قم
خانه های خشتی در بیدقان قم
زندگی در روستا رسم خوشایندی است، ولی امروزه در بسیاری از روستاها بسیاری از سبکهای زندگی شهری وارد شده است و فرهنگ روستایی را تغییر داده، در این میان هستند روستاهایی که همچنان فرهنگ اصیل روستا را حفظ کرده و به همان سبک زیبا و ساده روستایی زندگی میکنند…درست مثل روستای بیدقان که هنوز بافت سنتی خود را حفظ و عشق، هوا، سادگی و حقیقت زندگی در آن جاری است. بیدقان یکی از روستاهای بخش کهک است که در ۵۱ کیلومتری استان قم و در لابهلای کوههای سر به فلک کشیده قرار دارد که زیارتگاه سه تن به اسامی شاهزاده اسماعیل و فرزندش حمزه از نوادگان علی ابن جعفر(ع) و شاهزاده محمد از نوادگان امامزاده کاظم(ع) در آن قرار دارد. بعد از روستای دستگرد به سمت وشنوه که راهی شوید، هنوز یک کیلومتر نرفته که خروجی با تابلویی سبز رنگ خودنمایی میکند به طرف روستای بیدقان. ابتدای مسیر جادهای دو بانده و بدون مشکل وجود دارد و هر چه که جلوتر میروی جاده کوهستانیتر و خطرناک میشود. پیچهایی که بعضا ۱۶۰ درجه هستند و مسافران و خودروها را در لابه لای کوهها گم میکند، بعد از طول مسافتی ۱۰ کیلومتری به ورودی روستا میرسیم؛ روستایی بسیار زیبا در دل کوه. روستایی منحصر به فرد، بافت و فرم شکل خانهها و کوچههای خاکی و در هم گره خورده، خانههایی از خشت و گل با درهای چوبی قدیمی انگار به زندگی روستا چهرهای شاعرانه بخشیده و وجود حیوانات اهلی گاو، گوسفند و مرغ در کوچههای روستا به سادگی و زیبایی آن افزوده است.
رودخانهای کوچک از وسط روستا میگذرد. این رودخانه که سرمنشا آن سد امامزاده اسماعیل است به سد قوسی کبار میریزد. به قول اهالی، سالها قبل اگر میخواستی از رودخانه رد شوی و به آن طرف بروی به زحمت میافتادی یا پلی بود یا طنابی که بتوانی به وسیلهاش به آن طرف رودخانه بروی، ولی امروز به دلیل خشکسالی و کاهش نزولات آسمانی، دیگر این خبرها نیست، کمی آب از گوشه این رودخانه رد میشود که معلوم نیست به سد کبار میرسد یا نه. زندگی در این روستا مثل آب همین رودخانه آرام و آهسته پیش میرود. این روستا خالی از سر و صداست و اینجاست که همسایه از همسایه خبر دارد و خانهها بدون فاصله در کنار هم ساخته شده است. مردم این روستا در شادیها و غمها با هم هستند و از حال یکدیگر خبر دارند. شغل مردم بیدقان دامداری و کشاورزی است. در اینجا هوا که سرد میشود ماندن در روستا را دشوار میکند. آب و برق هست ولی به دلیل شرایط ویژه و کوهستانی و صعب العبور بودن منطقه، این روستا گاز ندارد. اهالی این روستا از روشهای سنتی برای گرم کردن خانه استفاده میکنند. کرسی زغالی و سماور نفتی یا برقی و تهیه آذوقهای ۳ یا ۴ ماهه. در بیدقان هنوز بوی تنور زغالی و نان محلی ما را مجذوب خود میکند. در وسط رودخانه مینیبوسی قدیمی و فرسوده نظرم را جلب میکند، همانطور که اهالی میگفتند این تنها ماشین این روستاست. شور و حال روستایی در اینجا موج میزند. بیدقان به خاطر فرهنگ و آداب و سنن خاصش و کوچههای خاکی و مردمان ساده و خونگرمش هنوز روستا ست و آسمان، زمین، عشق، هوا، سادگی، پاکی و حقیقت زندگی در زندگی مردم این روستا موج میزند.
