عجیب
غار چاه دیو
غار چاه دیو در کیلومتر ۷ جاده کرج – ماهدشت ، روستای شوربلاغ ، روی کوههای جنوب غربی روستا قرار دارد. این چاه دارای دهانه ای به ابعاد ۲۵*۲۰ متر و عمق تقریباً ۷۰ متر می باشد. جنس بدنة این چاه عمدتاً از بلور نمک، ژیپس و خاک رس می باشد. دیوارة شمالی این چاه کاملاً از سنگ ژیپس و سنگ های رسوبی بوده و تشکیل چندین کلاهک داده است. بستر این چاه از خاک رس و سنگهای آهکی و سنگ نمک می باشد. دیوارة شمالی این چاه دارای یک یا دو دهانة غار مانند می باشد که از آن به داخل چاه آب نمک بسیار غلیظ چکه می کند. که در همان سمت از دیواره از عمق ۲۰ متر به پائین تشکیل قندیل ها و بلورهای زیبای نمک داده است که بسیار چشم نواز می باشد. آب نمک که از طبقات بالای این چاه به پائین جریان دارد تشکیل چند نوع قندیل و تشکیلات نمکی داده است. ازجمله تشکیلات گل کلمی، بلورهای مجزای نمک و بلورهای مرکب که بسیار زیبا و بی مانند می باشند. در تمام دیوارة چاه پرندگانی لانه کرده اند که عموماً کبوتر می باشند. لازم به ذکر است در انتها ، چاه به غاری ختم می شود که به علت بالا آمدن گل و لای بر اثر بارندگی که مسیر را بسیار تنگ و غیر قابل عبور ساخته است. هانه این چاه طبیعی در بالای کوههای کم ارتفاعی قرار دارد. سازه و بستر منطقة عموماً نمک و آهک می باشد. که رس دانه ریزی آنها را در بر گرفته است.
عجیب ترین آب گرم دنیا در آمریکا!
آبگرم پرواز که در گوشه ای از امریکا جا خوش کرده ،خیلی از طبیعت دوستان دنیا را حیرت زده کرده است. گردشگرانی که گذارشان به ایالت نوادای امریکا افتاده، اغلب یکی از دیدنی ترین بخش های سفرشان را مربوط به آبشار آب گرمی می دانند که با تمام آب گرم های دیگر دنیا متفاوت است. آب گرمی با سنگ های رنگین کمانی و منظره ای که بیشتر از هر چیز به یک نقاشی شباهت دارد ! این آب گرم که در دره هوآلاپای قرار دارد، در دهه ۱۹۶۰ به طور طبیعی به وجود آمد و کم کم لقب گردشگرپذیرترین پدیده طبیعی ایالت نوادا را به خود اختصاص داد. چون علاوه بر خواص درمانی زیادی که دارد، به دلیل وجود املاح معدنی خاص با رنگ های متفاوتی در هم آمیخته و تابلویی هفت رنگ را مقابل چشمان گردشگران می آورد. در این آب گرم ماهی های کوچک، قوها و مرغابی های وحشی زندگی می کنند و این آبشار کوچک سنگی را به یک منطقه شگفت انگیز تبدیل می سازند. این آبشار از دل سنگی بیرون می زند که ۴متر ارتفاع دارد و میلیون ها سال قبل در اثر فرسایش آبی به وجود آمده است. گردشگرانی که قصد سفر به این آب گرم شگفت انگیز را دارند، معمولا ساعات ظهر را برای این کار انتخاب می کنند چون در این صورت آب و آفتاب تصویری خلق می کند که نمونه اش را هیچ جای دیگر نمی توان دید. آب تا ارتفاع ۲متری پاشیده می شود و قطرات ریز آن به همه جا می پاشد. خورشید هم با تابیدن به این آب معدنی نمایی هزار رنگ به آبگرم می دهد. جالب است بدانید که این چشمه آب گرم حدود یک مایل از جاده فاصله دارد اما آنقدر بزرگ است که از ده ها متر دورتر دیده می شود.
