ایرانشناسی
سرای وزیر قزوین
سرای وزیر قزوین که با نام کاروانسرای وزیر قزوین نیز شناخته میشود، یکی از بخشهای بازار قزوین محسوب میشود که روبروی در شرقی راستهی قیصریه قرار گرفته است. هشتی ورودی آن، حجرههایی با طاقهای کاشیکاری دارد و بر فراز فضای مرکزی ورودی، گنبدی آجری همراه با یک نورگیر به قطر تقریبی یک متر واقع شده است. دورتادور حیاط وسیع سرای وزیر را حجرههایی در دو طبقه فراگرفتهاند و روی صفهای با ارتفاع یک متر از سطح زمین قرار دارند. طرح سرا، چهار ایوانه و ضلع شرقی آن هماکنون فاقد ایوان است. تمامی حجرهها دارای طاق جناغی و اکثر آنها در طبقهی دوم، دارای ارسی (نوعی در قدیمی با چهارچوب مخصوص که با حرکت عمودی باز و بسته میشد) هستند. در لچکی طاق حجرهها، میتوان کاشیکاریهایی را در طرحها و نقوش مختلف چون مجلس شکار شیر و پرنده، طرحهای اسلیمی و کتابی، اسب، خورشید و انسان بالدار دید. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۳۱۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و بهعنوان یکی از مکان های دیدنی قزوین شناخته میشود.
دریاچه الیمالات مازندران
به هرکدام از دریاچههای ایرانی که سر میزنید، طبیعتی در مقابلتان قرار میگیرد که همتای آن را جایی نخواهید دید؛ پهنهای آبی که بر فرش زمین گسترده شده است و باشکوه و آرامشی خاص خودنمایی میکند. یکی از این دریاچههای دیدنی، دریاچه الیمالات است؛ دریاچهای تماشایی که هیچ چیز در برابر این زیبایی به چشمتان نخواهد آمد. خنکای آب، سرسبزی جنگل، شکوه آسمان، نور ملایم خورشید و سکوتی وصفناپذیر در الیمالات در انتظار شما است. دریاچه الیمالات از جاهای دیدنی نور به شمار میآید و در مسیر آن به چمستان قرار دارد. نور در سمت شمال با دریای خزر هممرز است و میتوان دریاچهها و رودخانههای زیادی را در آن مشاهده کرد. شهر چمستان نیز مرکز بخش چمستان، یکی از بهترین نقاطی است که میتوان برای سفر برگزید. دریاچه الیمالات بهدلیل قرارگیری در میان جنگل، مناطق استوایی را برایتان تداعی میکند. بخشی از مسیر دسترسی به دریاچه از میان درختان سر به فلک کشیده میگذرد و چشماندازهایی بینظیر را ارائه میدهد. دریاچه الیمالات تنها دیدنی چمستان نیست. روستای لاویج یکی دیگر از نقاط پرگردشگر این منطقه به حساب میآید که در میان کوهها واقع شده است و هر ساله گردشگران زیادی را بهسمت خود جذب میکند. بهتر است بازدید از این نقطه را نیز در برنامه سفر خود به چمستان بگنجانید. طبیعت زیبای اطراف دریاچه با درختانی که تا نزدیکی لبه ساحل رشد کردهاند و دریاچه را در آغوش کشیدهاند، خالق چشماندازی به واقع دیدنی خلق هستند که در کمتر دریاچهای میتوان مشابه آن را پیدا کرد.
