معرفی
تنگه چاهکوه
جزیره زیبای قشم با ۱۵۰۰ کیلومتر مربع وسعت، بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس محسوب می‌شود و در تنگه هرمز قرار دارد. جهت‌گیری این جزیره از شمال شرق به جنوب غرب است. قشم جاذبه‌های بی‌نظیر و حیرت‌آوری را در دل خود گنجانده است و هفت جاذبه اصلی در آن وجود دارد که به عجایب هفت‌گانه قشم مشهور هستند. عجایب هفت‌گانه قشم در محدوده ژئوپارک قشم واقع شده‌اند. ژئوپارک به منطقه‌ای اطلاق می‌شود که چند پدیده زمین‌شناسی، طبیعی، فرهنگی و زیستی شاخص و منحصربه‌فرد در آن وجود داشته باشد. ژئوپارک قشم، اولین و تنها ژئوپارک در خاورمیانه است که سال ۲۰۰۶ در شبکه جهانی ژئو‌پارک‌ها به ثبت یونسکو رسید. کشور ایران بعد از مالزی، چین، کره، ویتنام و ژاپن به‌عنوان ششمین کشور آسیایی شناخته می‌شود که دارای ژئوپارک است. تنگه چاهکوه از عجایب هفتگاه قشم است و یکی از سایت‌های اصلی ژئوپارک قشم محسوب می‌شود. این تنگه در بخش غربی سواحل شمالی جزیره قشم و در قسمت مرکزی ژئوپارک قرار دارد. تنگه چاهکوه جاذبه‌ای طبیعی و خارق‌العاده در منطقه‌ای به نام شهاب است که در ۷۰ کیلومتری قشم و نزدیک به روستای چاهوی شرقی واقع شده است. تنگه چاهکوه با فرودگاه بین‌المللی قشم ۴۲ کیلومتر فاصله دارد. فاصله این تنگه با اسکله مسافربری شهید ذاکری ۹۳ کیلومتر و تا بندر لافت ( جابه‌جایی همراه با خودرو) حدودا ۵۵ کیلومتر است.
برای رفتن به تنگه چاهکوه قشم ابتدا باید خود را از مسیرهای زمینی به بندرعباس برسانید. با خودروی شخصی، اتوبوس یا قطار می‌توان به بندرعباس سفر کرد. فاصله تهران تا بندرعباس بسته به مسیری که انتخاب می‌کنید بین ۱۲۷۶ تا ۱۵۱۰ کیلومتر است و حدود ۱۵ ساعت زمان می‌برد. اگر با خودروی شخصی به بندرعباس سفر کرده‌اید و می‌خواهید با لندی‌گراف، خودرو را به جزیره ببرید؛ باید به بندر پل در ۸۲ کیلومتری مرکز بندرعباس بروید. پیمودن این مسیر حدودا یک ساعت زمان می‌برد. از این اسکله با شناور به بندر لافت منتقل می‌شوید. عبور از بندر لافت به تنگه چاهکوه حدود ۴۷ دقیقه زمان می‌برد. اگر قصد بردن خودرو شخصی به جزیره را ندارید و از طریق مسیر ریلی خود را به بندر عباس رسانده‌اید، بهترین مسیر، رفتن به اسکله شهید حقانی در هشت کیلومتری ایستگاه راه آهن است. بعد از حرکت از این اسکله، شناورها بعد حدود یک ساعت و ۱۸ دقیقه در بندر شهید ذاکری پهلو می‌گیرند. در این بندر با اجاره خودرو یا تاکسی، پس از حدود یک ساعت و ۱۹ دقیقه به تنگه چاهکوه می‌رسید. شاید آسان‌ترین و راحت‌ترین راه برای سفر به جزیره قشم مسیر هوایی باشد. فاصله هوایی تهران تا قشم حدود ۱,۰۷۰ کیلومتر است و حدود دو ساعت زمان می‌برد. از فرودگاه بین‌المللی قشم با گرفتن تاکسی یا اجاره خوردو، پس از حدود ۳۹ دقیقه به تنگه چاهکوه می‌رسید. برای رفتن به جاذبه طبیعی تنگه چاهکوه قشم ابتدا باید از میدان درگهان قشم وارد جاده غربی شوید. در این مسیر بعد از دو کیلومتر، دو راهی دیرستان نمایان می‌شود که باید به مسیر مستقیم ادامه دهید. بعد از حدود ۱۱ کیلومتر و گذر از یک میدان، وارد اولین جاده سمت راست شوید. در این مسیر بعد از ۳۹ کیلومتر به روستای چاهوی شرقی خواهید رسید و در مسیر سمت چپ بعد از حدود دو کیلومتر تنگه چاهکوه خودنمایی می‌کند. راه دسترسی به تنگه چاهکوه کاملا آسفالته و فقط دو کیلومتر پایانی خاکی است.
