برنج و انواع ادویه پخته میشود. آش برگ را با خمیر محلی رشته شده، روغن حیوانی و حبوبات مختلف طبخ میکنند و خمیر نان گلک از میوه درخت بلوط تهیه میشود.
مردم روستای سر آقا سید به مراسم مذهبی و اعتقادات دینی پایبندی زیادی دارند. در امامزاده آقا سید مناسبتهای مذهبی باشکوه کامل برگزار میشوند و ماه رمضان و روزهای عزاداری ماه محرم در این روستا حال و هوای خاصی دارند. امامزاده سید آقا عیسی نیز میان ساکنان این روستا جایگاهی ویژه دارد و مردم احترام زیادی به آن میگذارند. بنا به اعتقاد مردم روستای سر آقا سید، با آمدن آقا سید عیسی به این روستا خشکسالی از بین رفته و برکت و خیر آمده است. مردم روستای سر آقا سید علم داخل امامزاده را متعلق به آقا سید عیسی میدانند که در جنگها و زمان دعوت مردم به اسلام در دست داشت. زمان خشکسالی و شیوع بیماری در این روستا، مردم این علم را در روستا میگردانند تا رفع بلا شود. روی کوه «خیمه» در مقابل روستای سر آقا سید نیز نشانهای بهشکل عدد هشت به چشم میخورد. ساکنان روستا این علامت را محل پرتاب نیزه به دست آقا سید برای تعیین جهت قبله میدانند. «مراد چشمه» در همین کوه نیز محل اجابت دعا و آرزو برای ساکنان روستای سر آقا سید است. در نزدیکی این روستا چشمه دیگری به نام «خدر» وجود دارد که مردم آن را متعلق به حضرت خضر میدانند و از آب این چشمه برای شستوشو استفاده نمیکنند. بهترین زمان سفر به روستای سر آقا سید ۶ ماه نخست سال است. در بهار هوای این روستا خنک و دلپذیر میشود و با تاریکی هوا ممکن است کمی احساس سرما کنید. با شروع سال جدید، در فروردین ماه برفها شروع به آب شدن میکنند و طبیعت اطراف این روستا جان تازه میگیرد. هرچه بهسمت تابستان پیش برویم، بر سرسبزی روستای سر آقا سید و ییلاقهای اطراف آن افزوده میشود. فصل بهار بهترین زمان برای تماشای کوچ عشایر به این روستا نیز هست. در طول فصل تابستان نیز میتوانید چادرهای عشایر بختیاری را اطراف روستای سر آقا سید ببینید. تماشای طبیعت این منطقه از بالادست روستا لذت دوچندان دارد. مسیر دسترسی به روستای سر آقا سید نیز از میان جادهای با صفا و کوهستانی میگذرد که در بهار و تابستان بسیار تماشایی است. با نزدیک شدن به فصل پاییز آب و هوای این منطقه تغییر محسوسی میکند. بارشهای زمستانی در این روستا با شروع فصل پاییز آغاز میشوند و سرمای زمستان بسیار سخت است. در زمان بارش برفهای سنگین در روستای سر آقا سید امکان دسترسی به این منطقه وجود ندارد و در بازههایی از فصل سرما ارتباط این روستا با خارج از آن قطع میشود. اگر علاقهمند به سفر به این روستا در فصل زمستان هستید بهتر است آمادگی کامل برای روبهرو شدن با سرمای طاقت فرسای این منطقه را داشته باشید.
اقامت در روستای سر آقا سید : با توجه به بکر بودن روستای سر آقا سید گزینههای متنوعی برای اقامت در این روستا وجود ندارند، اما در طول سالهای اخیر با استقبال گردشگران داخلی و خارجی از این روستا، خانههای محلی اجارهای و اقامتگاه بومگردی در این روستا تاسیس شدهاند. اگر تمایل به اقامت در طبیعت و کمپ کردن دارید ، میتوانید وسایل کامل همراه خود ببرید و در طبیعت اطراف این روستا اتراق کنید؛ اما به خاطر داشته باشید که شبها در این منطقه هوا سرد میشود. روستای سر آقا سید امکانات محدودی دارد و تنوع فروشگاهها در این روستا زیاد نیست. تلفن همراه نیز در بعضی جاهای این روستا آنتن ندارد؛ پس برای اجاره خانهها در این منطقه پول نقد کافی همراه ببرید. به خاطر داشته باشید با سکونت در خانههای اجارهای روستای سر آقا سید و خرید از فروشگاه کوچک این روستا میتوانید به اقتصاد مردم این منطقه کمک کنید و سبب رونق گردشگری در روستای سر آقا سید شوید. تجربه اقامت در خانههای روستایی سر آقا سید منحصربهفرد و لذتبخش است، با این وجود امکان بازدید از این روستا در یک روز نیز وجود دارد و شما میتوانید با اقامت در شهرهای دیگر شهرستان کوهرنگ یک روز را به بازدید از این منطقه اختصاص دهید. روستای سر آقا سید و طبیعت اطراف آن از بکرترین و تاریخیترین مناطق استان چهار محال و بختیاری هستند. حفظ محیط زیست این منطقه، احترام به طبیعت و مردم این روستا است. در سفر به این منطقه هیچ آسیبی به طبیعت بکر و گیاهان اطراف این روستا نرسانید و با حیوانات این منطقه مهربان باشید.
