ایرانشناسی
آبشار خورعلیا
آبشار خورعلیا کلات در استان خراسان رضوی واقع است. خورعلیا(خورکلات) یکی از روستاهای اطراف مشهد است که با داشتن آبشار، دریاچه و طبیعت زیبا، گردشگران و کوهنوردان زیادی را به بازدید از خود فرامی خواند. این رودخانه از ارتفاعات روستای خور و کوه صندوق شکن و انجیرک سرچشمه می گیرد و از حواشی روستاهای خور علیا و خور وسطی و خور سفلی گذشته و به روستای امیر آباد می رسد و از این روستا به طرف شمال شرق تغییر مسیر داده و از کنار روستای چهچهه وارد خاک ترکمنستان می شود ، طول این رودخانه در داخل خاک ایران ۷۰ کیلومتر است و طولانی ترین رودخانه شهرستان کلات نادر است و دبی آب آن ۷۹۳ لیتر بر ثانیه است .
مسیر خاکی این روستا که از ۵۵ کیلومتری جاده مشهد به کلات جدا می شود، از شیب و خم های زیادی برخوردار است و از کنار پرتگاه های عمیق و تخته سنگ های جالب، می گذرد. در پایین ترین نقطه جاده باغ های مردم منطقه شروع می شود. بعد از عبور از روستا و با حدود سه ساعت کوهپیمایی آرام به آبشار زیبای این منطقه خواهید رسید. تمام طول مسیر اصلی آبشار به صورت پیاده روی در دامنه کوه بوده و شیب ملایمی دارد.
آبشار باقرآباد گلستان
آبشار باقرآباد در استان گلستان واقع است. این آبشار در شرق روستایی به همین نام و در دل ارتفاعات جنگلی شرق روستا واقع است. باقرآباد، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان مینودشت در استان گلستان است. این روستا در دهستان چهل چای قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۷۴ نفر (۲۱ خانوار) بوده است. منطقه چهل چای با دارا بودن جاذبه های طبیعی نظیر جنگل، آبشار و… از دو دهه اخیر مورد توجه گردشگران قرار داشته است. از جاذبه های این منطقه می توان به تنگه چهل چای مینو دشت و آق چشمه اشاره کرد. دسترسی به روستای باقرآباد از طریق جاده ارتباطی آزادشهر به مینودشت، جاده فرعی ساسنگ امکانپذیر است.
آبشار کوهک
آبشار کوهک سراوان درجنوب روستای کوهک در استان سیستان و بلوچستان واقع است. این آبشار در ۳ کیلومتری نقطه صفر مرزی ایران و پاکستان واقع شده است. معروفیت این منطقه به دلیل گروگانگیری های اخیر ۵ مرزبان ایرانی دوچندان شده است. کوهک (سراوان)، روستایی از توابع بخش بم پشت شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان ایران است. این روستا در دهستان کوهک اسفندک قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲٬۹۹۰ نفر (۶۴۰خانوار) بوده است.
آبشار کوهک از ارتفاعات جنوبی روستا سرچشمه گرفته و از ارتفاع ۱۵ متر از دل صخره ای بلند به پایین میریزد. آبشار کوهک شرقی ترین آبشار شناخته شده ایران است. ریزش آب در حاشیه بشار بر روی صخره ها، مناظر خره ای زیبایی ایجاد کرده که در صورت سرمایه گذاری مناسب میتواند به یکی از قطب های گردشگری ایران منجر شود. از دیگر جاذبه های این منطقه می توان به سنگ نگاره های کوهک اشاره کرد که خود دلیلی بر قدمت سکونت در این منطقه ناشناخته کشور است. در حوزه تمدنی سراوان بزرگ که در حال حاضر شهرستان های فعلی سراوان، سیب وسوران و مهرستان را در برمی گیرد بالغ بر چهل نقطه سنگ نگاره شناسائی شده است که بیشترین حجم آنها در کوه سیاهان قابل مشاهده است. از منطقه گید بست تا کوهک دره های متعددی وجود دارند که در میان آنها سنگ نگاره های مختلفی کشف شده است. از سنگ نگاره به عنوان قدیمی تریم کار فرهنگی بشر یاد شده است که تصاویر بسیار زیبایی را انسان های عصر نگارگری بر سنگ ها حک کرده اند .سنگ نگاره های سراوان گواه بسیار خوبی بر فرهنگی بودند وتاریخ و تمدن دیرینه این خطه است. دسترسی به منطقه کوهک از طریق جاده ارتباطی سراوان به کوهک امکانپذیر است.