دره چاهکوه چنان زیبا و منحصربه‌فرد است که با قدم گذاشتن در آن احساس می‌کنید وارد سیاره‌ای دیگر شده‌اید. تنگه چاهکوه هنر طبیعت است. فضای دره متفاوت و عجیب به نظر می‌رسد و دست‌خط طبیعت در این نقطه از زمین جور دیگری است. در تنگه، صخره‌هایی با عمق ۱۰۰ متر با ظاهر عجیب قد علم می‌کنند و نا‌خواسته شما را مجذوب عظمت خود خواهند کرد. اشکال شگفت‌انگیز و بی‌زاویه سنگ‌ها در تنگه چاهکوه، همگان را مبهوت و قدرت طبیعت می‌کنند. سنگ‌ها در دره چنان صاف و صیقلی هستند که گویی با ابر و اسفنج طرف هستیم. بازدیدکنندگان در دره به این فکر فرو می‌روند که چگونه زمان با اهرم آب و باد بر ماهیت سخت سنگ غلبه کرده است. فرآیندهای طبیعی دست‌به‌دست هم داده‌اند و طی میلیون‌ها سال، با صبر و حوصله این اثر هنری منحصربه‌فرد را ساخته و پرداخته‌اند. این تنگه دارای صخره‌هایی است که در طول زمان به‌طور شگفت‌انگیزی فرسایش یافته و ظاهری به خود گرفته‌اند که فقط در چند نقطه محدود جهان می‌توان شبیه آن را مشاهده کرد. صخره‌های آهکی این منطقه با وزش بادهای تند و جاری شدن آب، طی میلیون‌ها سال، ظاهر کنونی خود را به دست آورده‌اند. در ورودی تنگه چاهکوه تندیسی طبیعی وجود دارد که به «سه سر نگهبان» شهرت یافته است. بعد از تندیس چهار چاه وجود دارد که محلی برای ذخیره آب شیرین ساکنان اطراف تنگه است. تنگه چاهکوه، از صدها سال پیش به‌عنوان مهم‌ترین منبع تامین آب شیرین برای جزیره و ساکنان اطراف خود بوده است. این منطقه از نظر بومیان منطقه مقدس است و به‌عنوان دره مقدس شناخته می‌شود. دلیل این باور به گذشته‌های دور بازمی‌گردد؛ زمانی که بومیان منطقه از آبی که در چاه‌ها و چاله‌های آن جمع می‌شد؛ برای شفای بیماران خود استفاده می‌کردند.
نام تنگه چاهکوه از ترکیب دو بخش «چاه» و «کوه» تشکیل شده است که به کابرد تنگه به‌خصوص در گذشته بازمی‌گردد. چاه‌ها و حفره‌های طبیعی شکل گرفته در دل دیواره و کف تنگه یکی از دلایل این نام گذاری بوده‌اند. دلیل دیگر و شاید اصلی این نام‌گذاری وجود چهار حلقه چاه در نقطه شروع تنگه است که توسط ساکنان روستاهای نزدیک تنگه چاهکوه حفر شده‌اند و امکان ذخیره آب شیرین و نزولات جوی را در طول سال فراهم می‌کنند. این چاه‌ها به‌عنوان منبعی برای ذخیره آب شیرین برای تابستان قلداد می‌شوند و آب‌های جاری و باران در آنها باقی می‌مانند. در مسیر تنگه چاهکوه کانال باریک جوی مانندی وجود دارد که آب را به داخل چاه‌ها هدایت می‌کند. این کانال‌ها و چاه‌ها از قدمت ۴۰۰ ساله برخوردارند. غالب اوقات یک نگهبان بر سر چاه‌های تنگه چاهکوه حضور دارد و با خوش‌رویی برای کسانی که آب طلب کنند، از چاه آب می‌کشد.