دسترسی به دریاچه الیمالات : برای دسترسی به دریاچه، در مسیر نور به چمستان پیش برانید. پس از طی هشت کیلومتر، درون فرعی دریاچه بپیچید. اگر از مسیر نور راهی این مکان نیستید و مستقیما از تهران قصد بازدید از آن را دارید، از جاده هراز عازم آمل و از کمربندی آمل، وارد چمستان شوید. از چمستان بهسمت نور حرکت کنید. پس از حدودا ۴۰ دقیقه رانندگی، نرسیده به نور، وارد فرعی دریاچه الیمالات در سمت چپ جاده شوید. گردشگاه دریاچه الیمالات در دل جنگل واقع شده است. در آنجا همه چیز برای چند ساعت تفریح و البته آرامش مهیا است. بعد از پارک اتومبیل، باید مسیری پنج دقیقهای را پیادهروی کنید و بعد از طی این مسافت، از بلندی بهسمت پایین (محل دریاچه) هدایت میشوید. پلی زیبا شما را به آنجا وصل میکند. زیر پل سدی قرار دارد که گاهی اوقات پرآب است. پس از پشت سر گذاشتن چند پله به سنگهای زیبای کنار رودخانه نزدیک میشوید. خبر خوب برای علاقهمندان به ماهیگیری اینکه ماهیانی از جمله قزل آلا و آمور در این دریاچه زندگی میکنند. البته بهدلیل اینکه اغلب مردم این ناحیه ماهیهای قرمز شب عید خود را درون آب دریاچه رها میکنند، میتوان تعداد قابل توجهی از این نوع ماهی را نیز مشاهده کرد.
تنگه هلت لرستان
یکی از مقاصد طبیعتگردی و جاذبه های گردشگری استان لرستان در شهرستان پل دختر، تنگ هِلت (helt) است که به اشتباه تنگه هَلَت (halat) خوانده میشود. این تنگه شگفتآور یکی از مقاصد عالی برای گردش و صخرهنوردی به شمار میرود و بهترین مکانبرای داشتن یک روز مهیج و هیجانانگیز است. تنگه هلت حدود چهار کیلومتر طول دارد و در میان صخرههای بلند جای گرفته است. تنگه هلت یا تنگه هلد یکی از تنگههای افسانهای استان لرستان است که در در میان سنگهای سترگ و صخرههای بلند جای گرفته است. از داخل این تنگه رودخانهای جریان دارد که با عبور خود بر عظمت و بزرگی هلت افزوده و سیمایی جادویی به آن بخشیده است. تنگه هلت در طی زمان و در اثر فرسایشهای آبی به وجود آمده است. وجود چشمهها و آبهای جاری، موجب تغییر شکل لایههای رسوبی و آهکی شده و به مرور زمان و در اثر عبور آب، این دره شگفت انگیز به وجود آمده است. باید گفت که تا سالهای اخیر ورودی تنگه هلت در زیر آب قرار داشت و دسترسی به آن ممکن نبود. در اثر سیلابها مسیر این تنگه باز و این مکان شگفتانگیز هویدا شد. طول تنگه هلت حدود چهار کیلومتر است و چنانچه با سرعت متوسط حرکت کنید تقریبا ۱٫۵ تا دو ساعت زمان میبرد تا این دره را بپمایید و همین مدت نیز طول میکشد تا این مسیر را برگردید. عمق آب تنگه هلت گاهی تا ۱٫۵ متر نیز میرسد.
وجه تسمیه تنگه هلت : تنگه هلت به نامهای تنگ هلت، تنگه هلد و تنگ هلد نیز شناخته میشود. واژه هلت نام یکی از طایفههای لر به اسم نجفوندها است که در منطقه هلد لرستان زندگی میکنند. مردمان محلی این خطه این تنگه اعجابآور را هلد نامیدهاند. این تنگه افسانهای و زیبا در محور آزادراه پل زال–خرم آباد بین تونل خرگوشان یک و دو واقع شده است.