دیدار با قدمگاه خضر نبی(ع)
از پایین که نگاه کنید، کوه چندان مرتفع به نظر نمی رسد اما برای رسیدن به مسجد و قدمگاه باید از بیش از ۳۰۰ پله بالا بروید که یکی از زائران آن را نذر کرده و ساخته است. کوه خضر حد فاصل قم و جمکران قرار دارد و حدود سه کلیومتر با جمکران فاصله دارد. روایت می شود که: «این محل مامن بزرگانی مثل ملا صدرا فیلسوف و حکیم متاله و مرحوم شیخ مرتضی زاهدقمی برادر حاج شیخ عباس قمی خاتم المحدثین(ره) بوده است، و در این اواخر مخصوصا مرحوم حاج شیخ جعفر مجتهدی که از علاقه مندان جدی به این مسجد بودند فراوان در آنجا ماوا می گرفتند، و می توان گفت ایشان آخرین چله نشین این مسجد مقدس بودند.»
پل امامزاده عبدا…
پل امامزاده عبدا… (پل سپه) مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان قم، بخش کهک، روستای قلعه چم واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۶۲۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این پل دارای کتیبه سنگی است که تاریخ ساخت پل روی آن حک شده است همچنین در شمال غربی پل یک دیواره سنگی بطول ۱۳٫۷۰ متر و عرض ۱٫۶۰ متر جهت استحکام بخشی و رانش پل به این پل الحاق گردیده است. دسترسی به پل از طریق شهرستان قم – بخش کهک -۸۷۶ متری سمت جنوب شرقی روستای قلعه چم – ۵۰ متری شمال شرقی امام زاده عبدا… است.
آبشار نوقاهان
آبشار نوقاهان در استان قم واقع است. آبشار نوقاهاف در روستای قاهان از توابع بخش خلجستان شهرستان قم در ۸۱ کیلومتری شمال غربی شهر قم یا ۳۰ کیلومتری شهر ساوه قرار دارد. این روستا از شمال به کوه تاغرباغ، از شمال شرقی به کوه گر و از جنوب به کوه شیروارد محدود می شود. روستای قاهان بر روی تپه ای در شمال غربی استان قم قرار گرفته و از سطح دریا ۱۵۳۰ متر ارتفاع دارد. آب این آبشار بسیار زلال است و از کوهستان های اطراف روستا سرچشمه می گیرد. جریان آبشار بر روی دیواره های صخره ای کوهستانی، در فصل های بهار و تابستان مناظر زیبا و جذابی پدید می آورد. روستای قاهان دارای مناظر ویژه و طبیعی زیبایی است که از آن جمله می توان به کوه ها ، آبشارها اشاره کرد. این روستا در ناحیه کوهستانی استقرار دارد و دارای اقلیمی معتدل است. در این روستا گیاهان خوراکی و دارویی می روید که می توان به گل ختمی ، شیرین بیان، ریواس ، خاکشیر ، پونه و گون اشاره کرد.
قلعه گلی قم
بعد از آبادی محمدآباد کاج، در پای اولین تپه ها آهکی به طرف شمال شرقی، آثار این قلعه قدیمی مخروبه مشاهده میشود. این قلعه که در کنار قلعه سنگی محمدآباد قرار دارد، مربوط به دوره اشکانی است و خرابه های آن شامل یک دیوار بلند از خشتهای ضخیم است. برای ساخت این قلعه محوطهای را محدوده نموده و در وسط آن بناهای چند طبقه ساخته بودند. دربرجهای و پیهای سنگی، ورقههای آهکی برای استحکام به کار رفته است. از آنجا که ساختمان به کلی فرو ریخته قبل از کاوش دقیق نمیتوان نقشه اصلی آن را روشن نمود. بهر حال خشتهای قطور و بزرگ بدنه و پایه، از تعلق ساختمان به دوران پیش از اسلام حکایت میکند. در اطراف قلعه گلی بقایای ظروف شکسته وکاشیهای لعابدار فراوان دیده میشود.