تاریخی

 
 

آتشکده کلم

kolm11

آتشکده کلم مربوط به اواخر دوران های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان دره شهر، بخش بدره، روستای کلم واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۵۳۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. روستای کلم، از توابع بخش بدره شهرستان دره شهر، با مختصات جغرافیایی ۴۶ درجه و ۵۴ دقیقه طول شرقی و ۳۳ درجه و ۲۱ دقیقه عرض شمالی، در فاصلة ۳۰ کیلومتری شمال غربی شهر بدره و ۱۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر ایلام قرار گرفته است. روستای کلم که در میان کوه‏ها و ارتفاعات کبیرکوه در یک دره سرسبز با میانگین ارتفاع ۱۵۰۰ متر از سطح دریا واقع شده، اقلیمی معتدل و کوهستانی دارد و آب و هوای آن در فصول بهار و تابستان معتدل و مطبوع و در زمستان سرد است. رودخانة کلم در کنار روستا جریان دارد و طراوت و شادابی خاصی به آن می‏بخشد. روستای کلم قدمت طولانی سکونت انسانی دارد. بررسی آثار باقی‏مانده از جمله قلعه و آتشکده، احتمال قدمت و سابقه تاریخی روستا به دوران مادها را افزایش داده است. بقعه جابربن انصاری و بنای سید تاج‏الدین نیز در نزدیکی روستا واقع شده‏اند. آتشکده کلم در شمال روستای کلم ایلام در منطقه ای باستانی به وسعت ۲۲هزار متر مربع قرار دارد و از سنگ لاشه، سفال و ملات گچ ساخته شده است. باستان شناسان عقیده دارند این آتشکده در دوره اسلامی ساخته شده است.

پل سرچشمه

201652322308328550a

پل سر چشمه مربوط به دوره پهلوی اول است و در شاهرود، محله سرچشمه، جنب میدان امام رضا (ع) واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۳۴۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پل سرچشمه در مسیر شاهرود – مشهد ؛ بر روی رودخانه شاهرود ساخته شده و منسوب به اواخر دوره قاجاریه است . وجه تسمیه پل سرچشمه ، به خاطر ورودی رودخانه شاهرود و مظهر قنواتی است که در کنار پل وجود دارد .

کلیسای چوپان

20165301253750720a

کلیسای چوپان درغرب شهر مرزی جلفا، در ساحل رود ارس و در محدوده استان آذربایجان شرقی واقع است. این کلیسا که در قرن ۱۶ میلادی ساخته شده و در سال ۱۸۳۶ میلادی بازسازی کلی گردیده است، طبق روایاتی محل عبادت چوپانان ارمنی ساکن روستاهای اطراف دره شام بوده است. پلان کلیسا از خارج مربعی شکل به ابعاد ۷٫۷ در ۵٫۷ متر و از داخل صلیبی شکل بوده و بطور کلی کلیسای کوچکی محسوب میگردد. ورودی اصلی در قسمت غربی بنا قرار داشته و محراب آن در سمت شرق بنا میباشد. مصالح بکار رفته در ساختمان آن سنگ و ملاط است و سطح دیوارهای داخلی با گچ پوشانده شده است. بنا فاقد هر گونه حجاری است . این کلیسا دارای گنبد کوچکی با پلان دایره شکل است که بر روی آن چهار نورگیر در چهار جهت تعبیه شده است. در سمت غرب کلیسا آثار و بقایای بنای ویران شده ای موجود است که احتمالا بخشی ازکلیسا را تشکیل داده است. در محوطه اطراف کلیسا سنگ صلیبهایی بوده است که جهت حفظ آنها تعدادی به تبریز منتقل گردیده است. در تابستان سال ۱۳۸۵ میلادی قسمتهایی از کلیسا تخریب گردید که در حال حاضر توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت میگردد.

