عکس

 
 

چشمه هفت رنگ مجن

1_990305102520042

چشمه هفت رنگ مجن در شهر شاهرود و در دامنه ی جنوبی رشته کوه البرز شرقی در شمال شهرستان شاهرود نیز واقع شده است. این چشمه روبروی باغ های منطقه ی گردشگری فرحزاد در فاصله ی ۵ کیلومتری از سه راهی مجن قرار دارد و همین سبب شده تا چشم انداز ویژه ای در این منطقه پدید بیاید. چشمه هفت رنگ مُجن از نوع چشمه‌ های گوگردی محسوب می شود و در ۲۵ کیلومتری شمال شاهرود در میان شکاف دره‌ های دامنه قله ۴۰۰۰ متری شاهوار واقع شده که این دره به دو دره کوچکتر نیز تقسیم می شود. در یکی از این دره‌ ها، آب شفاف و زلال چشمه جاری است که از آن به عنوان آب آشامیدنی هم استفاده می شود، تفاوت عمده ی این چشمه با دیگر چشمه های شاهرود قرارگیری آن در دره ای رنگارنگ است. از لحاظ اقلیمی منطقه ی چشمه هفت رنگ مجن جزء مناطقی با آب و هوای نیمه خشک و سرد محسوب می شود. از همین رو به دلیل ویژگی‌ های خاص اقلیمی که دارا می باشد، از تنوع گیاهی زیادی برخوردار بوده، به طوری که ضمن رویش مراتعی در این منطقه نمونه گردشگری، گونه های گیاهی جنگلی هم در آن رشد می کند. علاوه بر گونه های مختلف گیاهی در این منطقه از شهر شاهرود زمانی که شما برای بازدید از چشمه هفت رنگ شاهرود می روید می توانید گونه های جانوری هم در این منطقه مشاهده کنید که بسیار هم برای محیط زیست منطقه حائز اهمیت است. علاوه بر تنوع نسبی گونه های جانوری پستانداران در این منطقه شاهد پرواز پرندگان به ویژه در محدوده ی چشمه هفت رنگ و باغات و مزارع فرحزاد را هم خواهید دید که جلوه ی خاص و بی نظیری به این منطقه از شهر شاهرود بخشیده اند.

از جمله علل توجه مردم به این چشمه، خاصیت درمانی آن به دلیل وجود مواد معدنی است که در این چشمه وجود دارد و از قدیم الایام تا به حال برای درمان بیماری های پوستی و استخوانی از آب این چشمه نیز استفاده می شده است. در مسیر رسیدن به چشمه هفت رنگ مجن شاهرود، بوی خاصی به مشامتان خواهید رسید که دلیل آن وجود مواد معدنی است که در این چشمه وجود دارد و گازهای ساطع شده از آن می باشد. کارشناسان و افراد اهل فن می توانند با آزمایشات مختلف نوع آنها را تشخیص داد و به کمک آنها مواد معدنی اصلی را شناسایی کرد. در اطراف منطقه، چشمه‌ هایی در حال جوشش است که دارای مواد معدنی جیوه دار بوده و از آنها بخار جیوه بلند می‌شود که این موضوع به آسانی قابل تشخیص است. آب چشمه هفت رنگ مجن شاهرود با رنگ‌ های گوناگون در مسیر خود با هم ترکیب شده و آب صابون مانندی را تشکیل می‌ دهند و با آب سفید چشمه تلاقی می‌ یابد. رنگ آب این چشمه‌ ها هر چقدر از محل دورتر می‌ شوند به سفیدی گراییده تا جایی که جهت استفاده کشاورزی در منطقه گرآب (گرو) اثری از رنگ و بوی آن دیده نمی‌ شود.