غار تمتمان اورمیه
غار تمتمان یکی از کهن ترین سکونتگاه های انسان در شمال باختری ایران است که در ۱۵ کیلومتری شهر ارومیه قرار دارد. پژوهش‌های «کارلتون استانلی کوون» انسان‌شناس امریکایی در سال ۱۹۴۹ میلادی نشان داد که این غار از ۴۰ هزار سال پیش مسکونی بوده است. این پژوهشگر در همین سال گمانه آزمایشی در کف غار باز کرد و از آن ۴۸ قطعه مصنوعات سنگی و ۲۷۶۶ قطعه استخوان و دندان جانوری شامل سمور، کفتار٬ روباه٬ اسبسانان٬ مرال٬ گاو وحشی٬ آهو٬ گوسفندسانان و چند نمونه دیگر را به دست آورد و برخی از آن ها را جهت مطالعه و بررسی بیشتر با خود به آمریکا برد. مطالعات وی نشان می دهد که غار در دوره میانی پارینه سنگی جدید یعنی تاریخ تقریبا حدود ۴۰هزارسال پیش مسکونی بوده است. کوون معتقد است این غار تنها در تابستان ها مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال تاریخگذاری وی مورد تردید برخی دیگر از پژوهشگران قرار گرفته است. علاوه بر این آنگونه که از سوی انسان شناسان انستیتو تحقیقاتی اسمیت سوییان وابسته به دانشگاه کلمبیا ذکر شده است: اجداد انسان جدید برای نخستین بار از حدود ۴۰هزار سال پیش در منطقه شالیندار عراق در ۹۰کیلومتری جنوب غربی ارومیه زندگی می کردند. انسانش ناسان تاکنون هزاران آلات گوناگون و از جمله هفت اسکلت متعلق به انسان نئاندرتال را که صدهزار سال پیش از این زندگی می کرده، در یکی از غارهای آن منطقه کشف کرده اند. کمیسیون ملی یونسکو در ایران بعد از بررسی نتیجه تحقیقات دانشمندان آمریکایی در گزارش خود (در آبان ۱۳۳۶) اعلام کرد٬ ابزارآلات انسان دوره «لوا لوازین» که در حدود ۳۵هزار سال پیش از میلاد در منطقه آذربایجان زندگی می کرد، از غار تمتمان واقع در ۲۰کیلومتری شمالغربی ارومیه به دست آمده است. دهانه‌ی غار مثلثی بوده و درازای آن ۳۵ و نیم متر است. غار تمتمان دارای یک اوشکوب و دو شاخه است. لازم به ذکر است در نزدیکی غار تمتمان چشمه آبی قرار دارد که روستاییان از آن بهره‌برداری می‌کنند. هوای غار در تابستان‌ها خنک و در زمستان‌ها نسبت به بیرون گرم‌تر است.
گردآورنده : فرناز حامدی
غار یخی «چما»؛ اعجاب‌انگیزترین غار ایران
غار یخی چما در مجاورت روستای شیخ علیخان در فاصله ۲۵ کیلومتری چلگرد از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. غار یخی چما در مقابل دشت چما واقع شده و شبیه تنگه‌ای بزرگ و یک انباری پربرف است که ارتفاع برف‌های آن تا ۵۰ متر نیز می‌رسد. لایه‌های یخی این غار در فصول گرم و کم‌بارش دارای ضخامت کمی بوده و بسیار نازک و سست می‌باشند و باید از عبور بر روی آنها و داخل غار اجتناب نمود.غار یخی چما یکی از نادرترین و اعجاب‌انگیزترین غارهای استان چهارمحال و بختیاری به شمار می‌رود. قرار گرفتن در دره‌های عمیق و انباشت حجم برف‌های چندین ساله در این غار سبب شده است تا قندیل‌های یخ و توده‌های عظیم برف به صورت دائمی و در تمام فصول سال باقی بمانند. علاوه بر این غار یخی چما به بزرگ‌ترین شهرهای استان تهران- دیدنی های استان تهران – آب شیرین ایران نیز شهرت دارد زیرا از زیر یخ‌های این غار، چشمه‌ای با آب سرد جریان یافته که در نهایت به سد کوهرنگ می‌ریزد. نامگذاری این غار یخی به «چما» (یا چی‌ما)، از گویش بختیاری عشایر منطقه گرفته شده است. با وجود ویژگی‌های منحصر به فرد، این غار یکی از کم نظیرترین نقاط گردشگری استان و حتی کشور است که برای بسیاری از گردشگران ناشناخته مانده است.
