چشمه‌های آبگرم، آبشار و آب معدنی و گوگردی در شهرستان نیکشهر سیستان و بلوچستان وجود دارد که همواره در فصول مختلف پذیرای گردشگران است. گردشگری سلامت نوعی از گردشگری است که به منظور حف۱ بهبود و حصول مجدد سلامت جسمی و ذهنی فرد در مدت بیش از ۲۴ ساعت و کمتر از یک‌سال صورت می‌گیرد. گردشگری تندرستی شامل سفر به دهکده‌های سلامت و مناطق دارای چشمه‌های آب معدنی و آبگرم برای رهایی از تنش‌های زندگی روزمره و تجدید قوا بدون دخالت و نظارت پزشک است. چشمه‌های آبگرم یکی از زیباترین و در عین حال اعجاب انگیزترین جلوه‌های طبیعی جنوب سیستان و بلوچستان به‌شمار می‌رود که همواره مقصد گردشگری مردم استان و گردشگران دیگر نقاط ایران است. چشمه‌های آبگرم و معدنی دهستان «چانف» عارضه طبیعی کمتر شناخته شده در شهرستان گرمسیری نیکشهر در جنوب سیستان و بلوچستان است که علاوه بر زیبایی سحرانگیزش، بیماران را شفا می‌دهد. این چشمه‌ها به سبب داشتن املاح معدنی، خواص طبی و شفابخش برخی بیماری‌ها، همواره پذیرای گردشگران بسیاری است. چشمه‌های آبگرم و آب معدنی چانف در ۲۵ کیلومتری مرکز این دهستان در منطقه «آهوران» از توابع بخش لاشار و در میان کوه‌های آن قرار گرفته است. کوهستانی بودن منطقه و وجود جاذبه‌های طبیعی سبب جذب گردشگران زیادی به این شهرستان به ویژه در فصل زمستان است. بر اساس تحقیقات، در بین چشمه‌های موجود در نیکشهر، چشمه آب معدنی چانف به دلیل اثرگذاری آن در دفع سنگ کلیه بیشترین آمار جذب گردشگران منطقه را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر بیش از ۴۷۲ چشمه آبگرم و معدنی در کشورمان شناسایی شده است هر یک از آنها ترکیبات، اثرات و استانداردهای خاص خود را دارند . کوهستانی بودن منطقه آهوران سبب شده که چشمه‌های آب معدنی و آبگرم زیادی از دل کوه‌ها به بیرون تراوش و گردشگران را محسور کند همچنین آب و هوای مساعد منطقه آهوران باعث رویش گیاهان دارویی و نادر بسیاری در اطراف چشمه‌ها و کوه‌ها شده است. مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان نیکشهر، چشمه‌های آبگرم و معدنی و گوگردی می‌باشد و این چشمه‌ها در روستای شیرآباد، دهستان چانف و بخش‌های فنوج و قصرقند و مرکزی این شهرستان واقع شدند. چشمه‌های آبگرم، معدنی و گوگردی نیکشهر برای درمان بسیاری از بیماری‌های پوستی، درد مفاصل و عضلانی مفید است. بر اساس تحقیقات، در بین چشمه‌های موجود در نیکشهر، چشمه آب معدنی چانف به دلیل اثرگذاری آن در دفع سنگ کلیه بیشترین آمار جذب گردشگران منطقه را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر بیش از ۴۷۲ چشمه آبگرم و معدنی در کشورمان شناسایی شده است هر یک از آنها ترکیبات، اثرات و استانداردهای خاص خود را دارند. با توجه به مطالعات انجام شده درباره مقاصد چشمه‌های معدنی، امروزه گردشگران سلامت به دنبال احساس و ظاهر بهتری هستند. فرد با حضور در این اماکن، علاوه بر جستجوی سلامت و تناسب، به تفریح و سرگرمی و گذران اوقات فراغت خود نیز می‌پردازد.

کجا برویم؟ شهرستان نیکشهر به فاصله ۱۳۵ کیلومتری بندر چابهار با دارا بودن رودخانه‌های فصلی و دائمی، قطب کشاورزی است به‌طوری که در کنار تولیدات باغی نظیر انواع خرما و مرکبات، محصول برنج نیز دارد. جالب است بدانید که از آنجا که آب وهوای شهرستان گرمسیری بوده، و در این نوع آب و هوا بیشترین نوع محصولات کشاورزی قابل کشت و برداشت است، نام هندوستان کوچک بر این منطقه گذاشته شده.