دلیل اصلی شکل‌گیری تنگه چاهکوه و دره‌های مشابه آن، شکستگی ایجاد شده در یک طاقدیس بزرگ است. طاقدیس‌ها چین‌خوردگی‌های طاق مانند زمین هستند که در ایجاد جاذبه‌های دیگر قشم، همچون گنبد نمکی و غار نمکدان نیز تاثیر داشته‌اند. نیروهای طبیعی زمین سبب شده‌اند تا یک گسل، کوه سنگی یک‌پارچه را به‌صورت ضربدری برش دهد و چهار تنگه ایجاد کند. تنگه چاهکوه و آنچه در آن به چشم می‌خورد نتیجه سال‌های طولانی فرسایش به‌وسیله باد، آب باران، بارش‌های سیل‌آسا و شدید و نور آفتاب است. تنگه چاهکوه به رشته کوه‌های زاگرس مرتبط می‌شود. این تنگه در واقع شامل دره اصلی و دره عمود بر آن می‌شود و شکلی مانند چهارراه را تشکیل می‌دهد. چاهکوه از چهار طرف دارای چهار تنگه است که دیواره‌های آنها به هم رسیده‌اند و از همه از آنها می‌توان وارد تنگه شد. وقتی از یک طرف وارد تنگه شویم پس از پیمایش مسیر نسبتا کوتاهی به دو شکاف در دو سوی خود برخورد می‌کنیم که هرکدام ما را به مسیر جدیدی با ویژگی‌های جدید هدایت می‌کنند.
مسیر تنگه چاهکوه از سمت شمال به جنوب کم‌عرض می‌شود و شیب آن افزایش پیدا می‌کند. تغییر عرض تنگه و شیب آن نشان از سیلابی بودن دره دارد. در انتهای دره، مسیر به‌شکل حرف انگلیسی (V) درمی‌آید. در این بخش از تنگه فاصله دو دیواره به نیم‌متر می‌رسد؛ در حالی که هنوز دیواره‌ها بسیار بلند هستند. این شرایط سبب می‌شود فضای تنگه بسیار تاریک به نظر برسد؛ اما آسمان به وضوح از لایه‌های دیواره‌ها خودنمایی می‌کند. دیواره‌های رسوبی تنگه چاهکوه از ماسه سنگ‌های آهکی سست و لایه‌های میانی مارن قرمز، سیلت و آهک تشکیل شده‌اند. وجود این مواد در ساختار تنگه، مسیر را برای فرسایش و انحلال مستعد ساخته است. شیارها و خطوط فرسایشی موازی در دیواره‌ها عمق زیادی دارند و فرم قاشقی یا قیفی به خود گرفته‌اند. در کف تنگه چاهکوه حفره‌های کم‌عمق طبیعی به چشم می‌خورند که آب باران برای مدتی در آنها ذخیره می‌شود. آهک یا بی‌کربنات کلسیم موجود در دیواره تنگه نسبت به اسید موجود در آب بارن واکنش نشان می‌دهد و در آن حل می‌شود. این فرآیند شکاف‌ها و حفره‌های کوچک ایجاد می‌کند. آب نمی‌تواند به این سنگ‌ها نفوذ کند؛ به همین دلیل این فرسایش لایه به لایه رخ می‌دهد و آب پس از چرخیدن در حفره‌ها دوباره بیرون می‌ریزد یا تبخیر می‌شود. تکرار این فرآیند در طول زمان سبب می‌شود حفره‌ها روز به روز بزرگ‌تر شوند و طی میلیون‌ها سال شیارهای عمیق و طویل و انواع حفره‌های عدسی، قاشقی و کروی شکل در دیواره و کف دره شکل بگیرد.