بازار قدیمی قم

bazar-e-qom_005

این مجموعه که از جمله آثار تاریخی و دیدنی شهرستان و همچنین استان قم است، شامل دو راسته سر پوشیده با پوشش گنبدی است. سرپوشیده بودن بازار از یک سو به سنت معماری بازار باز می‌گردد و از سوی دیگر به خاطر گرمای شدید تابستان و سرمای شدید زمستان و ناشی از هوای کویری قم است. تهویه و نور رسانی بازار از طریق دریچه‌هایی که در پوشش گنبدی آن تعبیه شده صورت می‌گیرد. این دریچه‌ها در بالای گنبد به شکل دایره و در دو طرف آن قرار دارند و به شکل نمایان هستند. ترکیب نوری که از سقف می‌تابد و حجم گنبدی سقف، فضایی دلنشین به وجود می‌آورد. مصالح ساختمانی مورد استفاده در بازار قم با توجه به امکانات محیطی از خشت، آجر، گل وسنگ فراهم آمده است. علاوه بر بخش سرپوشیده، بازار قم دارای سراهایی نیز است. این سراها در حقیقت همان کاروانسراهای دیروز هستند و شمار و وسعت آنها نشان دهنده اهمیت اقتصادی آنها است. برخی از بناهای مجموعه بازار نیز قدمت سلجوقی – ایلخانی دارد و با استامپ‌های گچی این عصر زینت یافته‌اند. قدمت و استخوان‌بندی بازار کهنه و بناهای همجوار راسته مذکور به پیش از عصر صفوی مربوط است، لیکن بافت معماری راسته بازار نو و تیمچه‌ها و سراهای جانبی آن اغلب به عصر صفوی – قاجار متعلق است. بخش‌های وسیعی از بازار قم از جمله بازار کهنه در دوران صفویه و در پیرامون مسجد جامع بنا شده و تا پایان دوره قاجاریه بناهای دیگر به آن افزوده شد. در دوران ناصرالدین شاه بازار قم رو به گسترش نهاد و بازارنو احداث شد و در دو سوی این راسته نو، بناها تازه‌ای مثل تیمچه بزرگ ساخته شد. در سال‌های نخست دوره پهلوی نیز بر مبنای ضرورت‌های تجاری موجود، بخش‌هایی به بازار نو افزوده گشت. این بازار ابتدا به صورت خطی و به شکل یک پارچه ساخته شد و از میدان کهنه تا پل علیخانی ادامه داشت.. درحال حاضر از بازار قدیم قم ، دو بخش بازار کهنه و بازار نو برجای مانده که هر کدام از این بازارها حدود یک کیلومتر طول دارند. مساجد موجود در بازار قم عبارت اند از: مسجد مسگرها، مسجد ملا جعفر، مسجد امام حسین (ع)، و دو مسجد بدون نام دیگر در بازار نو و مسجد نجارها، مسجد رضویه، مسجد میدان کهنه (پامنار) و دو مسجد نمازخانه‌ای در بازار کهنه.بازار قدیمی قم

تیمچه بزرگ بازار قم در سمت شمال راسته بازار نو، یکی از سه تیمچه شهر قم است. این بنا از آثار ارزشمند هنر معماری دوران اسلامی ایران است که توسط هنرمند برجسته عصر ناصری، استاد حسن قمی مشهور به معمارباشی در سال ۱۳۰۱ قمری طراحی و اجرا شد. بانی بنا مرحوم حاج سید محمود طباطبایی تاجر بزرگ قم بود. دو تیمچه دیگر این بازار سال‌ها پیش هنگام احداث خیابان‌های جدید شهر قم از میان رفت، این دو تیمچه از تیمچه اصلی کوچک‌تر بودند و وجه تسمیه تیمچه بزرگ به همین امر باز می‌گردد. تیمچه بزرگ قم در گذشته توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری طی چند دوره، فعالیت‌هایی نظیر بازسازی‌هایی در گنبد، تزئینات زیر گنبد، کف‌سازی و همچنین سبک سازی و آجر فرش کردن پشت بام صورت گرفته است. تیمچه بزرگ قم از نظر وسعت، هنر معماری و تزئینات، از جمله بنا‌ها‌ی منحصر به فرد به شمار می‌رود که این مکان متشکل از بنایی با دو طبقه بالا با ۱۲ غرفه دارای اُرسی‌های زیباست که بیشتر آن‌ها از بین رفته‌اند، بالای حجره‌ها در زوایا مقرنس گچی مشاهده می‌شود. سقف تیمچه دارای سه چشمه است که قسمت وسط به دهانه ۱۵ متر و ارتفاع ۱۵ متر دارای دو پوشش است، طول این بخش ۲۸ متر و بدون ستون است، چشمه میانی با بلندی و دهانه ۱۵ متر دارای پوشش آجری ظریف و آراسته با مقرنس گچی در زوایا است. گنبد از نوع عرق چینی و پوشش زیر آن شمسه کاری با اسلوب رسمی بندی و یزدی بندی است، در این پوشش‌ها همچنین روزنه‌هایی برای تأمین روشنایی داخل بنا در نظر گرفته شده است. معماری زیبا و مجلل، تجارت تک کالایی آن، جایگاه طراز اول، و سکوت و آرامش از ویژگی‌های تیمچه بزرگ بازار قم است تیمچه با دو ورودی به راسته بازار نو راه می‌یابد. تیمچه بزرگ بازار قم توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۹۰۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