دریاچه سوها اردبیل
دریاچه سوها، یکی از مقاصد بکر و کمتر شناختهشده استان اردبیل است که مناظر خیرهکننده و طبیعت سرسبزی را در اطراف خود دارد. این دریاچه حیرتانگیز یکی از منزلگاههای محبوب طبیعتگردان اردبیل نیز محسوب میشود و با آبوهوای خنک و دلپذیر خود در فصل تابستان، از ظرفیتهای بسیاری برای جذب گردشگران برخوردار است. دریاچه سوها بهعنوان یکی از جاهای دیدنی استان اردبیل، مقصدی ایدئال برای عکاسان حیاتوحش و علاقهمندان به فعالیت و ورزشهای آبی نیز به شمار میآید؛ جایی که آنان قادرند تا از زیباییهای این منطقه رویایی، بهره لازم را ببرند. با ما همراه شوید تا در این مقاله به دریاچه سوها، پهنهای فیروزهای و مهآلود در دل کوهستانهای سرسبز اردبیل سفر کنیم. شهرستان «نمین»، میزبان یکی از شگفتیهای استان اردبیل است. دریاچه سوها که در ۳۵ کیلومتری شرق اردبیل قرار دارد، همچون نگینی در مناظر بدیع کوهستانی استان اردبیل خودنمایی میکند. دریاچه سوها که در واقع آبگیری نهچندان بزرگ محسوب میشود، محل تامین آب روستایی بههمین نام است که در چهار کیلومتری دریاچه قرار دارد. این آبگیر بهواسطه جمع شدن آب پشت سد کوچکی بهوجود آمده که جهت بهرهبرداری از آبهای جاری منطقه احداث شده است. عمق این دریاچه که در زبان مردم محلی به «سوا» نیز معروف است، در مناطق میانی به ۶ متر نیز میرسد. پهنای دریاچه سوها به نیمکیلومتر و طول آن به ۱٫۵ کیلومتر میرسد و اطراف آن، محل رویش گلهای بابونه وحشی است. روستای سوها در در دهستان «ویلکیج» با ۳۵۰ خانوار، روستایی خوشآبوهوا در مجاورت جنگلهای فندقلو است. نام این روستا بهمعنی «آبها» است و وجه تسمیه آن را میتوان دریاچه پرشکوه و چشمهسارهای منطقه دانست. همچنین خاک مرطوب این منطقه بهگونهای است که گویا اگر گامی را محکم بردارید، از جای پای شما چشمهای جاری میشود. سوها را که در فاصله ۶۲۵ کیلومتری پایتخت قرار گرفته است، سرآغاز جنگلهای افسانهای گیلان میدانند و آنگونه به نظر میرسد که دروازه ورود به بهشت، در این روستا قرار دارد.
مسیر دسترسی به دریاچه سوها : دسترسی به دریاچه سوها از طریق مسیر مواصلاتی اردبیل به «بریس» امکانپذیر است. پس از گذر از این جاده و رسیدن به «نیارق»، با توجه به تابلوهای راهنما بهسمت روستای سوها در شهرستان نمین حرکت کنید. برای بازدید از دریاچه سوها، از طریق مسیری چهار کیلومتری و خاکی بهسمت شمال شرق روستا حرکت کنید.
آدرس دریاچه سوها: استان اردبیل، ۳۶ کیلومتری شهر اردبیل، شهرستان نمین، ۴ کیلومتری شمال شرقی روستای سوها
آبوهوای سرد و کوهستانی منطقه سوها، این مکان را به یکی از مقاصد گردشگری مناسب در فصل تابستان تبدیل کرده است. هوای مطبوع و غیرشرجی منطقه در کنار طبیعت سرسبز و بکر، دریاچه سوها را به بهشتی وصفناشدنی و یکی از رویاییترین مقاصد اردبیل تبدیل میکند. تلفیق نسیم خنک کوهستان، درختچههای جنگل فندقلو، جنگلهای هیرکانی، چشمهسارهای گوارا و آبهای فیروزهای سوها، مژده روزی خاطرهانگیز و فراموشنشدنی را به گردشگران میدهد. در تیرماه، مه نسبتا غلیظی سراسر منطقه سوها را میپوشاند و هر نسیم خنک، قطرات آب را با چهره گردشگران آشنا میکند. بهترین زمان سفر به دریاچه سوها اردبیل : بهترین زمان سفر به شهرستان نمین و دریاچه سوها، ۶ ماهه اول سال است. هوای این منطقه از فصل پاییز رو به سردی میگذارد و در زمستان، دریاچه سوها به منطقهای صعبالعبور تبدیل میشود؛ گرچه تماشای مناظر پوشیده از برف و زمستانی اردبیل نیز خالی از لطف نیست.