دیدنی‌های نیکشهر : به جز چشمه های آب معدنی، شهرستان نیکشهر بناهای تاریخی فراوانی دارد که نشانگر وجود تمدنهای پراکنده از هزاره‌های قبل از میلاد تا عصر حاضر در این منطقه است. برخی آثار برجسته شناسایی شده شهرستان عبارت‌اند از: قلعه‌های تاریخی از جمله قلعه قصرقند، نیک شهر، بنت، فنوج، اسپکه، هیت و چانف، ده محوطه و تپه پیش از تاریخ، پنج درخت کهنسال، سنگ نگاره‌های شمال قصرقند و مسجد عبدالقادر در مجاور قلعه نیک شهر.

هنوز آن‌قدرها از سن و سال‌مان نگذشته که انگشت‌ها و دست‌های حناگذاشته مادربزرگ و ریش‌های حنایی‌رنگ پدر بزرگ‌ها از ذهنمان بروند به جمع چیزهای از یاد رفته. هرچند حالا دیگر به سر نوزاد تازه به دنیا آمده حنا نمی‌گذارند اما هنوز هم توی شب حنابندان، نوعروس و داماد کف دست هم حنا می‌گذارند و هنوز هم وقتی کسی نه راه پیش داشته باشد و نه راه پس، می‌گوییم دستش را توی حنا گذاشته‌اند. تمام این یاد و خاطره‌ها، آداب و مثل‌ها از کیسه‌هایی پارچه‌ای بیرون آمده‌اند که توی چاقی شکمشان، پودر سبز رنگ حنا را جا می‌داده‌اند. این کیسه‌ها حاصل کارگاه‌هایی بودند که وظیفه‌شان ساییدن ساقه، برگ و چوب حنا بود؛ کارگاه‌هایی با سقف‌های گنبدی که بزرگترهایمان به آنها «مازاری» می‌گفتند.بد نیست بدانید مازاری‌ها در واقع قسمتی از عصاری‌های قدیمی هستند. عصاری‌ها کارشان خرد کردن غلات و روغن‌گیری از دانه‌های روغنی بوده و مازاری‌ها تنها آسیاب کردن حنا. در گذشته‌ای نه‌چندان دور، سنگ‌های مازاری در اکثر شهرهای ما در حال چرخیدن بودند؛ هنوز هم نمونه‌هایی در کاشان، اصفهان و اردکان وجود دارند. با این حال بزرگ‌ترین مجموعه‌ای که در حال حاضر  به تولید حنا می‌پردازد، کارگاه‌های مازاری یزد است. حنا درختچه‌ای است به ارتفاع ۳ -۲ متر و بومی کشورهای مدیترانه، خاورمیانه، آسیای صغیر و شمال و شرق آفریقا. در ایران، بلوچستان و کرمان، بهترین آب و هوا را برای کاشت این گیاه دارند. علاوه براین، حنا یکی از قدیمی‌ترین مواد رنگی دنیاست و در دوره دوم عصر حجر از آن برای نقاشی  کشیدن روی دیوار غارها استفاده می‌شده اما بیشترین کاربرد آن آرایشی و بهداشتی بوده. در قرون وسطی، اطبای ایرانی و عرب از تأثیرات دارویی حنا زیاد بهره برده‌اند. حنا بیشتر برای رفع سوختگی، زخم‌های دهان، آبسه و تورم مثانه تجویز می‌شده. در کتب پزشکی قدیمی آمده که حنا درمانی برای لک‌های سفید پوست و لک و پیس است؛ خضاب با حنا چشم را پرنور می‌کند، مو را می‌رویاند و بو را خوش و زوجه را آرام می‌کند. برای به‌دست آوردن رنگ دلخواه، پودر حنا را ترکیب  می‌کردند.