گنبدی از جنس دریا

1520-7758

جزیره قشم بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس است که در این روزها آب و هوای معتدل و خوبی برای سفر دارد. به خصوص اگر در مناطق سرد کشور زندگی می کنید، این جزیره گرم و آفتابی بهانه خوبی برای یک سفر اسفند ماهی به شما می دهد! یکی از دیدنی‌های این جزیره برای گردشگران علاقمند به آثار تاریخی و فرهنگ‌های بومی، مقبره «بی‌بی ‌تم‌سنتی» است. مقبره «بی‌بی‌تم‌سنیتی» که به نام بی بی مریم هم معروف است، در روستای «تم سنیتی» در جزیره قشم قرار دارد. از روستا که بگذرید با بستری خشک شده از رودخانه‌ای که گویا تا همین چندی پیش جاری بوده، روبه‌رو می‌شوید و پس از گذشتن از آن اولین چیزی که توجهتان را جلب می‌کند، نمای باقیمانده گنبدی تاریخی است که نشان می‌دهد آدرس را درست آمده‌اید. نام «تم سنیتى» یا «طم صنیتى» (به روایت بعضى کتاب‌ها) در حقیقت باید نامى باشد که اسپانیایى‌ها به بقعه پیر داده و احتمالا تغییر یافته Tomb Saint یا Saint Tomp (مقبره مقدس) است. این بنا از جنس سنگ و مرجان همراه با روکش آهک صدفی ساخته شده است اگر شما هم جزو افراد کنجکاو و تیزبین باشید با کمی پیاده‌روی در اطراف این آرامگاه دچار شگفتی فراوانی می‌شوید زیرا با یک نگاه اجمالی می‌توانید تعداد زیادی تکه‌های سفال  را از دوره‌های مختلف تاریخی و همچنین سنگ قبرهای تاریخی  مشاهده کنید.

این مکان ارزش و احترام خاصی بین مردم روستا دارد، آنقدر که دور تا دور آن را قبرهای بسیاری از دوران مختلف تا امروزه پوشانده است. بنای مقبره دارای پلانی چهار ضلعی است که از خارج به هشت ضلعی تبدیل و به گنبد ختم می‌شود. آنچه از شواهد و قرائن پیداست در چهار طرف بنا سازه‌هایی وجود داشته که امروزه تخریب شده‌اند. این سازه‌ها به صورت یک تل آوار در ضلع جنوبی، بقایای دو دیواره در ضلع غربی و باقیمانده اتاقی کوچک در ضلع شمالی و طاق‌نماهای تزئینی در ضلع شرقی به چشم می‌خورد.  در داخل اتاق مقبره تلی از خاک دیده می‌شود که روی آن یک پارچه سبز رنگ کشیده شده است که بیانگر اعتقاد اهالی روستا به تدفین شخصی بزرگ و احتمالا امامزاده در این محل است. هنوز در گوشه و کنار این بنا ثار کاشیکاری و رنگ‌های تند تکه‌های باقیمانده کاشی به چشم می‌خورد که نشان می‌دهد در روزگاری دور این بنا دارای تزئیناتی از جنس کاشی بوده است. در اطراف این گنبد تعداد زیادی سنگ قبر با اشکال مختلف دیده می‌شود که روی بیشتر نها کتیبه‌هایی به خط کوفی، نسخ و ثلث وجود دارد . پلان بنا به صورت چهار گوش است و برای ایجاد گنبد بنای چهار ضلعی به هشت ضلعی تبدیل شده و گنبد را روی آن ایجاد کرده اند که در داخل آن تزئیناتی به صورت کاربندی ها و مقرنس کاری هایی از گچ دیده می شود. لاشه سنگ و ملات گچ شیوه ای پارتی – ساسانی است که در این بنا نیز به کار رفته است. ورودی بقعه در قسمت غربی است که با توجه به آثار باقی مانده یک ایوان کوچک نیز داشته است و با توجه به نوع گنبد سازی و تزیینات می توان این بنا را به دوره تیموری(قرن هشتم) نسبت داد. شاید در کمتر نقطه‌ای از ایران بتوانید مشابه این گنبد را پیدا کنید زیرا جنس گنبد بنا از مرجان‌های دریایی است و از داخل نیز با آهک صدفی اندود شده است. هنوز در گوشه و کنار این بنا آثار کاشیکاری و رنگ‌های تند تکه‌های باقیمانده کاشی به چشم می‌خورد که نشان می‌دهد در روزگاری دور این بنا دارای تزئیناتی از جنس کاشی بوده است. در اطراف این گنبد تعداد زیادی سنگ قبر با اشکال مختلف دیده می‌شود که روی بیشتر آنها کتیبه‌هایی به خط کوفی، نسخ و ثلث وجود دارد.