معبد هندوها بندرعباس

8960785

معبد هندوها که در شهر بندرعباس واقع شده، در سال ۱۳۱۰ هجری قمری، در زمان حکومت محمد حسن‌خان سعدالملک احداث شده‌است. اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که بر روی آن گنبدی قرار گرفته‌ است. سبک معماری این گنبد را مقرنس‌ های پیرامونی آن نه تنها از دیگر گنبدهای موجود در سواحل خلیج فارس، بلکه از گنبدهای سراسر ایران متفاوت می‌ سازد. طرح این بنا کاملاً از معماری معابد هندی متاثر است. این معبد از نشانه‌ های معدود تاریخی بندرعباس است که توجه هر تازه‌ واردی را به خود جلب می‌ کند که  امروزه در کنار یکی از خیابان‌ های اصلی شهر قرار گرفته‌ است. این معبد برای نیاز های هندو های مقیم شهر بندرعباس که از سال‌ های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴ هـ. ش سکونت داشته و به کارهای تجاری می‌پرداختند ساخته شد که یکی از نقطه‌ های مهم ارتباط فرهنگی و هنری میان ایران و هند است. هندوها پیروان مکتب برهمنی (کسانی که به خدایان برهما، ویشنو و شیوا معتقدند) هستند و این معبد بنابر تحقیقات به عمل آمده متعلق به خدایان ویشنو است. در ساخت پرستشگاه هندو ها در بندرعباس طبق موقعیت جغرافیایی در آن زمان، از لاشه سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ‌ های مرجانی خاک و گچ‌های ضخیم ماده و گچ لویی استفاده شده‌ است.

معماری پرستشگاه هندوها : اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که بر روی آن گنبدی قرار گرفته. سبک معماری این گنبد را مقرنس‌ های پیرامون آن نه تنها از دیگر گنبدهای موجود در سواحل خلیج فارس، بلکه از گنبدهای سراسر ایران متفاوت می‌ سازد. ساختمان اتاق معبد و محراب در قسمت شمال معبد واقع شده و دور اتاق معبد نیز از طاقچه و قاب‌ های کور ساخته شده‌ است. در اطراف اتاق معبد نیز ۴ راهرو وجود دارد که در گذشته زوار به دور آن زیارت می‌ کردند. داخل راهروها حجره‌ های کوچکی است که برای طلبه‌ های مکتب برهمنی در نظر گرفته شده و داخل برخی از اتاق‌ ها نقاشی‌ های مذهبی دیده می‌ شود که یکی از مهمترین آنها خدای فلوت زن به نام کریشنا است. داخل راهرو غربی راه پله‌ های مارپیچی وجود دارد که به سمت بالا است و به بام معبد منتهی می‌ شود که ساق معبد بوده و با جرزهای پس رونده که الهام از معماری ایرانی است تشکیل شده‌ است و ۴ نورگیر در ۴ طرف این فضای چند ضلعی روی جرزها و جود دارد و گنبد عظیمی با لایه‌ های ذوزنقه‌ ای و تزئینات آیین هندویی دیده می‌ شود. همچنین اطراف و در ۴ طرف گنبد حدود ۷۲ برجک مخصوص هندویی وجود دارد که در وسط گنبد میله بزرگی قرار گرفته که در حقیقت محور زمین و آسمان را نشان می‌ دهد. در قسمت ضلع شرقی گنبد نیز تالار بزرگی وجود دارد که تالار اجتماعات بوده و در این تالار نقاشی‌ های مختلفی به چشم می‌ خورد که هر کدام از آنها بیانگر فلسفه خاصی از اعتقادات مختلف مردم هند است. معبد هندوها ۱۱۶ سال پیش ساخته شد و یکی از نقطه‌ های مهم ارتباط فرهنگی و هنری بین ایران و هند است که باید حفظ شود و متأسفانه به علت عدم توجه گذشتگان غالب نقاشی‌ های آن از بین رفته و بنا هم به علت مصالح ساخت موجود و تغییرات آب و هوایی با وجود مرمت‌ های پی در پی هنوز آثار ویرانی در آن به چشم می‌ خورد. این معبد یکی از آثار منحصر به فردی است که از سوی پولدار های شهری به نام شیکار پور در غرب هند ساخته شد و در سال ۱۳۴۴ هـ.ش که بندرعباس را ترک کردند، بت‌ هایی که در معبد و در طاقچه محراب بود نیز با خود بردند و این بنا به تدریج مخروبه شد تا این که از طریق سازمان میراث فرهنگی در چند نوبت مرمت شد و هنوز نیاز به تعمیر دارد. معبد هندو ها از تابستان سال ۱۳۸۴ تا کنون به بهانه مرمت تعطیل است. هم اکنون عملیات مرمت این معبد به دلایل نامعلومی متوقف شده‌ است.

