مرکزی
زادگاه امیرکبیر
شاید کمتر کسی استان مرکزی را به عنوان یک منطقه گردشگری بشناسد اما حقیقت این است که این استان، با جاذبه های تاریخی و روستایی خود یکی از بهترین مقاصد گردشگری در مرکز کشور محسوب می شود. اگر گذارتان به استان مرکزی افتاد، پیشنهاد می کنیم سری به روستاى هزاوه بزنید که زادگاه امیرکبیر است. این روستا در فاصله ۱۸کیلومترى شمال غربى شهرستان اراک قرار دارد و جزئی از دهستان فراوان، بخش فرمهین به شمار می آید.مطالعات باستانشناسى بر روى تپه تاریخى هزش در این منطقه نشان می دهد که روستای هزاوه قدمتی طولانی دارد و عمر آن با توجه به سفال هاى پیدا شده از تپه، به قرن پنجم هجرى می رسد.اگر گذارتان به هزاوه افتاد، می توانید مقبره شاهزاده احمد را بر روى بلند ترین قسمت روستا در محله بالا ببینید که عمر آن به دوره ایلخانان مى رسد. بافت مسکونی روستا هم آنقدر پیچیده و جالب است که به تنهایی می تواند جذاب ترین بخش سفر شما را رقم بزند. خانه هاى سنگى و گلى که به صورت پلکانى بر دامنه شیب کوه ها قرار گرفته اند، چیزی است که شما در هزاوه به وفور می بینید. این خانه ها اکثراً از گل، سنگ و چوب ساخته شده و داراى سقف هاى مسطح هستند. بد نیست بدانید که روستاى هزاوه در بیشتر ایام سال معتدل و نسبتا سرد است و ساکنان این منطقه براى مقابله با سرمای هوا ساختمان هایشان را رو به جنوب ساخته اند تا حداکثر استفاده را از خورشید ببرند. دیوار خانه ها اکثرا ضخیم و از جنس خشت، چینه و گل است و در تمام این خانه ها اتاق کرسى به چشم می خورد. بیشتر مردم هزاوه به کشاورزی و باغداری مشغول هستند و بهترین محصول آنها انگور است.اگر به هزاوه سفر کنید می توانید سری به محله های کیور، میان ده، محله پایین، محله چاله، سرآسیابها، تره زار و ده بالا بزنید و مسجد شبستان دار، درخت سرو کهنسال و حمام قدیمی این روستای وسیع را ببینید.
مسجد سرخ ساوه
کافیست به شهر ساوه سفر کنید تا بتوانید تازه ترین اثر ثبت شده این شهر را از نزدیک ببینید. مسجد سرخ ساوه، با قدمتی که به دوره شاه اسماعیل صفوی می رسد، شاید یکی از زیباترین آثار باستانی این شهر باشد که بعد از سال ها انتظار، بالاخره چند روز پیش در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد. مسجدی که نام شگفت انگیزش را از تزیینات زرشکی و کتیبههای قرمز رنگ اش وام گرفته است. سردر ورودی، صحن، ایوان، گنبدخانه، شبستان، رواق و مناره، دو مدرسه قدیمی و جدید و یک مسجد تازه ساخت تمام اجزایی هستند که مسجد سرخ ساوه دارد. اگر گذارتان به این مسجد بیفتد، در اولین نگاه سر در ورودی آن را خواهید دید که با کاشی های فیروزه عصر صفوی تزئین شده است و دیوار آن را حدود ۶۰ سال پیش سفیدکاری کرده اند. طاق سر در این مسجد، مقرنس کاری ظریفی دارد که در قسمت پایین به کتیبهای گچبری شده می رسد. روی این کتیبه خط ثلث برجسته توجهتان را جلب خواهد کرد و بالای درگاه و در سینه سر در، لوح سنگی ای را می بینید که بر آن فرمانی دیوانی از شاه اسماعیل صفوی نقش بسته است.
مسجد سرخ ساوه، پر از کتیبه های تاریخی است. کتیبه هایی که اگر پا به بخش اصلی گنبد خانه بگذارید، آنها را با تنوع بی نظیرشان خواهید دید. بخش اصلی گنبدخانه در میانه سه رواق و یک مقبره قرار گرفته و از سه جهت درگاهی وسیع و مرتفع به رواقهای اطراف دارد و گنبدخانههای دیگر در بالای این رواق قرار گرفته اند. این گنبدها نیم طاق هایی در قوسهای کوچکتر دارند و بدنه قوس آنها با گوشهای از مقرنس آراسته و رنگ آمیزی شده است. اگر زیر این گنبد بایستید، می توانید کتیبهای را با متن «سوره نبا» ببینید که در زیر آن نوشته شده و با گل و بوتههای برجسته تزئین شده است. در زیرگنبد دوم هم کتیبهای دیگر وجود دارد که روی آن به خط برجسته کوفی، با رنگ زرشکی و در زمینه ای لاجوردی سوره «یاسین» گچبری شده است. تضادی رنگی که در زمانه خود بی سابقه بوده است! در میانه ضلع جنوبی گنبدخانه، محرابی چهار ضلعی با پوشش مقرنس گچی قرار دارد که با کتیبهای گچبری شده تزئین شده است. در جهت غربی و جنوبی این مسجد هم چندین حجره با ایوانهای چهار گانه قرار دارد که اطراف آن برای ساخت مدرسه در سال ۱۳۵۷ برداشته شده است. برای دیدن این مسجد سرخ و زرشکی، باید به ضلع شمالی میدان انقلاب و سمت غربی بازار شهر ساوه سری بزنید. مسجد سرخ با شکل و شمایل منحصر به فردش، پیش از آنکه بخواهید نشانی اش را از محلی ها بگیرید، خودش را به شما معرفی خواهد کرد!