قدیمی
یکی از چهار قرآن قدیمی دنیا در ایران
کم پیدا میشود کردی که از او درباره جاذبههای گردشگری کردستان سوال کنید و او در حرفهایش روستای نگل(نوگل) را از قلم بیندازد و نگوید که روستایی هم هست در ۶۵ کیلومتری سنندج که به دیدن میارزد و نهتنها قرآنی تاریخی دارد بلکه آب و هوایش هم رویایی و طبیعتش بکر است و از آنجا که در درهای واقع شده هوایش همیشه خنک است و بس که درخت دارد زمینش با آفتاب تند و خشکی غریبه است و مردمش همیشه منتظرند که مسافری از راه برسد تا مهربانانه جلو بروند سلامش کنند، حالش را بپرسند و دعوتش کنند تا با آنها یک استکان چای بخورد یا قرآنشان را ببیند. یا افسانه پیدا شدن قرآنشان را بشنود که چطور سالها پیش چوپانی وقتی گوسفندانش را برای چرا برده بود گلی عجیب و زیبا دید که وسوسهاش کرد آن را بچیند و…. نه، امکان ندارد هیچ کردی از جاذبههای استان کردستان بگوید و یادش برود درباره نگل و مهماننوازی مردمش حرف بزند و به همین دلیل است که میگوییم زودتر کولهبارتان را جمع کنید و بروید سنندج و از آنجا راهی نگل شوید. میپرسید ادامه افسانه نگلیها چه شد؟ میخواهید بدانید وقتی چوپان گل را چید چه اتفاقی افتاد؟ مردم روستا، آنجا که چوپان صندوقچه را پیدا کرده بود مسجدی بنا کردند و اسمش را گذاشتند «نوگل» که به مرور زمان تغییر کرد و آنقدر زبان به زبان گشت تا شد «مسجد نگل» و کمی دورتر هم روستای نگل امروزی شکل گرفت و از برکت قرآن هنوز هم سرپاست و هر ساله گردشگران زیادی به دیدارش میآیند نگلیها میگویند وقتی چوپان گل را از دل خاک بیرون کشید، صندوقچهای که زیر گل بود نمایان شد. او صندوقچه را گشود و داخلش همان قرآنی را دید که امروز مهمترین جاذبه گردشگری نگل است. مردم روستا، آنجا که چوپان صندوقچه را پیدا کرده بود مسجدی بنا کردند و اسمش را گذاشتند «نوگل» که به مرور زمان تغییر کرد و آنقدر زبان به زبان گشت تا شد «مسجد نگل» و کمی دورتر هم روستای نگل امروزی شکل گرفت و از برکت قرآن هنوز هم سرپاست و هر ساله گردشگران زیادی به دیدارش میآیند. قانع شدید؟ افسانه را هم شنیدید، اما این دلیل نمیشود که به نگل نروید. هنوز دیدنیها و شنیدنیهای زیادی هست که از آن بیخبرید و باید برای کشفشان راهی نگل شوید.
نگل است و قرآنش!
«قرآن نگل»، قرآن بزرگی است که با خط کوفی بر پوست آهو نوشته شده و به خلیفهی سوم منسوب است. در واقع مردم این روستا باور دارند که قرآن نگل یکی از چهار قرآنی است که در زمان خلیفه سوم (عثمان بن عفوان) به رشته تحریر در آمده و به چهار نقطه جهان ارسال شده است. این قرآن هماکنون در مسجد نگل نگهداری میشود. البته در سال ۱۳۷۰ این قرآن به سرقت رفت که با همکاری مردم منطقه و تلاش شبانه روزی نیروی انتظامی، دزدها دستگیر شدند و در مراسم ویژهای، قرآن را به روستای نگل برگرداندند. روزی که قرآن را به مسجد نگل برگرداندند، هزاران نفر از مردم روستاها، شهرها و استانهای همجوار، استقبال باشکوهی از قرآن به عمل آوردند و دهها رأس گاو و گوسفند برای قرآن قربانی کردند. بعد از آن بود که مقام معظم رهبری برای محفوظ ماندن قرآن نگل از دستبردهای احتمالی دستور داد جایگاهی محکم و مطمئن برای نگهداری این قرآن بسازند. برای دیدن این قرآن قدیمی باید به روستای نگل در ۶۰ کیلومتری جاده سنندج-مریوان (۲۸ کیلومتری سروآباد) سفر کنید.