چشمه خون اژدها
اژدها، قیر و ماماتین… همین سه کلمه کافیست تا به دنیای اساطیر و افسانه های کهن برسید. افسانه اژدها و خون سیاهی که از زمین می جوشد و مردمی که هنوز هم باور دارند افسانه زنده است. اژدها زنده است… حتی اگر خون سیاهش، چشمه قیری باشد که هر سال صنعتگران را به پای ماماتین می کشاند. خوزستان سرزمین افسانه هاست. درست به اندازه قدمتی که خاک این منطقه دارد، افسانه و اسطوره و قصه در سینه مردم شهر خوابیده. به رامهرمز که بروید، افسانه ها زنده تر می شوند و چشمه ماماتین، می شود سرچشمه شایعات: «در جنگ با اسفندیار رویین‌تن اژدها به هلاکت رسید و خون سیاهش به زمین ریخت. خونی که تا ابد از چشمه های قیر ماماتین خواهد جوشید.» باستان شناسانی که لوح‌های تخت جمشید را مطالعه کرده اند، معتقدند که هخامنشیان از این چشمه‌های قیر برای ساخت بناهای تاریخی و حتی ابزار و وسایل و ظروفشان استفاده می کردند. چشمه هایی که تعداد آنها به ۱۰عدد می رسد و قیر و نفت خام را به رودخانه «رود زرد» می ریزند. کشف این ظروف قیری در تپه چغامیش دزفول که عمر آن به هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح می رسد، شاهد خوبی بود که نشان می داد قیر در بعضی از بناهای تاریخی عیلامی هم کاربرد داشته است. در سال های بعد، قیر بیرون آمده از چشمه‌هایی که در اطراف آتشکده مسجد سلیمان قرار داشت، در صنایع نظامی و روشن کردن خشاب‌ها استفاده شد و این روزها، اهالی روستای قالند بهبهان تنها استفاده کنندگان از چشمه های قیر خوزستان هستند که قیر را برای تهیه ظروف بزرگ نگهداری نان خشک و درمان گرفتگی و شکسته بندی اعضای بدن شان استفاده می کنند.
چطور برویم؟ برای دیدن چشمه سیاه ماماتین باید به ۲۵ کیلومتری شمال شرق شهرستان رامهرمز در استان خوزستان سفر کنید و این میراث هزار ساله را از نزدیک ببینید. نمونه این چشمه های قیر طبیعی را می توانید در اندیکای مسجد سلیمان و منطقه اوقیلک بهبهان هم ببینید اما شاید هیچ کدام از این چشمه ها به اندازه چشمه های اژدهایی ماماتین معروف و دیدنی نباشند.
دژ شیخ مکان
این دژ در داخل تنگه شیخ مکان در هشت کیلومتری شرق دره شهر و در سمت غربی تنگه، آثاری از یک دژ جالب توجه در دل کوه به چشم می خورد. از لحاظ مصالح و سبک معماری،نشانی از دوره ساسانی دارد.دژ چهار اتاق و تنها یک در ورودی در ضله شمالی دارد.مصالح اصلی دژ قلوه سنگ و گچ است که در . مشخصات معماری بنا و مصالح به کار رفته در ان نشان می دهد که قلعه از آثار دوره قاجار است. در میان تنگه و در مقابل قلعه شیخ، در مسیر جریان آب رودخانه، بقایای یک آسیاب آبی بر جای مانده است که گفته می شود در زمان های گذشته قابل استفاده بوده ولی در حال حاضر تخریب شده است. این اثر به اواسط دوره اسلامی و شاید قبل از آن مربوط باشدانتهای دیواره دژ با اندودی از گچ پوشیده شده است.