پوشش گیاهی منطقه چاهکوه درخت و درختچه است که با آب و هوای بیابانی و استوایی منطقه سازگار هستند. با اینکه تنگه چاهکوه مسیر آب است؛ اما به‌جز مقدار کمی علف و خار بیاببانی محدود، درون تنگه پوشش گیاهی خاصی وجود ندارد. چاه‌های طبیعی موجود در منطقه سبب شده‌اند که ۱۶ گونه جانور و پرنده در آن زندگی کنند. زیستگاه نوعی غزال، از گونه های ارزشمند حیوانی، در این منطقه است. تنگه چاهکوه قشم یک اثر طبیعی منحصربه‌فرد است که طی میلیون‌ها سال شکل هنری امروزی خود را به دست آورده است؛ پس لازم است گردشگران نسبت به حفظ و آسیب نرساندن به آن حساس باشند. مسافران باید از یادگاری نوشتن بر دیواره تنگه، کندن و جابه‌جا کردن سنگ‌ها خودداری کنند. در طول تنگه چاهکوه سطل زباله‌ای وجود ندارد و بازدیدکنندگان باید زباله‌های خود را در کیسه‌ای جمع کنند تا سبب زشتی محیط تنگه نشوند. افراد می‌توانند با جمع‌آوری زباله‌هایی که در تنگه رها شده است به حفظ و بقای این تنگه زیبا کمک بسیاری کنند. توجه و احترام به سنت‌ها و آداب منطقه، افراد بومی و احترام به آنها از نکات مهم سفر است. در تنگه چاهکوه تلفن‌های همراه آنتن ندارند و بهتر است قبل از سفر به تنگه، دوستان خود را مطلع کنید. در گذر از قسمت‌های پرشیب تنگه باید بسیار احتیاط کنید و مراقب افراد کوچک‌تر و مسن باشید. جزیره قشم در منطقه گرمسیری واقع شده است و ساکنان آن در فصل تابستان رطوبت هوای بالا و شرایط شرجی را تجربه می‌کند. از این‌رو اواخر بهار و تابستان زمان مناسبی برای سفر به قشم نیست. فصل‌های خنک‌تر و نیمه دوم سال بهترین زمان برای سفر به این جزیره هستند. اوایل بهار نیز برای سفر به قشم و تنگه چاهکوه پیشنهاد می‌شود. زمان بازدید از تنگه چاهکوه از ساعت ۸ تا ۱۷ است. به‌دلیل دیواره‌های بلند تنگه نباید دیدن از آن را به ساعات پایانی روز موکول کرد؛ زیرا فضای تنگه زود تاریک می‌شود. مدت زمان تقریبی بازدید از تنگه حدود سه ساعت است و برای ورود به تنگه هزینه‌ای دریافت نمی‌شود.
پل صلح تفلیس
پل صلح در تفلیس، پایتخت گرجستان پلی کمانی شکل و مخصوص پیاده روی است و یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری شهر به شمار می رود. این پل بر فراز رودخانه کورا کشیده شده و منطقه شهر قدیمی تفلیس را به پارک رایک وصل می کند. پل صلح در سال ۲۰۱۰ به دستور شهرداری تفلیس درست شد و از آن زمان تا الان تبدیل به یکی از پربازدیدترین جاذبه های شهر شده است. با ساخت پل صلح (Bridge Of Peace)، بنایی مدرن در قلب تاریخی شهر به وجود آمد تا بر روی آن تفلیس و معماری زیبایش را از نمای بالا تماشا کنید و محسور زیبایی های این شهر شوید. به روی این پل زیبا که بروید در یک سمت چشم انداز بینظیری از کلیسای متخی، مجسمه واختانگ یکم (موسس گرجستان) و قلعه ناریکالا را می بینید و در سمت دیگرش، پل باراتاشویلی و اداره ریاست جمهوری نظرتان به خود جلب می کند. می توانید در وسط پل بایستید و در حالی که از نسیم خنک رودخانه بر روی پل لذت می برید بهترین تصاویر را از شهر تفلیس به ثبت برسانید. از روی این پل که بگذرید وارد پارک رایک می شوید، پارکی سرسبز و خوش آب و هوا که از بهترین جاههای تفلیس برای تفریحات خانوادگی ست. از این پارک می توانید سوار تراموای هوایی شوید و خودتان را به قلعه ناریکالا برسانید. طراحی این پل شیبه موجودات دریایی است و در بالای آن یک گنبد شیشه ای قرار دارد که در شب با هزاران لامپ ال ای دی می درخشد. شب که می شود پل حال و هوایی دیگر به خود می گیرد؛ به غیراز چراغ های بالا، نرده شیشه ای پل هم که در سراسر طول پل کشیده شده با ال ای دی های کم قدرت روشن می شوند و زیبایی چشم نوازی به پل می دهند. همه این چراغانی ها ۹۰ دقیقه قبل از غروب آفتاب روشن می شوند و رودخانه کورا و اطراف آن را روشن و نورانی می کنند. همه دوربین به دست می شوند تا این نورپردازی های زیبا را پس زمینه عکس هایشان کنند و برای همیشه لحظات لذت بخش قدم زدن بر روی این پل را ثبت کنند. این پل ۱۵۰ متری به پیشنهاد شهرداری تفلیس ساخته شد تا منطقه قدیمی شهر را به منطقه جدید وصل کند، در واقع این پل مرکز تاریخی و قدیمی تفلیس را در قسمت شرق به پارک رایک در قسمت غرب وصل می کند، پارکی که از آنجا شهر جدید تفلیس شروع می شود. پل صلح را معماری ایتالیایی به نام «میشل دی لوچی» طراحی کرد، معماری که قبلا سازمان ریاست جمهوری گرجستان و ساختمان وزارت امور داخلی را طراحی کرده بود، طراحی نور پل هم با شخصی فرانسوی بود. سازه این پل در کشور ایتالیا ساخته و به گرجستان منتقل و در ۶ می ۲۰۱۰ رسما افتتاح شد.