ماهیگیری در دریاچه سوها : دریاچه سوها، آبی راکد دارد که برای شنا و آبتنی مناسب نیست؛ در عوض، همین راکد بودن آب این دریاچه را برای فعالیتهایی مثل ماهیگیری و قایقرانی بهینه ساخته است؛ البته به یاد داشته باشید که ماهیگیری در دریاچه سوها بههیچوجه کار آسانی نیست. این دریاچه زیستگاه قزلآلای رنگین کمان محسوب میشود و اداره حفاظت از محیط زیست استان اردبیل، نظارت بر این مکان را عهدهدار است و از ماهیگیری در فصل تخمریزی جلوگیری بهعمل میآورد. اطراف دریاچه سوها، محل زندگی اسبهای وحشی و زیبایی است که کرههای آنان در فصل بهار به جستوخیز و بازی میپردازند و گردشگران را به خود مجذوب میکنند.
امکانات رفاهی اطراف دریاچه سوها: در سالهای اخیر، امکانات رفاهی اولیه مانند آب قابلشرب و سرویس بهداشتی در اطراف دریاچه سوها فراهم شده است؛ البته باید گفت که همانند گذشته، آنتندهی تلفن همراه در این منطقه نامطلوب است. گهگاه دستفروشان محلی و اغذیهفروشان سیار در منطقه حاضر میشوند. هنچنین شما میتوانید ملزومات و مواد غذایی موردنیاز خود را در روستای سوها خریداری کنید یا خود را برای کاسهای آش محلی دلچسب، املت یا خوراک لوبیا وعده بگیرید. شایسته است که برای کمک به اقتصادهای کوچک محلی، از فروشگاههای منطقه سوها خرید کنید. روستا و دریاچه سوها از نظر امکانات اقامتی کمبهره است. نزدیکترین اقامتگاه بومگردی در منطقه، در شهرستان نمین قرار دارد؛ البته طبیعتگردان معمولا ترجیح میدهند که اطراف دریاچه اتراق کنند و با برپایی چادر، از اقامت شبانه در طبیعت بکر و افسانهای سوها لذت ببرند.
کویر حلوان طبس
استان خراسان جنوبی بهدلیل داشتن کویرهای بکر و دیدنی، از مقاصد کویرگردی و طبیعتگردی، بهویژه در فصلهای پاییز، زمستان و ابتدای بهار به شمار میرود. یکی از کویرهای زیبا و دیدنی این استان، کویر حلوان نام دارد که با وسعت ۷۵۰ کیلومتر مربع، در ۸۰ کیلومتری شهرستان طبس و در نزدیکی روستایی تاریخی به همین نام قرار دارد. این کویر در سال ۱۳۹۷ در فهرست آثار طبیعی – ملی کشور به ثبت رسید. کویر حلوان از جاهای دیدنی طبس است و در ۹۰ کیلومتری شمال غربی شهرستان طبس و در شمال شرقی استان خراسان جنوبی قرار دارد. این کویر در محور طبس – تهران واقع شده است و از شمال به کویر مرکزی ایران و ارتفاعات پیر حاجات طبس، از جنوب به محور ارتباطی شهرستان خور به طبس، از شرق به کوهها و ارتفاعات عاشقان و از غرب به دریاچه نمک خور و کویر مرکزی ایران محدود میشود. حلوان، کویری پوشیده از ریگزار و مثلثیشکل است که رأس آن در جهت شرق قرار دارد. این کویر در حاشیهی ریگزار باتلاقهای نمکی و رسی کویر مرکزی و دریاچهی نمک خور واقع شده است. فاصلهی شمال به جنوب ریگزار در بیشترین حالت ۴۰ کیلومتر و فاصله شرق به غرب آن در قسمتهای مرکزی حدود ۱۴ کیلومتر و در نواحی شمالی، پنج کیلومتر است. ریگزار حلوان، گسترهای شمالی جنوبی دارد و بیشترین ارتفاع تپههای حلوان را میتوان در نواحی شرقی آن جستجو کرد. ارتفاع این تپههای ماسهای از کف دشت حدود ۸۰ متر است و بهسمت غرب کاهش پیدا میکند. از