قلعه باستانی زیویه

2saqz

قلعه باستانی زیویه به فاصله ۵۵ کیلومتری جنوب شرق شهرستان سقز در استان کردستان و در شمال روستایی موسوم به همین نام واقع شده است. قلعه زیویه یکی از قلعه های باستانی استان کردستان است که در سال ۱۹۴۷ کشف شد. این قلعه بر روی تپه ای بنا شده که بر نواحی پیرامون آن مشرف بوده و تسلط کامل داشته است که امروزه از نظر گردشگری نیز چشم انداز بسیار زیبایی دارد. زیویه هم از نظر معماری و هم از نظر آثار هنری یکی از شاخص ترین مکان های دوره تاریخی محسوب می شود و احتمالاً مربوط به اقوام ماننایی است که ۲۷۰۰ سال پیش می زیسته اند و محل حکومت آنها شمال غرب ایران بوده است. نخستین باری که از «زیویه» نامی آورده شد در سالنامه آشوری مربوط به سارگن دوم است. وی به هنگام لشکرکشی به سرزمین ماننا عنوان می کند که پس از تسخیر پایتخت ماننایی ها یعنی ایزیرتر و شکست پادشاه آنها به نام «ایرانزو» ۲ قلعه مهم مرکزی سرزمین ماننا بنام های زیپیه (ایزیپیه ازیپنا) و آرماثیت را متصرف شد که اغلب نویسندگان و پژوهشگران را عقیده بر این است که این زیپیه همین زیویه فعلی است و احتمال دارد که محل قلعه آرماثیت نیز در روستای «قپلانتو» در ۵ کیلومتری زیویه باشد. در ضمن چنان که می دانیم مسکن و مأوای ماننایی ها که یکی از قبایل متحد با مادها بودند در جنوب دریاچه ارومیه و شمال کردستان فعلی بوده است.در این که قلعه زیویه یک قلعه حکومتی مهم و قابل توجه بوده، شکی نیست و بیشتر محققان بر این عقیده استوارند؛ نویسندگان و باستان شناسان بسیاری درباره زیویه اظهار نظر کرده اند از جمله پرفسور گیرتنس محقق و باستانشناس فرانسوی، مؤلف کتاب «هنر ایران در دوره ماد و هخامنشی معتقد است که این قلعه یک قلعه حکومتی بوده و گنجینه به دست آمده را دفینه ای می داند که در کنار جسد یک پادشاه سکایی گذارده شده است. اهمیت، اعتبار و شهرت جهانی زیویه به زمانی برمی گردد که در حوالی سال ۱۳۲۵ شمسی تعدادی از آثار آن در اثر بارندگی شدید و فرو ریختن قسمتی از خاک تپه به صورت اتفاقی کشف شد. به دنبال وقوع این امر و پیگیری های شخصی به نام «ایوب ربنو» مجوزی تحت عنوان حفاری تجاری در زیویه از سوی مقام ها صادر شد و این شخص در ۸ سال متوالی در حدود ۹۵ درصد از سطح تپه را کاوش کرد و آنچه از بقایای معماری قلعه در جوار اشیا و آثار به دست می آمد را تخریب کرد و با دستیاری و همکاری اعضای هیأت خویش توانست به غارت و چپاول آثار زیویه بپردازد و اکثر آثار گران بها و ارزنده این محوطه باستانی را به خارج از کشور انتقال دهد که در حال حاضر زینت بخش بزرگترین و مهم ترین گالری ها و موزه های دنیا چون لوور در فرانسه، بریتانیا در انگلستان، رمیتاژ در لنینگراد و… است و تنها تعداد معدودی اشیا طلایی، نقره ای و سفالی در اختیار سازمان میراث فرهنگی کردستان قرار گرفته است. از نظر کارشناسان سازمان میراث فرهنگی کردستان سفالینه های به دست آمده و دیگر آثار کشف شده از این قلعه باستانی نشان می دهد که از اواسط قرن هشتم قبل از میلاد تا اوایل دوره هخامنشی، زندگی در این قلعه وجود داشته و با به سلطنت رسیدن داریوش هخامنشی و تهاجم وی به سرزمین مادها زندگی در این قلعه به پایان رسیده است.