قلعه بارده چهارمحال و بختیاری
قلعه بارده در شهرستان بن و روستای بارده واقع در ۴۰ کیلومتری شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری است. این بنای تاریخی مربوط به دوره قاجار و تنها قلعه‌ای از خوانین ایل چهارلنگ است که در استان چهارمحال و بختیاری به جای مانده است. این قلعه در حدود سال ۱۲۷۸ هجری قمری یعنی ۱۶۰ سال پیش از سوی دو برادر به نام‌های محمدحسن خان و داراب خان ساخته شده است. بر اساس وصیت نامه بازمانده از محمدحسن خان، مبلغ ۳۰۰۰ تومان خرج احداث قلعه شده است. در این وصیت‌نامه آمده که ایشان از فرزندان خود خواسته بودند که ساخت قلعه را تکمیل و تزیین کنند. اما به این وصیت هرگز عمل نشد. معماران قلعه بارده، استاد «اسماعیل ترکان بنا» و برادرش استاد «محمدعلی معمار اصفهانی» بوده‌اند که قلعه‌ی «سردار شجاع‌الملک» در روستای بلومیر از توابع فریدن هم به وسیله‌ی آنها ساخته شده است. این بنای تاریخی با شماره ۲۱۴۴۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. هم‌اکنون این قلعه محل سکونت نوادگان محمدحسن خان و داراب خان است و زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مرمت شده است.
موقعیت قلعه : قلعه بارده از جاهای دیدنی چلگرد است و در غرب روستای بارده قرار دارد. موقعیت مکانی قلعه به گونه‌ای است که از سمت شرق دارای شیب زیادی با طول حدود ۴۰ متر تا کف دره‌ی ابتدای روستا و از جهات سه‌گانه‌ی دیگر نیز قرار گرفتن آن بر روی بلندی مشخص است. به غیر از جهت شرقی بقیه جوانب آن را دشت و مراتع کشاورزی احاطه نموده است. بنابر موقعیت مکانی و معماری، بنا علاوه بر ایجاد قلعه خانی نکات حفاظتی و تدافعی نیز در ساخت آن رعایت گردیده است.
معماری قلعه : این قلعه دارای چهار برج، پلان مربع شکل، الگوی ساخت متقارن معکوس و همچنین هشتی، اصطبل، حمام و… است. قلعه دارای دو بیرونی و اندرونی جدا است که اندرونی‌ها دارای زیرزمین و طبقه همکف بوده و جوانب جنوبی و شمالی آنها را اتاق‌های نشیمن احاطه کرده است. بیرونی‌ها شامل سرطویله و اصطبل است که قسمت اعیانی با راه ورودی جداگانه بر روی آنها ساخته شده است. چهار برج مدور در چهار زاویه بیرون بنا متصل به آن ساخته شده است که برج‌های شرقی جنبه‌ی دفاعی داشته و برج‌های غربی در قسمت فوقانی مسکونی بوده‌اند. مصالح به کار رفته در بنا خشت، آجر و سنگ و نمای بیرونی قلعه سنگی است. سقف زیرزمین و اصطبل و سرطویله با طاق ضربی و سقف اتاق‌های نشیمن با تیر چوبی پوشیده شدند. دروازه اصلی وسط ضلع غربی بنا قرار دارد که آن را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده است. این دروازه با آجر ساخته شده و نمای بیرونی آن قوسی است. در احداث دروازه تزیینات ساده آجرکاری به کار رفته است و دو سکوی سنگی در طرفین