حمام چهار فصل – اراك
موزه چهار فصل اراك ، حمامی ۲۰۰ ساله بوده كه بيش از دو دهه است كه به محل نگهداری اشياء تاريخی و نمايش آداب و رسوم استان تبديل شده و گذر از اين موزه مراحل مختلف عروسی در اراك را نشان می دهد . حمام موزه چهار فصل اراك از آثار مربوط به دوره قاجار در اراك است كه علاوه بر سبك زيبا و منحصر به فرد خود ، دارای پيچ در پيچهای جالبی است كه مخاطب را به اين فكر وا می دارد كه مردمان روزگاران گذشته چگونه به اين حمام می آمدند و از آن استفاده كند چند متر از سطح زمين و خيابان مجاور خود گودتر است . رختكن اين حمام با كاشی های زيبای هفت رنگ تزيين شده و سقف آن به صورت گنبدی شكل بوده و از طريق ۸ ستون استوار است . اين ستونها دارای پيچگاههای ديدنی و كاشی های منقوش به گل و مرغ است. اين حمام به عنوان موزه مردم شناسی استان مركزی شناخته می شود . وجود آدمك هايی به شكل زنان و مردان دوره قاجار اراك و نشان دادن بخشهايی از مراحل حمام معمولی و حمام عروس و داماد از نكات ديدنی اين موزه است كه نظر هر بيننده ای را به خود جلب می كند . رختكن حمام يك فضای هشت ضلعی است كه به وسيله هشت ستون استوار است كه ستونها و ديواره های رختكن به شكلی زيبا با كاشی ها و خشت های قالبی در رنگهای زرد ، آبی ، سبز، سفيد ، مشكی ، خاكستری، قرمز و نارنجی تزيين شده است . حمام موزه چهار فصل اراك در سال ۱۳۵۵ به شماره ۱۳۹۹ در فهرست آثار ملی ايران به ثبت رسيد و آماده استقبال از گردشگران است.
برج لانه کبوتر اصفهان
برج های کبوتر از جمله کاربری ترین بناهای قدیمی هستند که جهت استفاده از فضولات پرندگان به عنوان کود در کشاورزی استفاده می شده است . این برج ها با معماری منحصربه فرد خود علیرغم فرم و حجم بسیار زیبا از لحاظ استحکام و مقاومت در برابر فشار های ناشی از لرزش مقاوم بوده است . معماری داخلی کبوتر خانه ها استثنایی است ، عظمت این بناها هم بدلیل سترگی و شکوه و هم به دلیل تنوع در فرم اعجاب برانگیز است و این بناها مانند سایر آثار معماری ایرانی هم از عملکرد وافر و هم از فرم زیبایی پیروی کرده است .طراحی و انتخاب سایت های دایره ای برای ساخت کبوترخانه با فضاهای تودرتو در مقاومت بالای آن نقش داشته است .
نقل شده است که مارها قادر به بالا رفتن از سطوح منحنی مانند استوانه نیستند ، سیاح بزرگ فرانسوی در قسمتی از سفرنامه خود می نویسد : ( کبوترخانه های عظیم ایران شش بار بزرگتر از بزرگترین پرورشگاه های ماست . این برج ها را از آجر بنا می کنند و رویش را گچ و آهک می کشند و در تمام سطوح داخلی دیواره برج از بالا به پایین سوراخ هایی تعبیه شده تا کبوتران در آنها آشیانه کنند. ) توجه به ابعاد طرح توسعه افقی و عمودی و ساخت کبوترخانه های پلکانی و طبقه طبقه بودن بنا ، راحتی بازسازی و مرمت را به دنبال داشته است . در مناطق گرم و خشک که حضور آب جاری امکان پذیر نبوده ، با احداث چاه ها و ایجاد جایگاه های ” آبشخور” امکان استفاده کبوتران از آب را فراهم می ساختند.