مسجد جامع بردستان

IMG_3581

مسجد جامع بردستان، با معماری دلپذیر و سنتی اش، یکی از جاذبه های گردشگری در این منطقه از ایران به شمار می رود که مورخان و کارشناسان آن را به عنوان کهن ترین عمارت متعلق به دوره ی اسلامی، معرفی کرده اند. این مسجد یکی از جاذبه های تاریخی و فرهنگی استان بوشهر می باشد که در شهر دیر و روستای بردستان واقع شده است. تاریخ مسجد بردستان به دوران اسلام باز می گردد، این مسجد یکی از قدیمی ترین آثاری است که از آن دوران در بوشهر بجا مانده . قدمت این مسجد تاریخی به قدمت شهر بوشهر یعنی دوران ساسانیان بر می گردد. برخی از باستان شناسان معتقد هستند که این بنای تاریخی قدیمی ترین عمارت دوران اسلامی است. به گفته تاریخ شناسان، این مسجد در طول دوران با توجه به اینکه دستخوش تغییرات انسانی و محیطی شده، چندین بار مرمت شده است. در کنار مسجد جامع بردستان، یک گورستان قدیمی با قدمت حدود قرن چهارم و پنجم هجری قمری وجود دارد که بسیار مورد توجه گردشگران و بخصوص باستان شناسان قرار گرفته است. در این گورستان قدیمی نوشته هایی با خطوط کوفی و عربی قابل مشاهده است که خود نشان از قدمت آن دارد. وجود گورستان قدیمی در کنار مسجد جامع بردستان سبب شده است که گردشگران بتوانند از دو جاذبه زیبا به طور همزمان دیدین نمایند. مسجد از نوع مساجد برونگرا و فاقد حياط می باشد. سادگی ، شيوايی و استفاده از گچبری برای نمای بيرونی كه سفيد رنگ است آرامش خاصی به بيننده القا می كند.

فضای داخلی مسجد : این مسجد شامل يك شبستان و دو اطاق جانبی است. شبستان در خلاف قبله و تقريباً شمال به جنوب واقع است و فضايی حدود ۷۵۰ متر مربع را در بر گرفته است . مسجد داراي ۱۲ ستون است كه سقف را نگاه داشته و هفت دهليز دارد و ارتفاع سقف تا سطح زمين به ۵ متر می رسد. در ضلع شرقی شبستان نيز اطاقی هشت ضلعی قرار دارد كه ورودی دو اطاق ديگر است و يك رديف پلكان مدور در آن وجود دارد كه به پشت بام منتهی می شود. روبروی محلی كه امام مسجد اقامه نماز می كند گنبد كوچكی از گچ با هفت غرفه تزئينی و يك ستون سازی گچبری است كه سقف را وارونه جلوه می دهد. بنای اوليه مسجد را به عمر بن عبدالعزيز نسبت می دهند. همچنین يك كتيبه چوبی در مسجد وجود دارد كه از ترجمه متن بر می آيد كه فردي بنام حاجی ابوبكر شاه در سال ۸۵۲ مسجد را تجديد بنا كرده است. همچنين مسجد توسط خانين منطقه يعنی خانين دشتی نيز مرمت شده است . مسجد شهر بردستان با شماره ۲۰۶۰ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.

عمارت آصف سنندج (خانه کرد)