قرار دارد. از داخل دارای هشتی با سقف طاق و گنبد بوده که تخریب گردیده است. با ورود به داخل، راهرویی قرار دارد که در سمت چپ، ورودی اندرونی و در روبروی ورودی، محوطه اندرونی قرار دارد. راه ورود به قسمت جنوبی در سمت راست بوده که مسدود شده است. اندونی شمالی قلعه‌ی بارده دارای زیرزمین، طبقه‌ی همکف و اتاق‌های نشیمن طرفین حیاط است. زیرزمین اندرونی در عمق حدود ۱/۵ متری از کف حیاط قرار دارد و به گونه‌ای است که طبقه‌ی همکف بر روی آن ساخته شده است. نمای آجری بیرونی زیرزمین را به ارتفاع حدود ۱/۵ متر هفت طاق‌نمای هلالی تشکیل می‌دهد. در دیواره‌های قسمت‌های زیرزمین بخاری‌های دیواری که دودکش آنها تا پشت بام طبقه‌ی همکف ادامه می‌یابد تعبیه شده است. در طبقه همکف دو راه‌پله آجری از طرفین به ایوان راه دارند که ارتباط اتاق‌ها و ایوان را با حیاط اندرونی برقرار می‌کنند. طبقه‌ی همکف دارای ایوانی شمالی جنوبی است که شامل ده اتاق نشیمن، دو گوشواره و یک شاه‌نشین است. اتاق پنج‌دری در وسط ایوان قرار دارد که در پشت آن پنج در دیگر به شاه‌نشین راه دارند. در طرفین آن دو اتاق دیگر واقع است. در ابتدا و انتهای ایوان چهار اتاق تو در تو ساخته شده که اتاق شمالی به اتاق «شیرده» معروف است. سقف ایوان‌ها و اتاق‌ها با تیر چوبی پوشانیده و نمای آنها را قاب و تخته تشکیل می‌داده که بعدها از بین رفته‌اند و قطعاتی اندک از آن به جای مانده است. در اتاق‌ها دارای نمای قوسی و نورگیرهای بیضی شکل در بالای خود است که نمای خاصی به ایوان داده است. اتاق‌ها فاقد تزیینات در و دیوار و سقف‌اند و از خصوصیات آنها داشتن طاقچه‌های دیواری زیاد یا نمای هلالی است. چند اتاق ایوان‌دار در طرفین حیاط ساخته شده که جهت اتاق نشیمن خدمت‌گزاران اندرونی بوده است. این اتاق‌ها دارای درهای چوبی ساده، سقف مسطح و ایوان کوچکی‌اند. بیرونی شمالی بر روی سرطویله و اصطبل مخصوص اسب‌های خان ساخته شد و راه جداگانه‌ای از کنار و پشت اصطبل دارد. اتاق‌های بیرونی شامل شاه‌نشین و مهمان‌خانه است که شاه‌نشین در پشت قسمت مهمان‌خانه ساخته شده است. قسمت جنوبی، منزل داراب خان بوده و همانطور که گفته شد مشابه و قرینه‌ی قسمت شمالی است. با این تفاوت که در ضلع جنوبی حیاط فاقد اتاق‌ها بوده و در حال حاضر اجزای بیرونی تخریب شده‌اند. هر دو قسمت، دارای خصوصیات مشترک هستند و تفاوت‌های قابل توجهی در آنها دیده نمی‌شود و از طرفی هر دو قسمت مجموعه قلعه بارده را تشکیل می‌دادند. قلعه بارده دارای چهار برج مدور در چهار زاویه بنا است که با لاشه سنگ ساخته شده‌اند. طبقات زیرین دو برج شرقی که در طرفین اندرونی‌ها قرار دارند جهت انبار و طبقات بالا جهت نگهبانی از قلعه ساخته شده‌اند. در طبقات بالا جهت ذخیره مهمات، کمین و تیراندازی پیش‌بینی شده است.