زیباییهای کویر حلوان میتوان به تلاقی تپههای ماسهای و ارتفاعات عاشقان اشاره کرد که در نواحی جنوب شرقی شکل گرفته و صحنهی دیدنیای از پیوند ماسه و کوه ایجاد کرده است. همچنین در این نواحی در محل تلاقی کوه و ریگ درهها، گذرگاههای زیبایی پدید آمدهاند که در نوع خود در ایران کمنظیر هستند. در کویرها و بیابانها مانند سایر مناطق طبیعی، حیات و زندگی در جریان است. در کویر حلوان، انواع مار و عقرب، شاهین، هوبره، کبک، چکاوک بیابانی و کاکلی، مگس گیر، زنبور خور، سارگپه بیابانی، عقاب طلایی، کرکس، گرگ، شغال، روباه شنی، گربه شنی، سمور سنگی، جرد، پا مسواکی، موش صحرایی، انواع آگاما و جکو زندگی میکنند. پوشش گیاهی بسیار غنی منطقه شامل گیاهان نواحی استپی و ماسهای همچون قیچ، درمنه، تاغ، دم گاوی، بادام کوهی و اسکنبیل میشود و در نواحی غربی حاشیه کویر مرکزی، گیاهان نمکپسند نظیر شور بیابانی،گز و اشنان قابلمشاهده هستند.
امروزه تورهای کویرگردی با کمک افراد حرفهای و متخصصان این زمینه، برنامههای متنوعی را در کویرها و بیابانهای ایران برپا میکنند که با شرکت در آنها، تجربهی متفاوتی از تفریحهای مهیج خواهید داشت. در کویر حلوان نیز که یکی از مقاصد کویری و جاهای دیدنی استان خراسان جنوبی است، میتوانید تفریحهای متنوعی از شترسواری تا پیادهروی و سافاری را تجربه کنید.
- شترسواری: شترسواری در دل کویر حلوان، خاطرهی کاروانها و مسافران گذشته را برای شما زنده خواهد کرد. لذت سوارشدن بر این حیوان بومی کویر شاید قابل مقایسه با سایر تفریحهای جدید نباشد.
- رصد ستارگان: آسمان شب کویر در هیچکجا پیدا نمیشود؛ آسمانی پرستاره، پرفروغ و بدون آلودگی نوری که گویی به زمین نزدیک است.
- حمام شن: حمام گرفتن در شنهای نرم و داغ حلوان، تجربهای متفاوت را برایتان رقم خواهد زد و حسی پر از آرامش به شما خواهد داد.
- پیادهروی روی رملهای شنی: در کویر حلوان، ساعتی را به پیادهروی روی تپههای شنی و ماسهای اختصاص دهید؛ با خود خلوت کنید و از تماشای چشمانداز زیبای کویر لذت ببرید.
- آفرودسواری، راندن موتورهای چهارچرخ، کمپینگ و…
- همایش کویرنوردی: حاشیه شرقی حلوان، مکان مناسبی برای برگزاری همایشهای کویرنوردی است.
شب کجا اقامت کنیم؟ اگر دوست دارید که شب را در کویر حلوان بمانید و تجربهی ماندن در دل کویر و تماشای آسمان پرستاره را تجربه کنید، میتوانید بهصورت کمپ اقامت داشته باشید. همچنین در نزدیکی این مکان، روستای حلوان قرار دارد که دارای اقامتگاه سنتی است. حلوان، از روستاهای تاریخی و جاهای دیدنی طبس به شمار میرود که در گذشته در مسیر کاروانها قرار داشته است. یکی از دلایل شهرت این مکان، به نخلستانهای و خرماهای مرغوب آن، بهویژه واریته خرما مربوط میشود. از دیدنیهای این روستا، قلعه و پنج برج نگهبانی هستند که در گذشته ۱۳ برج بودهاند. بافت قدیمی روستا و قدم زدن در میان نخلها، شما را وسوسه میکند که بعد از کویرگردی، در این مکان اقامت کنید. علاوه بر این، غار حلوان با قدمت ۱۶۰ میلیون سال، در ۱۵ کیلومتری روستا قرار دارد که پیشنهاد میکنیم از آن نیز دیدن کنید.