دنیای سبز مازاری : در «مازاری» همه چیز سبز رنگ است و گرد سبز حنا همه جا را پوشانده. آسیاب‌ها و الک که روشن شود، گرد حنا جای هوا را هم تنگ می‌کند، آن‌قدر که بدون ماسک نمی‌شود نفس کشید. زمانی آن تیرک چوبی که به سنگ آسیاب وصل است، روی گرده اسب، شتر یا گاو نری سوار بوده تا صبح و شب را به هر ضرب و زوری که شده، دور تا دور آن سکو بچرخد اما حالا کافی است کلید برق را بزنید تا آن موتور یک چرخه در هر سری، ۳ تا ۴ ساعت یورتمه بچرخد و سنگ‌آسیاب را بچرخاند. برگ‌های خردشده زیر سنگینی سنگ‌آسیاب، از آن انتها به داخل الک یا سرند ریخته می‌شوند تا آن پایین که می‌رسند، گرد حنا به مخزن زیری ریخته شده و جز اضافات چیزی نمانده باشد تا داخل گونی جمع شود. محتویات گونی دوباره به سنگ آسیاب سپرده می‌شوند و باز سر و کارشان به همین جا می‌افتد. این دفعه اضافاتی که داخل گونی ریخته می‌شوند، دیگر قابل سرند کردن نیستند و باید دورشان ریخت. محصول «مازاری»‌ها که در زبان محلی به آن «خنیر» می‌گویند، به‌جز استفاده آرایشی، خاصیت درمانی هم دارد. پودر سبزرنگ حنا، گرد شفابخشی است برای دست‌های زخمی ماهیگیرانی که پراز ترک‌اند. حنا باعث ضخیم‌تر شدن پوست دست و پای آنها می‌شود. ردیف طولانی سنگ‌های آسیاب، تمام روز کارشان دور تیرک چوبی چرخیدن و البته خرد کردن برگ‌های حناست. هر کدام از این سنگ‌های لاسویی ۸-۷ تنی که از اردستان آمده‌اند، در هر وعده ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلو برگ و ساقه حنا را تحویل می‌گیرند و گرد حنا پس می‌دهند. اینکه تا کی سنگ‌ها بچرخند و حناسابی‌های این کوچه را سرپا نگه دارند را فقط خدا می‌داند. برای دیدن یکی از این مازاری‌ها کافی است خودتان را به خیابان امام خمینی یزد برسانید و سراغ کوچه مازاری‌ها را بگیرید. هرچند حالا یکی از کارگاه‌ها، مرمت و تبدیل به کتابخانه شده و چند تایی از صاحبان مازاری‌ها هم بسته‌شدن کارگاه‌شان را به تولید ترجیح داده‌اند اما هنوز کم نیستند کارگاه‌هایی که با سماجت دارند بسته‌های پارچه‌ای‌شان را پر از پودر سبز حنا می‌کنند تا راهی بازارها شود.

ماه مبارک رمضان  در خطه‌ای که بر اساس تاریخ قدمتش به حدود ۱۰ هزار سال می‌رسد، آیین‌ها، آداب‌ها و رسوم فراوانی دارد. بر اساس کتاب تاریخ سیستان آیین‌های رمضان در این منطقه تاریخی غنی دارد و مردم این منطقه در صدر اسلام به دلیل برخورداری از رصد‌خانه با رصد ستاره‌ها به راحتی از حلول ماه مبارک‌ رمضان با خبر می‌شدند و یک ماه را روزه‌داری می‌کردند. ماه مهمانی خدا که می‌رسد سیستانی‌ها از چند روز قبل به استقبال آن می‌روند به طوری که در سراسر این خطه خروش مردم را در غبار‌روبی از مساجد‌، نذور و حضور بر سر خاک اموات می‌بینیم. برخی از سیستانی‌ها در روزهای پایانی ماه شعبان نان محلی و کلوچه محلی خرمایی را برای یک ماه مصرف خود آماده می‌کنند که در ماه مبارک تنها به راز و نیاز با معبود خویش مشغول باشند .زیباسازی‌، غبارروبی مساجد، اهدای فرش به مکان‌های مذهبی، کمک به نیازمندان و دادن خیرات از جمله برنامه‌های پیش از آغاز ماه مبارک رمضان در سیستان است. همچنین بیشتر مردم سعی می‌کنند با جامه‌های نو و تمیز به استقبال این ماه بروند تا ظاهر و باطن را پاک نگه دارند. در آیین سحرخوانی بزرگان منطقه یک ساعت قبل از اذان صبح بر بالای بلندترین منطقه روستا می‌روند و با ضربه زدن به دهلی خاص و با خواندن اشعار دینی و عرفانی مردم را از خواب بیدار می‌کنند

سحرخوانی؛ آیین هزارساله : سحر خوانی ‌از دیگر سنت‌های مهم و ماندگار منطقه سیستان است که جلوه‌ای زیبا به ماه مهمانی خدا در این خطه از ایران داده است. در آیین سحرخوانی با توجه به رشد تکنولوژوی و وجود وسایل سمعی بصری باز هم فریاد ریش‌سفیدان سیستانی شنیده می‌شود. در این آیین بزرگان منطقه یک ساعت قبل از اذان صبح بر بالای بلندترین منطقه روستا می‌روند و با ضربه زدن به دهلی خاص و با خواندن اشعار دینی و عرفانی مردم را از خواب بیدار می‌کنند. پس از آنکه مردم بیدار شدند با ذکر سروده‌ای خاص به استقبال اذان صبح می‌روند تا این‌که موقع اذان صبح آن را با صدایی بلند به مردم اعلام می‌کنند. بر اساس برخی از روایت‌های موجود، آیین سحرخوانی و رمضان‌خوانی بیش از یک هزار سال پیش یعنی از اوایل اسلام، نزد ساکنان سیستان مرسوم بوده است. بیشتر روایت‌ها که در تاریخ ماندگار این خطه بر جای مانده است نشان دهنده آن است که رمضان‌خوانی در ایام نیمه ماه خدا برگزار می‌شود. در زمان‌های گذشته تعدادی از جوانان برای کمک به نیازمندان این سنت حسنه را اجرا و در‌آمد حاصل از آن را بین مستمندان تقسیم می‌کردند. برپایی نشست‌های مذهبی، دعا و مراسم ذکر مصیبت اهل بیت (ع) و دوره‌های قرآن از دیگر مراسم مرسوم در بین مردمان منطقه به‌ویژه بانوان سیستانی است. از دیگر سنت‌های این خطه می‌توان به نذور پس از افطار اشاره کرد که مردمان در حد وسع، قوت خود را با دیگران تقسیم می‌کنند و روزه خود را باز می‌کنند. در قدیم مردم برای این‌که در طول روز دچار افت قند نشوند از آلوی خشک، برگ زرد‌آلو و دواهای محلی مربائی را درست می‌کردند که در طول روز به هیچ عنوان احساس ضعف نمی‌کردند