عمارت-آصف-وزیری13

آصف دیوان، میرزا علی نقی کردستانی (متوفی ۱۳۱۶ ش) پسر میرزا رضای وزیری کردستانی، سیاست پیشة روزگار قاجاری بود. خانواده او اصالتی اصفهانی داشتند و به تشویق هلوخان اردلان حاکم کردستان، در ۱۰۲۲ ق به آن منطقه مهاجرت کردند. چون یکی از افراد این خانواده به نام میرزا عبدالله، به مقام معاونت و پیشکاری والی کردستان رسید، همة آن طایفه به “وزیری” شهرت یافتند. میرزا علی نقی که در وزارت کشور خدمت می‎کرد، در زمان حکومت امیرنظام گروسی (۱۳۱۳-۱۳۲۵ ق) لقب “آصف دیوان” گرفت که از القاب محلی بود. وی در دورة مشروطیت به «آصف اعظم» ملقب شد. عمارت آصف یکی از قدیمی ترین آثار دیدنی و تاریخی شهر سنندج است که تقریبا در مرکز این شهر واقع شده است. بر اساس شواهد و شیوه معماری، احداث بنای اولیه که بخش عمده ضلع شمالی عمارت شامل تالار تشریفات، اتاق‌ها و راهروهای طرفین و قسمتی از فضاهای بخش شرقی را در بر میگیرد مربوط به دوره صفویه بوده و قسمتهای دیگر در دوره های قاجاریه و پهلوی به آن افزوده یا تکمیل شده اند. بانی اولیه این بنا را خانواده معتمد هاشمی ها (امجد الاشراف) نام برده اند و احتمالا میرزا محمد رضای وزیر پدر آصف دیوان آن را تملک کرده است. با الحاق سر در ورودی و بخش های غربی و شرقی بنا در زمان آصف دیوان این عمارت شکوه نهایی خود را به دست آورده و از این رو به عمارت آصف مشهور شده است. از آنجایی که سنندج در ناحیه سرد و کوهستانی واقع است، برای دفع سرما، ساختمان‌های فرم‌های باز با فرم‌هایی که ضلع‌های شمالی، جنوبی آنها بلند تر از ضلع‌های شرقی، غربی آنهاست مناسب نیست و بهتر است، فرم ساختمان فشرده و پلان آن مربع باشد. ساختمان‌های دو طبقه‌ای که فرم آنها شبیه به مکعب است، بهترین نوع ساختمان از نظر کنترل گرمای داخلی در زمستان است. بخش اصلی خانه برای استفاده بیشتر از تابش خورشید در شمال حیاط و رو به قبله ساخته شده‌است. برای کاهش سرما در زمستان از جرزهای قطور و سقف‌های دوجداره استفاده شده. مساحت کلی این عمارت حدود ۴۰۰۰ متر مربع بوده و علاوه بر سر در و دالان ورودی، دارای چهار حیاط است که به حیاط بیرونی (اصلی)، حیاط اندرونی، حیاط مستخدمین و حیاط مطبخ معروف میباشند. این بنا در سال ۱۳۷۶ توسط سازمان میراث فرهنگی کردستان تملک شده و پس از مرمت و احیای قسمتهای آسیب دیده در سال ۱۳۸۲ به عنوان موزه مردم شناسی و با نام “خانه کرد” بازگشایی شد. این عمارت از لحاظ گچ بری ها و اروسی های قدیمی بسیار زیبا است. سبک معماری سنگ های تراش خورده و برجسته و طاق های هلالی این ساختمان، منظره ای بدیع و قابل تحسینی به وجود آورده است. قسمت تالار و اروسی آن در نوع خود بسیارهنرمندانه و زیبا ساخته شده است. یکی دیگر از ویژگی های این ساختمان حمام بزرگ و بسیار جالبی است که ورودی آن در داخل حیاط اصلی (بیرونی) این مجموعه قرار گرفته و از هر جهت جالب ودیدنی است. حمام دارای بخش های سردر، راهرو، حمام سرد (سربینه)، حمام گرم، خزینه، تون، منبع آب اضافی و سرویس بهداشتی و خلوتی (رخت كن) است.

موزه مردمشناسی کردستان یا خانه کرد : «موزه مردم‌شناسی مناطق کردنشین» یا «خانه کرد»، بزرگترین موزه مردم‌شناسی مربوط به یک قوم در ایران است. مرحله نخست پروژه خانه کرد که عمارت آصف را به خود اختصاص داده شامل، نگارخانه و حیات ورودی، حمام، غرفه‌های زندگی شهری، مکتب خانه، قلاب بافی، زیورآلات، بخش کشاورزی، مشاغل و فنون، بخش اسناد و عکس‌های تاریخی، اتاق خان، بخش پوشاک، غرفه شکار، غرفه صنایع دستی، غرفه بخش مطبخ زندگی روستایی، کتابخانه و مرکز اسناد است. مجموعه عمارت آصف که حدود چهار هزار متر مربع عرصه و اعیانی دارد و در زمره خانه‌های اعیانی مسکونی مورد توجه در معماری مسکن است، در سال ۱۳۷۵ به شماره ۱۸۲۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌است.