ارگ اربیل عراق قدیمی ترین قلعه جهان
اربیل دارای جاذبه های توریستی متعددی از جمله «ارگ اربیل» (Citadel of Erbil) می باشد. این سازه کهن که در گویش کردی سُرانی Qahilahi Hahollah نامیده می شود در مرکز شهر واقع شده و از مقاصد گردشگری گردشگران محسوب می گردد. قدمت ارگ اربیل به قدریست که به عنوان کهن ترین شهر باستانی جهان شناخته شده است. در ژوئن سال ۲۰۱۴ نیز به عنوان میراث جهانی در یونسکو ثبت شد. اربیل یک شهر بسیار باستانی است که در زمان Aramaic تأسیس شد. در طول قرن‌ها، این شهر بخشی از امپراطوری ایران یعنی امپراطوری هخامنشی بود و برای مدتی نیز تحت فرمان اسکندر بزرگ قرار گرفت. پس از آن، پارت ها و ساسانیان به طور متوالی در قلعه اربیل کردستان عراق حکومت کردند. نخستین شواهد سکونت در این شهر به قرن پنجم قبل از میلاد (و البته شاید کمی پیش تر از آن) بر می گردد. ارگ شهر اربیل با وسعت ۱۱۰ هزار متر مربع و ارتفاع ۲۸ تا ۳۲ متر از سطح زمین، منطقه ای بیضی شکل را در بر گفته است. این جاذبه باستانی نسبت به دیگر قلعه های تاریخی مثل قلعه وان یا قلعه آلانیا کهن تر است. آنقدر که ۶ هزار سال پیش از میلاد مسیح ساخته شده بود، قدیمی ترین قلعه جهان محسوب می شود و قدمت آن هزاران سال بیشتر از قدمت اهرام ثلاثه مصر است. این مجموعه از سه بخش شامل تکیه ها، سراها و توپخانه و همچنین ۵۰۶ حجره تشکیل شده بود.
در این شهر تاریخی مسجدی به نام مسجد ملا افندی وجود داشت. این مسجد تنها سازه مذهبی آنجا محسوب می شد و تا به امروز نیز تقریباً ساختار خود را حفظ کرده بود. از آنجا که در سال ۲۰۱۲ دولت اقلیم کردستان اقدام به بازسازی این ارگ تاریخی نمود، آنچه که امروزه دیده می‌شود بنای تاریخی اصلی نیست. در محوطه داخلی این بنای باستای، یک موزه فرش زیبا و همچنین موزه پارچه دیده می شود که می توان در حین پیاده روی در میان خانه های قدیمی و حمام های قدیمی آنها را نیز دید. در بالا ترین بخش دژ، می توان کل شهر اربیل را دید. فراموش نکنید که در اینجا می توانید عکس هایی زیبا به یادگار ثبت کنید. در محوطه پیرامون این سازه تاریخی نیز کافه ها، رستوران‌ها و مغازه های خوبی وجود دارد. گردشگران می توانند از آن ها استفاده کنند و سوغاتی و لوازم مورد نیازشان را تهیه کنند. بهترین زمان بازدید ارگ اربیل عراق صبح ها یا عصرها، اندکی پیش از غروب آفتاب است، زیرا در این زمان‌ها گرمای هوا کمتر است.
چشمه آب معدنی وننق زنجان
چشمه آبگرم معدنی وننق در حومه روستای وننق دهستان قره پشتلو، بین دو روستای و ننق و لگاهی واقع شده است و از جاهای دیدنی زنجان به شمار می‌آید. چشمه آبگرم «وننق» خاصیت درمانی داشته و نوع آن، آبگرم گوگردی است و وجه تسمیه چشمه «وننق» نیز به دلیل واقع شدن در محدوده روستای «وننق» از دهستان «قره پشتلو» است. چشمه آبگرم «وننق» دارای دو مظهر است که مظهر نخست در حوضچه ای بسیار عمیق و با ابعاد دو در یک متر بوده که آب از شمال غربی به حوضچه خارج شده و در جویباری سرازیر می شود و آب آن در حدود ۷ لیتر در دقیقه است. مظهر دوم چشمه آبگرم که بزرگ تر است شامل حوضچه ای به ابعاد ۲٫۶۵ در ۲٫۶۰ متر است و عمق آن در حدود ۱۲۰ سانتی متر برآورد شده که اطراف آن توسط افراد محلی به صورت سنگ چین در آمده است. همه آب چشمه در قسمت پایین حوضچه به صورت استخر های ذخیره آب روستایی از استخر خارج شده و در زمین جاری می شود و آب دهی آن در حدود ۱۰ لیتر در دقیقه است. مجرای خروج آب چشمه «وننق» به صورت سنتی توسط تعبیه خار و خاشاک و گل و سایر موانع کنترل می شود.