خوراک رمضان در سیستان : در ایام ماه مبارک رمضان غذاهای آب دار منطقه از جمله آبگوشت محلی و کشک زرد سیستانی در موقع افظار به اوج خود می‌رسد. هر چند که نباید از حلیم محلی (غلور) نیز غافل شد چرا‌که بیشتر خانواده‌ها در این مدت روی به این غذا می‌آورند. در قدیم زمانی که ماه رمضان در ایام گرم سال قرار می‌گرفت مردم از غداهای سرد همچون آب دوغ خیار و کشک استفاده می‌کردند تا در طول روز دچار گرمازدگی نشوند. آنها حتی برای این‌که در طول روز دچار افت قند نشوند از آلوی خشک، برگ زرد‌آلو و دواهای محلی مربائی را درست می‌کردند که در طول روز به هیچ عنوان احساس ضعف نمی‌کردند. در روزهای پایانی این ماه هم مردم مراسم ویژه‌ای را برای استقبال از عید بزرگ مسلمانان فطر دارند. در نقاط مختلف سیستان گاهی دیده می شود که مردم سه روز به جشن و شادمانی این روز بزرگ دینی مشغول می شوند که این نشان‌دهنده جایگاهی عظیم معرفت دینی در بین مردمان سیستانی است.

چابهار تنها بندر اقیانوسی ایران است که در کرانه دریای عمان و اقیانوس هند قرار دارد. این بندر مهم یک منطقه آزاد بازرگانی است و لنگرگاه آن امکانات پهلوگیری کشتی‌های اقیانوس‌پیما را دارد و از نقطه‌های تجاری مهم ایران و کشور همسایه به حساب می‌آید، چون نزدیک‌ترین مسیر این کشورها به آب‌های آزاد است. اما به جز این ها، چابهار یک گردشگاه خوب و دیدنی برای مسافران ماجراجو به حساب می آید! چابهار از شهرستان‌های سیستان و بلوچستان است که در جنوب شرقی کشور قرار گرفته و آب و هوای گرم و معتدلش تمام فصل‌های این شهر را بهاری کرده است. به همین دلیل است که به آن چهار بهار نیز می‌گویند. این منطقه در زمستان یکی از گرم‌ترین مناطق و در تابستان یکی از خنک‌ترین بنادر ایران است. اگر گذارتان به چابهار افتاد، قبل از هر جاذبه دیگری خلیج چابهار را خواهید دید. این خلیج، بزرگ‌ترین خلیج در اطراف دریای عمان به حساب می آید. اما بعد از آن، توصیه می کنیم سری به تالاب ایپار بزنید و آتشفشانی از گل سرد را ببینید! تالاب ایپار که در مسیر جاده ساحلی گواتر و در تنگه‌ای صخره‌ای در ۱۵ کیلومتری شهر چابهار قرار دارد و در آن می توانید انواع درختچه‌های گز، کلیر و گونه‌های مختلف پرنده مثل فلامینگو، حواصیل، باقرقره، تیهو، عقاب دشتی، خوتکا، چنگر و… را ببینید. تپه‌های گل افشان در میان دشت کهیر و تنگ قرار گرفته اند. این تپه‌ها سه تا هستند که یکی از آنها مانند آتشفشان فعال است و به جای مواد مذاب آتشفشانی، از دهانه آن گل سرد توسی رنگ به بیرون تراوش می‌کند. توصیه می‌کنیم ‌این منطقه را از نزدیک ببینند، زیرا در دنیا تنها ۳ نمونه دیگر را گزارش کرده‌اند، دیدن این تپه می‌تواند تجربه‌ای کم نظیر را برای شما رقم بزند.