روستای نوژی وران کرمانشاه
-
کرمانشاه یکی از شهرهای قدیمی ایران زمین است که علاوهبر آثار تاریخی و دیدنی فراوان روستاهای زیبایی برای گشت و گذار دارد. روستای نوژی وران کرمانشاه که در ۴۰ کیلومتری شهر کرمانشاه و ۵ کیلومتری شهر بیستون واقع شده است، روستایی زیبا با آب و هوایی دلپذیر است که بهترین زمان سفر به این منطقه فصل بهار تا نیمه تابستان است. این روستا را نجوبران نیز مینامند که در زبان محلی لکی به معنای عدس است و بران یا وران به سرزمینی گویند که محصول آن عدس است. روستای نوژی وران جمعیت زیادی ندارد و شغل اصلی مردم این روستا کشاورزی و دامداری است. طبیعت بکر و زیبای روستا شما را به وجد میآورد و میل به گشت و گذار را در شما زنده میکند. رودخانه پرآب و خروشان دینور که در شرق روستا قرار دارد، از میان طبیعتی سبز در حال عبور است و صدای گوشنواز آب آرامشی عجیب به شما میبخشد. همچنین غارهای دیدنی گلستان و زری نیز در جنوب غربی نوژی وران قرار دارند. از دیگر مکانهای دیدنی و تاریخی این روستا گورستان قدیمی و پل آجری نوژی وران است که نشانگر قدمت طولانی این روستاست. بخشی از این روستا زیستگاه بسیاری از گونههای نادر گیاهی و جانوری است و از این لحاظ نیز اهمیت زیادی دارد. جانورانی مثل بزکوهی، خرس، پلنگ، گرگ و روباه از جاذبههای حیات وحش روستای نوژی وران هستند و گیاهانی همچون زالزالک، بلوط، انجیر، گلابی، آلبالوی وحشی و انواع داروهای گیاهی از جاذبههای طبیعی این منطقه محسوب میشوند.
چشمه آب معدنی وننق زنجان
چشمه آبگرم معدنی وننق در حومه روستای وننق دهستان قره پشتلو، بین دو روستای و ننق و لگاهی واقع شده است و از جاهای دیدنی زنجان به شمار میآید. چشمه آبگرم «وننق» خاصیت درمانی داشته و نوع آن، آبگرم گوگردی است و وجه تسمیه چشمه «وننق» نیز به دلیل واقع شدن در محدوده روستای «وننق» از دهستان «قره پشتلو» است. چشمه آبگرم «وننق» دارای دو مظهر است که مظهر نخست در حوضچه ای بسیار عمیق و با ابعاد دو در یک متر بوده که آب از شمال غربی به حوضچه خارج شده و در جویباری سرازیر می شود و آب آن در حدود ۷ لیتر در دقیقه است. مظهر دوم چشمه آبگرم که بزرگ تر است شامل حوضچه ای به ابعاد ۲٫۶۵ در ۲٫۶۰ متر است و عمق آن در حدود ۱۲۰ سانتی متر برآورد شده که اطراف آن توسط افراد محلی به صورت سنگ چین در آمده است. همه آب چشمه در قسمت پایین حوضچه به صورت استخر های ذخیره آب روستایی از استخر خارج شده و در زمین جاری می شود و آب دهی آن در حدود ۱۰ لیتر در دقیقه است. مجرای خروج آب چشمه «وننق» به صورت سنتی توسط تعبیه خار و خاشاک و گل و سایر موانع کنترل می شود.