مسجد کوفه بوشهر
در قرون ۱۲ و ۱۳ هجری قمری، بازرگانهایی از منطقه بهبهان به بوشهر مهاجرت کردند و در این شهر ساکن شدند. از آن زمان محله مسکونی این بازرگانان، به محله بهبهانی شهرت یافت. این محله اهمیت تاریخی فراوانی برای شهر بوشهر دارد؛ زیرا آثار تاریخی ارزشمندی در آن جای گرفتهاند که هرکدام به نوبه خود گوشهای از تاریخ شهر را روایت میکنند. مسجد کوفه یکی از قدیمیترین بناهای این محله محسوب میشود و قدمت آن به دوره قاجار بازمیگردد. مسجد کوفه بوشهر یکی از بناهای مذهبی-تاریخی شاخص در بافت قدیم شهر است و در ۲۸ اسفند ماه سال ۱۳۸۵ هجری شمسی، به شماره ۱۸۷۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
تاریخچه مسجد کوفه بوشهر : مسجد کوفه در دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. این مسجد در کنار منزل آیت الله سید مهدی علم الهدی بوشهری قرار گرفته است. ریشسفیدان محله ادعا میکنند مسجد کوفه یکی از مساجدی بود که آیت الله علم الهدی بوشهری در گذشته در آن نماز جماعت برگزار میکرد. پس از جنگ جهانی اول، بافت قدیمی بوشهر رونق خود را از دست داد. برخی از مصالحی که از هند و آفریقا وارد میشدند و در ساخت بناهای بافت قدیمی از آنها استفاده میکردند، کمیاب شدند. پس از جنگ جهانی دوم نیز این موضوع شدت بیشتری گرفت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اداره بندر بخشی از بافت تاریخی را تخریب کرد. البته مسجد کوفه همچنان پابرجاست و بهعنوان یکی از قدیمیترین و کهنسالترین ساکنین محله بهبهانی بوشهر آغوش خود را به روی مردم گشوده است.
معماری مسجد کوفه بوشهر : مسجد کوفه را با طرح شبستانی ساختهاند و برعکس بسیاری از مساجد ایران، فاقد گنبد، دارای سقف مسطح و بدون گلدسته است. در ساخت مسجد از مصالحی مانند سنگ خلخال، گچ و چوب ساج استفاده کردهاند. چوب ساج از موادی است که در آن زمان از کشور هندوستان آورده میشد. معماری بنا چندان پیچیده نیست و در کمال سادگی ساخته شده است و اثری از تزیینات خاص در آن دیده نمیشود. این سادگی در معماری بنا میتواند نمادی برای تمام مساجد ساخته شده در قرون اولیه هجری باشد. حیاط مسجد کوفه بهشکل مربع ساخته شده است و شبستانهای آن دارای هشت عدد ستون هستند که بهصورت هفت و پنج ابرویی ساخته شدهاند تا استحکام بنا را تقویت کنند. مسجد کوفه دارای حدود ۲۲ متر طول، ۱۴ متر عرض و ۵ متر ارتفاع بنا است. همچنین اگر با دقت به این مسجد بنگرید، نکتهای توجه شما را به خود جلب خواهد کرد و آن وجود تعداد فراوان در و پنجره در این بناست که دلیل آن را میتوان به شرایط اقلیمی و آبوهوای گرم شهر بوشهر مرتبط دانست. پنجرههای بنا، بزرگ و طاق مانند هستند و از جنس چوب ساخته شدهاند. همچنین این پنجرهها توسط حفاظهای فلزی عمودی، محافظت میشوند.