پل ۱۵۰۰ ساله ایران
جاده‌ها و راه‌ها را می‌توان شریان حیاتی هر سرزمین نامید. در هر دوره از تاریخ راه‌های ارتباطی میان شهر‌ها و مناطق مختلف هر کشور، نمایانگر میزان تمدن و پیشرفت آن سرزمین بوده است. در این میان نقش پل‌ها و گذرگاه‌هایی که انسان‌ها روی رودخانه‌ها و دره‌ها و گذرگاه‌های سیلاب بنا می‌کند، بسیار پراهمیت بوده و قدمت و نوع آنها نشان‌دهنده سطح علمی و هنری معماران و سازندگان آنهاست. یکی از این پل‌ها که حدود ۱۵۰۰ سال پیش در ایران ساخته شده و هنوز بقایای آن پابرجا باقی مانده است، پل چم نمشت است که در خط مرزی استان‌های ایلام و لرستان قرار گرفته است. این پل در چهار کیلومتری شمال دره‌شهر مقابل روستای چم‌کلان قرار دارد. نکته جالب توجه این است که پایه‌های این پل امروزه در فاصله حدود ۵۰۰ متری از بستر فعلی رود قرار گرفته و در میان مزارع روستاییان است؛ یعنی این که رود خروشان و پر آب سیمره که روزگاری دور یعنی در زمان احداث پل در دوره ساسانیان از زیر آن عبور می‌کرده. پرود سیمره در حد وسط ایلام و لرستان قرار دارد و نقش مرزی طبیعی میان دو استان را بازی می‌کند؛ به گونه‌ای که در شمال این رودخانه، استان لرستان و در جنوب آن استان ایلام واقع شده و پل در بخش شمالی ساحل رود است و شاید یکی از دلایل کم‌توجهی به وضعیت این پل همین مساله موقعیت آن است که مسوولان هر استان آن را در حوزه دیگری می‌دانند! به تدریج با تغییر مسیر خود از پایه‌های این پل جدا شده و امروزه به هیچ عنوان تماسی میان پل و آب وجود ندارد و از بد حادثه قرار گرفتن این پل بین زمین‌های کشاورزی موجب شده است به‌صورت ناخواسته هر سال همراه با کشت و زرع در زمین‌های اطراف، بخش‌هایی از پل دچار آسیب‌دیدگی شود. رود سیمره در حد وسط ایلام و لرستان قرار دارد و نقش مرزی طبیعی میان دو استان را بازی می‌کند؛ به گونه‌ای که در شمال این رودخانه، استان لرستان و در جنوب آن استان ایلام واقع شده و پل در بخش شمالی ساحل رود است و شاید یکی از دلایل کم‌توجهی به وضعیت این پل همین مساله موقعیت آن است که مسوولان هر استان آن را در حوزه دیگری می‌دانند!
به هر حال پس از پیاده شدن از خودرو برای رسیدن به پل با مانعی بزرگ به نام رود سیمره رو‌به‌رو شدم که متاسفانه در آن حوالی هم پلی که بتواند ما را به آن سمت برساند وجود نداشت که احتمالا دلیل آن هم نبود روستا یا شهری در آن حوالی است. روستاییان برای عبور از این رود راه‌حلی ابتکاری و عجیب و البته بسیار خطرناک ابداع کرده‌اند؛ یعنی آنها عرض رود را با استفاده از تیوپ باد شده تراکتور که روی آن با تخته پوشیده شده است، طی می‌کنند و من هم به ناگزیر و با لطف یکی از همین کشاورزان مهربان، توانستم با این وسیله عجیب و غریب و در حالی که دوربینم را از ترس افتادن در آب محکم در دست نگاه داشته بودم، گذر کنم! در حال حاضر ۱۷ پایه ستون پل به صورت مخروبه باقی مانده و هیچ شواهدی مبنی بر شکل و فرم قوس‌ها و چشمه‌ها دیده نمی‌شود. کشاورزان محلی که برایشان خیلی عجیب بود کسی تنها برای دیدن این پایه‌های سنگی به این منطقه سفر کند، در تمام مراحل عکاسی و تهیه گزارش کنجکاوانه کارهای مرا زیر نظر داشته و در پایان هم مرا به یک استکان چای داغ با طعم دود و طبیعت مهمان کردند. در حال حاضر بقایای پایه‌های بیرونی پل و موج شکن‌های آن بوضوح دیده می‌شود. کیفیت معماری پل و نوع مصالح به کار رفته و روش ساخت آن با آثار تاریخی دره‌شهر مطابقت دارد. این پل با خطی مستقیم به دهلیز ورودی آثار دوران ساسانی دره‌شهر مربوط می‌شود.
ابودلف جهانگیرعرب درباره این پل می‌نویسد: «میان سیمره و طرحان پل بزرگ زیبا و عجیبی وجود دارد که دو برابر پل خانقین است». یاقوت حموی مولف معحم البلدان (۶۲۳ ه.ق.) نیز درباره این پل نوشته است: «سیمره هم نخل و هم زیتون و هم بادام و هم برف دارد و در راه بین سیمره و دهکده مجاور آن طرحان پل عجیب و شگفت‌آوری است که از عجایب پل‌های عالم محسوب می‌شود.این پل ۱۸ چشمه داشته و اندازه دهانه هر طاق فاصله بین دو پایه ۱۵ متر و طول تمام پل بیش از ۲۷۰ متر بوده است.»